The world of values of modern youth vs. classic literature – testimonies of reception of reading material at school

Authors

  • Paweł Sporek Dr hab., Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, Wydział Filologiczny, Instytut Filologii Polskiej, Katedra Dydaktyki Literatury i Języka Polskiego, ul. Podchorążych 2, 30-084 Kraków https://orcid.org/0000-0001-6055-6199

DOI:

https://doi.org/10.18778/1505-9057.56.14

Keywords:

open interpretation, education, didactics, methodology, literary classics

Abstract

The following text emerges from the need to research student’s current world of values and the image of such world should be treated as the foundation for educational reflection and the organization of teaching process. The first point of reference for the issue mentioned above was referring to research on the axiological image of young generation, which was conducted within the last thirty years. The second point of reference are the experiences regarding the reception of classic literature at modern school. The issue mentioned in the topic has been discussed in reference to the exemplifying material, which constituted the record of student’s opinions gathered during Polish language classes regarding the very first reception of a literary text chosen for discussion. The analysis of those opinions revealed a significant shift in the area of students’ values, i.e. a clearer devaluation of moral values, relativization of ethical principles, as well as stronger domination of pragmatic values connected with material and tangible interest of an individual. This text also shows a clear withdrawal of young generation from the objective consideration of values. At the end, the author emphasizes that the awareness of such state of things could be of utmost importance to a proper organization of educational processes, as it allows to prevent naïve and inefficient activities and makes it possible to take adequate actions in order to diagnose the state of things and implement appropriate didactic strategies.

Downloads

Download data is not yet available.

Author Biography

Paweł Sporek, Dr hab., Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, Wydział Filologiczny, Instytut Filologii Polskiej, Katedra Dydaktyki Literatury i Języka Polskiego, ul. Podchorążych 2, 30-084 Kraków

Paweł Sporek, dr hab., adiunkt w Katedrze Dydaktyki Literatury i Języka Polskiego Instytutu Filologii Polskiej Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie; autor książek: Przestrzeń aksjologiczna w wybranych podręcznikach gimnazjalnych do kształcenia literacko-kulturowego (1999–2005), Kraków 2016 oraz W stronę lektury. Propozycje tekstów do opracowania lekcyjnego dla uczniów szkół podstawowych oraz gimnazjów, Kraków 2017, także licznych artykułów z zakresu dydaktyki i metodyki nauczania języka polskiego, współredaktor monografii Powrót do ojczyzny? Patriotyzm wobec wyzwań nowych czasów. Kontynuacje i nawiązania, Warszawa 2017; w latach 2007–2008 sekretarz czasopisma metodycznego „Nowa Polszczyzna”; nauczyciel szkoły podstawowej, gimnazjum, liceum, prowadził zajęcia w ramach kształcenia dorosłych; obecnie pracuje w krakowskim VIII Prywatnym Akademickim Liceum Ogólnokształcącym oraz Prywatnej Międzykulturowej Szkole Podstawowej „Otwarty Świat”.

References

Bortnowski Stanisław, Jak zmieniać polonistykę szkolną?, Wydawnictwo Stentor, Warszawa 2009.
Google Scholar

Buczyńska-Garewicz Hanna, Wstęp, w: Max Scheler, Resentyment a moralność, przekł. Jan Garewicz, Czytelnik, Warszawa 1977.
Google Scholar

Janus-Sitarz Anna, Przyjemność i odpowiedzialność w lekturze, Universitas, Kraków 2009.
Google Scholar

Jerschina Stanisław, Opracowania utworów lirycznych, biuletyn, „Język Polski” 1957, nr 2–3, s. 10–13.
Google Scholar

Kalwiński Piotr, Nauczyciele poloniści wobec (nie)możliwości czytelniczych gimnazjalistów, w: Polonistyka dziś – kształcenia dla jutra, Universitas, red. Krzysztof Biedrzycki, Witold Bobiński, Anna Janus-Sitarz, Renata Przybylska, t. 2, Kraków 2014, s. 226–236.
Google Scholar

Kryda Barbara, Klasyka literacka w odbiorze uczniów, w: Wiedza o literaturze i edukacji. Księga referatów Zjazdu Polonistów. Warszawa 1995, red. Teresa Michałowska, Zbigniew Goliński, Zbigniew Jarosiński, IBL PAN, Warszawa 1996, s. 907–915.
Google Scholar

Książek-Szczepanikowa Aniela, Ekranowy czytelnik – wyzwanie dla polonisty, Wydawnictwo Naukowe US, Szczecin 1996.
Google Scholar

Kwiatkowska-Ratajczak Maria, Z perspektywy wartości. O prozie dla dzieci i młodzieży, Nakom, Poznań 1994.
Google Scholar

Melosik Zbyszko, Kultura popularna i tożsamość młodzieży. W niewoli władzy i wolności, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2013.
Google Scholar

Melosik Zbyszko, Szkudlarek Tadeusz, Kultura, tożsamość, edukacja. Migotanie znaczeń, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2009.
Google Scholar

Sporek Paweł, Co czytać we współczesnej szkole? Wobec kanonu – kryteria doboru lektury (szanse, możliwości, zagrożenia), w: Edukacja polonistyczna jako zobowiązanie. Powszechność i elitarność polonistyki, t. 2, red. Ewa Jaskółowa, Danuta Krzyżyk, Bernadeta Niesporek-Szamburska, Małgorzata Wójcik-Dudek, Wydawnictwo UŚ, Katowice 2016, s. 87–100.
Google Scholar

Sporek Paweł, Koniec ekranowego czytelnika?, „Polonistyka” 2010, nr 11, s. 38–42.
Google Scholar

Sporek Paweł, Przestrzeń aksjologiczna w wybranych podręcznikach gimnazjalnych do kształcenia literacko-kulturowego (1999–2005), Wydawnictwo Naukowe UP, Kraków 2016.
Google Scholar

Stan czytelnictwa w Polsce w 2016 roku, http://www.bn.org.pl/download/document/1492689764.pdf (dostęp 25.06.2017).
Google Scholar

Szymańska Marta, Sporek Paweł, Język współczesnych uczniów – użytkowników gier komputerowych, w: Język a edukacja, t. 5, red. Jolanta Nocoń, Wydawnictwo UO, Opole 2017, s. 177–197.
Google Scholar

Szyszkowski Władysław, Analiza dzieła literackiego w szkole, Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, Warszawa 1958.
Google Scholar

Uryga Zenon, Godziny polskiego, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Kraków 1996.
Google Scholar

Uryga Zenon, Odbiór liryki w klasach maturalnych, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa–Kraków 1982.
Google Scholar

Zasacka Zofia, Czytelnictwo dzieci i młodzieży, Instytut Badań Edukacyjnych, Warszawa 2014.
Google Scholar

Zasacka Zofia, Nastoletni czytelnicy, Biblioteka Narodowa, Warszawa 2008.
Google Scholar

Published

2020-03-31

How to Cite

Sporek, P. (2020). The world of values of modern youth vs. classic literature – testimonies of reception of reading material at school. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica, 56(1), 271–286. https://doi.org/10.18778/1505-9057.56.14