Mury, ściany i sufity Hawany. Reprezentacja przestrzeni w powieści Pedra Juana Gutiérreza „Nic do roboty”

Abstrakt

Ameryka Łacińska jest kontynentem, na którym stawiano i burzono przez wieki niezliczone mury podziałów etnicznych, klasowych, politycznych. Społeczeństwem, które boleśnie doświadczyło tego, czym one są, czym jest izolacja, są Kubańczycy, dla których rajska niegdyś wyspa stała się klatką. Celem artykułu jest ukazanie sposobu, w jaki sposób kreuje literacką przestrzeń Hawany, przedstawiając codzienne życie jej mieszkańców, pisarz należący do pierwszego pokolenia Kubańczyków dorastających w rewolucyjnej rzeczywistości – Pedro Juan Gutiérrez. W powieści Nic do roboty [Nada que hacer] (1998), niewidzialne, lecz doskonale namacalne mury dzielące Hawanę na strefy wpływów różnych grup społecznych, rozpadające się ściany i sufity mieszkań nie są jedynie dowodem wszechobecnej biedy, ale zdają się stanowić również metaforę relacji władzy w obrębie społeczeństwa i jego stanu ducha. Z drugiej strony, autor pokazuje, w jaki sposób świadoma jednostka próbuje wybudować wokół siebie intelektualny mur, który odgrodziłby ją od pozbawiającej woli działania nicości. Analiza oparta została o koncepcje mobilności socjologów Zygmunta Baumana i Johna Urry’ego, szkic Elżbiety Rybickiej dotyczący sensorycznej geografii literackiej oraz rozważania Javiera del Prado Biezmy o sposobach przedstawiania przestrzeni w literaturze.