There is no such a thing as ultimate knowledge. Each one constitutes an entryway to the new fields of ignorance. David Albahari’s Götz and Meyer
DOI:
https://doi.org/10.18778/1505-9057.47.11Keywords:
David Albahari, Serbia, Holocaust, concentration camp Staro sajmište, memory, literature, historyAbstract
This article’s aim is to analyze David Albahari’s Götz and Meyer as the only Serbian literary text whose main theme is the extermination of the native Jews. The recurring key-word of the analysis is the notion of void, which appears both on the plot level and a more metaphorical one that connotes a less perceptible meaning of Albahari’s prose which can be summarized as a conviction about the insufficient memory of the Holocaust in Serbia. The main aim of this paper is to demonstrate what method Albahari employs to build his story. Consequently, juxtaposing history (ostensibly objective, linked with the order of reason) with fiction proves to be here of the utmost importance. It demonstrates that this text – indirectly – inscribes itself in the debate on the possibilities of expressing Holocaust.
Downloads
References
Albahari David, Götz i Meyer, przekł. Milan Duškov, Graffiti BC, Toruń 2007.
Google Scholar
Albahari David, Mamidło, przekł. Dorota Jovanka Ćirlić, Wydawnictwo W.A.B., Warszawa 2008.
Google Scholar
Albahari David, Pisma iz logora, w: Albahari David, Teret. Eseji, Biblioteka Forum Pisaca, Beograd 2004, s. 101–118.
Google Scholar
Ankersmit Frank, Pamiętając Holocaust: żałoba i melancholia, przeł. Andrzej Ajchstet, Andrzej Kubis, Justyna Regulska, tekst poprawiła i uzupełniła Ewa Domańska, w: Ankersmit Frank, Narracja, reprezentacja, doświadczenie. Studia z teorii historiografii, red. i wstęp Ewa Domańska, Universitas, Kraków 2004, s. 403–426.
Google Scholar
Arendt Hanna, Myślenie, przekł. Hanna Buczyńska-Garewicz, przedm. Marcin Król, Czytelnik, Warszawa 2002.
Google Scholar
Bollnow Otton Friedrich, Rozumienie krytyczne, w: Wokół rozumienia. Studia i szkice z hermeneutyki, wybór i przekł. Grzegorz Sowiński, Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej, Kraków 1993, s. 163–178.
Google Scholar
Bukwalt Miłosz, My, prawda grobów, i my złuda istnienia… Obraz zagłady Żydów serbskich w powieści „Götz i Meyer” Davida Albahariego, „Południowosłowiańskie Zeszyty Naukowe” 2014, nr 11, s. 63–76.
Google Scholar
Chmielewska Katarzyna, Literackość jako przeszkoda, literackość jako możliwość wypowiedzenia, w: Stosowność i forma. Jak opowiadać o Zagładzie?, red. Michał Głowiński [i in.], Universitas, Kraków 2005, s. 21–32.
Google Scholar
Czaja Dariusz, Lekcje ciemności, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2009.
Google Scholar
Drndić Daša, Belladonna, Fraktura, Zaprešić 2012.
Google Scholar
Drndić Daša, Sonnenschein. Powieść dokumentalna, przekł. Dorota Jovanka Ćirlić, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2010.
Google Scholar
Engelking Barbara, Zagadnienia moralne w wojennych pismach Emanuela Ringelbluma, w: Wojna. Doświadczenie i zapis. Nowe źródła, problemy, metody badawcze, red. Sławomir Buryła, Paweł Rodak, Universitas, Kraków 2006, s. 255–272.
Google Scholar
Giergiel Sabina, Czy „ja” to mój bohater? Davida Albahariego gra rolami narracyjnymi, „Pamiętnik Słowiański” 2007, z. 1, s. 35–54.
Google Scholar
Giergiel Sabina, Ocalić pamięcią. Praktyki pamięci i zapominania we współczesnej prozie postjugosłowiańskiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole 2012.
Google Scholar
Heller Agnes, Pamięć i zapomnienie. O sensie i braku sensu, przekł. Andrzej Kopacki, „Przegląd Polityczny” 2001, nr 52–53, s. 21–27.
Google Scholar
Jevrejski logor na na Beogradskom sajmistu [online], http://www.open.ac.uk/socialsciences/semlin/[dostęp: 29.12.2015].
Google Scholar
Kluba Agnieszka, Litość bez trwogi – zagadnienie empatii i dystansu w literaturze, w: Literackie reprezentacje doświadczenia, red. Włodzimierz Bolecki, Ewa Nawrocka, Instytut Badań Literackich PAN, Warszawa 2007, s. 83–93.
Google Scholar
Kornhauser Julian, Serbska literatura emigracyjna po 1991 roku. Przypadek Davida Albahariego, w: Słowiańskie diaspory. Studia o literaturze emigracyjnej, red. Celina Juda, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2009, s. 133–147.
Google Scholar
Krawczyńska Dorota, Literaturoznawstwo wobec piśmiennictwa o Zagładzie, w: Zagłada. Współczesne problemy rozumienia i przedstawiania, red. Przemysław Czapliński, Ewa Domańska, Poznańskie Studia Polonistyczne, Poznań 2009, s. 131–139.
Google Scholar
Krupa Bartłomiej, Opowiedzieć Zagładę. Polska proza i historiografia wobec Holocaustu (1987–2003), Universitas, Kraków 2013.
Google Scholar
Lang Berel, Przedstawienie zła. Etyczna treść a literacka forma, przekł. Anna Ziębińska-Witek, „Literatura na Świecie” 2004, nr 1–2, s. 15–63.
Google Scholar
Leociak Jacek, Doświadczenia graniczne. Studia o dwudziestowiecznych formach reprezentacji, Wydawnictwo IBL PAN, Warszawa 2009.
Google Scholar
Manojlović Pintar Olga, Ignjatović Aleksandar, Prostori selektivnih memorija. Staro sajmište u Beogradu i sećanje na drugi svetski rat, w: Kultura sjećanja. 1941. Povijesni lomovi i svladavanje prošlosti, red. Sulejman Bosto, Tihomir Cipek, Olivera Milosavljević, Disput, Zagreb 2008.
Google Scholar
Martinoli Ana, Staro sajmište – istorijsko sećanje i virtuelano promišljanje budućnosti [online], https://www.fdu.edu.rs/uploads/uploaded_files/_content_strane/2012_ana_martinoli.pdf [dostęp: 04.09.2016].
Google Scholar
Milanović Željko, Dva pisca i Drugi, Srpski književni glasnik, Beograd 2012.
Google Scholar
Milchman Alan, Rosenberg Alan, Eksperymenty w myśleniu o Holokauście. Auschwitz, nowoczesność i filozofia, przekł. Leszek Krowicki, Jakub Szacki, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2003.
Google Scholar
Nowak-Bajcar Sylwia, Mapa biografii. Proza Davida Albahariego, w: Nowak-Bajcar Sylwia, Mapy czasu. Serbska proza postmodernistyczna wobec wyzwań epoki, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2010, s. 91–123.
Google Scholar
Radović Srđan, Gradski prostori od mesta do nemesta, i vice versa. Slučaj beogradskog Starog sajmišta, w: Spomen mesta. Istorija, sećanje, red. Aleksandra Pavićević, Etnografski institut SANU, Beograd 2009, s. 142–160.
Google Scholar
Radović Srđan, Memory Culture and Urban Reconstruction. The Case of Staro Sajmište in Belgrade [online], https://books.google.pl/books?id=QZpQoL0juvMC&pg=PT138&lpg=PT138&dq=Radovi%C4%87+SrdjaS,+Memory&source=bl&ots=Ml97B-NyQ4&sig=ZKoIiefyjHbNECHPBzMmm_x_HOc&hl=pl&sa=X&ved=0ahUKEwj5_PDS5JfKAhXmEXIKHdSaC8UQ6AEIPjAF#v=onepage&q=Radovi%C4%87%20Srdjan%2C%20Memory&f=false [dostęp: 20.12.2015].
Google Scholar
Ubertowska Aleksandra, Aporie, skandale, wyrwy w tekście. Etyka opowieści o Zagładzie, „Teksty Drugie” 2002, nr 1–2, s. 125–139.
Google Scholar
Ubertowska Aleksandra, Literatura i pamięć o Zagładzie. Archiwa, ślady, krypty, w: Stosowność i forma. Jak opowiadać o Zagładzie?, red. Michał Głowiński [i in.], Universitas, Kraków 2005, s. 265–283.
Google Scholar
Ubertowska Aleksandra, Pamięć i nieobecność. O doświadczaniu przeszłości w prozie Piotra Szewca, w: Literackie reprezentacje doświadczenia, red. Włodzimierz Bolecki, Ewa Nawrocka, Wydawnictwo IBL PAN, Warszawa 2007, s. 362–377.
Google Scholar
Ubertowska Aleksandra, Świadectwo – trauma – głos. Literackie reprezentacje Holokaustu, Universitas, Kraków 2007.
Google Scholar
Vladušić Slobodan, Da li istorija žena kojoj sus vi verni i kada je Maraju [online], http://www.knjigainfo.com/index.php?gde=@http%3A//www.knjigainfo.com/pls/sasa/bip.text%3Ftid%3D1701@ [dostęp: 08.12.2011].
Google Scholar
White Hayden, Poetyka pisarstwa historycznego, red. Ewa Domańska i Marek Wilczyński, przekł. Ewa Domańska [i in.], Universitas, Kraków 2000.
Google Scholar
Wolska Dorota, Odzyskać doświadczenie. Sporny temat humanistyki współczesnej, Universitas, Kraków 2012.
Google Scholar
Wołk Marcin, Ja-ona, ona-ja. Gramatyka podmiotu w autobiograficznej prozie Idy Fink i Hanny Krall, w: Stosowność i forma. Jak opowiadać o Zagładzie?, red. Michał Głowiński [i in.],Universitas, Kraków 2005, s. 285–301.
Google Scholar
Zaleski Marek, Formy pamięci, Słowo/Obraz Terytoria, Gdańsk 2004.
Google Scholar
Ziębińska-Witek Anna, Fikcjonalne i niefikcjonalne dyskursy historyczne. Historiograficzne i literackie przedstawienia Zagłady, w: Pamięć Shoah. Kulturowe reprezentacje i praktyki upamiętniania,red. Tomasz Majewski, Anna Zeidler-Janiszewska, współpraca red. Maja Wójcik, wyd. 2 zm. i rozszerz., Officyna, Łódź 2012, s. 513–524.
Google Scholar
Ziębińska-Witek Anna, Problemy reprezentacji Holokaustu, w: Zagłada. Współczesne problemy rozumienia i przedstawiania, red. Przemysław Czapliński, Ewa Domańska, Poznańskie Studia Polonistyczne, Poznań 2009, s. 141–154.
Google Scholar
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.