Wielkość miejsca zamieszkania a wartości Polaków związane z rodziną – na podstawie danych European Value Study 2017

Autor

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-600X.77.06

Słowa kluczowe:

rodzina, wartości, wieś, miasto

Abstrakt

Celem artykułu jest ustalenie, czy wielkość miejscowości zamieszkania ma wpływ na deklaracje odnoszące się do wyróżnionych wartości związanych z rodziną, które w istotny sposób orientują działanie człowieka i tym samym tworzą zasady życia społecznego. Tekst napisano w oparciu o wtórną analizę danych statystycznych na podstawie zintegrowanego zbioru danych European Value Study/World Value Survey 2017–2021. Rezultaty badania wskazują, że różnice istotne statystycznie pomiędzy wielkością miejscowości pojawiły się w przypadku wszystkich zmiennych dotyczących rodzicielstwa. Mieszkańcy mniejszych miejscowości okazywali się bardziej konserwatywni. Zależność istotna statystycznie nie wystąpiła w przypadku deklaracji dotyczącej zaufania do rodziny. W przypadku niektórych odpowiedzi odnoszących się do postrzegania ról płciowych pojawiły się również istotne statystycznie różnice pomiędzy mieszkańcami mniejszych i większych miejscowości. Wartości i normy są inne w zależności od kultury, w której się wychowujemy. Kontrola społeczna jest silniejsza w mniejszych miejscowościach, tam bowiem trudniej pozostać anonimowym. Badanie potwierdziło, że wielkość miejscowości zamieszkania w wielu przypadkach istotnie statystycznie różnicuje wartości Polaków związane z rodziną i właśnie mieszkańcy mniejszych miejscowości częściej okazywali się przywiązani do koncepcji bardziej tradycyjnych, konserwatywnych.

Bibliografia

Adsera A. (2006), Religion and changes in family-size norms in developed countries, „Review of Religious Research”, t. 47(3), s. 271–286.
Google Scholar

Błasiak A. (2010), Rodzina środowiskiem opiekuńczo-wychowawczym, [w:] A. Błasiak, E. Dybowska (red.), Wybrane zagadnienia pedagogiki rodziny, Wydawnictwo WAM, Kraków, s. 71–73.
Google Scholar

Boguszewski R. (red.) (2008), Kontrowersje wokół różnych zjawisk dotyczących życia małżeńskiego i rodzinnego, Komunikat z badań Centrum Badania Opinii Społecznej nr BS/54/2008, Warszawa.
Google Scholar

Boguszewski R. (red.) (2014), Religijność polskiej wsi, Komunikat z badań Centrum Badania Opinii Społecznej nr BS/3/2104, Warszawa.
Google Scholar

Boguszewski R. (red.) (2019), Rodzina – jej znaczenie i rozumienie, Komunikat z badań Centrum Badania Opinii Społecznej nr 22/2019, Warszawa.
Google Scholar

Bożewicz M. (red.) (2018), Kobiety i mężczyźni w domu, Komunikat z badań Centrum Badania Opinii Społecznej nr 127/2018, Warszawa.
Google Scholar

Bożewicz M. (red.) (2019), Stosunek Polaków do związków homoseksualnych, Komunikat z badań Centrum Badania Opinii Społecznej nr 90/2019, Warszawa.
Google Scholar

Bożewicz M. (red.) (2020), Religijność Polaków w ostatnich 20 latach, Komunikat z badań Centrum Badania Opinii Społecznej nr 63/2020, Warszawa.
Google Scholar

Codebook (2020), Variable Report – Documentation. Joint EVS/WVS 2017–2021 Dataset https://zacat.gesis.org/webview/index.jsp?object=http://zacat.gesis.org/obj/fCatalog/Catalog5 (dostęp: 13.06.2021).
Google Scholar

Cybulska A. (red.) (2014), Postawy mieszkańców wsi wobec polityki, Komunikat z badań Centrum Badania Opinii Społecznej nr 30/2014, Warszawa.
Google Scholar

Drzazga A. (2019), Aktywność i aspiracje kobiet wiejskich w Polsce, [w:] A. Piotrowska (red.), Trendy w zarządzaniu przedsiębiorstwem w ujęciu międzynarodowym, Wydawnictwo SIZ, Łódź.
Google Scholar

Dubis M. (2014), Wartości i style życia młodzieży, „Jagiellońskie Studia Socjologiczne”, nr 1, s. 41–42.
Google Scholar

EVS (2017a), ZA7505: Joint EVS/WVS 2017-2021 Dataset https://zacat.gesis.org/webview/index.jsp?object=http://zacat.gesis.org/obj/fCatalog/Catalog5 (dostęp: 13.06.2021).
Google Scholar

EVS (2017b), European Values Study 2017. Participating countries and territories – joint EVS/WVS https://europeanvaluesstudy.eu/methodology-data-documentation/survey-2017/joint-evs-wvs-2017-2021-dataset/participating-countries-and-territories-joint-evs-wvs/ (dostęp: 2.07.2021).
Google Scholar

EVS (2017c), European Values Study 2017, Methodology EVS 2017 https://europeanvaluesstudy.eu/methodology-data-documentation/survey-2017/methodology/ (dostęp: 13.06.2021).
Google Scholar

EVS (2017d), Europejski sondaż wartości. Kwestionariusz 2017. Polska https://search.gesis.org/research_data/ZA7500 (dostęp: 2.07.2021).
Google Scholar

Florczykiewicz J. (2016), Interpretacja wartości i norm społecznych przez młodzież – analiza porównawcza, „Lubelski Rocznik Pedagogiczny”, t. XXXV(2) https://doi.org/10.17951/lrp.2016.35.2.249
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.17951/lrp.2016.35.2.249

Giddens A. (1998), Socjologia, przeł. J. Gilewicz, Zysk i S-ka, Poznań.
Google Scholar

Giddens A. (2006), Socjologia, przeł. A. Szulżycka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar

Grant Thornton (2020), Women in Business https://grantthornton.pl/wp-content/uploads/2020/03/Kobiety-w-biznesie-2020-RAPORT-Grant-Thornto-08-03-2020.pdf (dostęp: 19.06.2021).
Google Scholar

GUS (2018), Jakość życia i kapitał społeczny w Polsce. Zaufanie do ludzi w 2018, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa.
Google Scholar

GUS (2019), Kapitał ludzki w Polsce w latach 2014–2018, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa – Gdańsk.
Google Scholar

Guzy-Steinke H. (2009), Kontrola społeczna w środowiskach lokalnych a budowanie kapitału społecznego, [w:] K. Marzec-Holka, H. Guzy-Steinke, Kapitał społeczny a nierówności: kumulacja i redystrybucja, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz.
Google Scholar

Hipsz N. (red.) (2013), O mamie i tacie – kilka wspomnień z dzieciństwa, Komunikat z badań Centrum Badania Opinii Społecznej nr BS/69/2013, Warszawa.
Google Scholar

Janowska P. (red.) (2017), Elektorat lewicy od roku 2005, Komunikat z badań Centrum Badania Opinii Społecznej nr 105/2017, Warszawa.
Google Scholar

Lubas K. (2017), Normy społeczne jako niezbędnik życia każdego człowieka. Analiza problemu na przykładzie norm moralnych, „Rynek – Społeczeństwo – Kultura”, nr 2(23), s. 47.
Google Scholar

Makowska M., Boguszewski R. (2013), Analiza danych zastanych. Przewodnik dla studentów, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Google Scholar

Marody M., Konieczna-Sałamatin J., Sawicka M., Mandes S., Kacprowicz G., Bulkowski K., Bartkowski J. (2019), Społeczeństwo na zakręcie. Zmiany postaw i wartości Polaków w latach 1990–2018, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Google Scholar

Michalska S. (2013), Tradycyjne i nowe role kobiet wiejskich, „Wieś i Rolnictwo”, nr 2(159), s. 124–139.
Google Scholar

Omyła-Rudzka M. (red.) (2020), Zaufanie społeczne, Komunikat z badań Centrum Badania Opinii Społecznej nr 43/2020, Warszawa.
Google Scholar

PARP (2011), Przedsiębiorczość kobiet w Polsce, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Warszawa.
Google Scholar

Rękas M. (2013), Kobiety-matki i ich powrót na rynek pracy po urodzeniu dziecka w wynikach badań, „Studia Ekonomiczne. Społeczno-ekonomiczne problemy rynku pracy”, nr 161, s. 122–131.
Google Scholar

Scovil J. (red.) (2021), Poglądy polityczne młodych Polaków a płeć i miejsce zamieszkania, Komunikat z badań Centrum Badania Opinii Społecznej nr 28/2021, Warszawa.
Google Scholar

Skwarek T. (2019), Kobiety w polityce. Statystyki międzynarodowe, Kancelaria Senatu, Biuro Analiz, Dokumentacji i Korespondencji, Warszawa.
Google Scholar

Szelewa D., Polakowski M. (2017), Prawicowy zwrot w polityce, Friedrich-Ebert-Stiftung (przedstawicielstwo w Polsce), Fundacja Międzynarodowe Centrum Badań i Analiz (ICRA), Warszawa.
Google Scholar

Świątkiewicz W. (2016), Młodzież wobec małżeństwa i rodziny. Konteksty kulturowe i religijne, „Zeszyty Naukowe KUL”, nr 4(236), s. 144–145.
Google Scholar

Turowski J. (1972), Wyniki badań w zakresie socjologii wsi i miasta w powojennej Polsce, „Roczniki Filozoficzne”, t. XX, z. 2, s. 87–148.
Google Scholar

Ukleja M. (2014), Rodziny z wyboru. Homoseksualny związek jako współczesna alternatywa rodziny – analiza zjawiska, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica”, nr 51, s. 117–133.
Google Scholar

Zajdel K. (2011), Społeczny wymiar funkcjonowania rodziny i kobiety w środowisku wiejskim, „Wychowanie w Rodzinie”, nr 3(3), s. 135–150.
Google Scholar

Pobrania

Opublikowane

2021-11-30

Jak cytować

Hoja, A. (2021). Wielkość miejsca zamieszkania a wartości Polaków związane z rodziną – na podstawie danych European Value Study 2017. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica, (77), 89–103. https://doi.org/10.18778/0208-600X.77.06