Wokół osiemnastowiecznej edycji Kroniki Sarmacyi Europskiej Aleksandra hrabi Gwagnina rycerza pasowanego rotmistrza J[ego] K[rólewskiej] M[oś]ci niegdyś w Krakowie drukowanej (1768) Franciszka Bohomolca

Małgorzata Pawlata

doi:10.18778/1505-9057.70.11

Authors

Małgorzata Pawlata Uniwersytet Łódzki https://orcid.org/0000-0002-1494-4200

DOI:

https://doi.org/10.18778/1505-9057.70.11

Keywords:

enlightenment editing, historiography in the 18th century, printing house at the royal court in Warsaw, the reform of educational system

Abstract

The article raises issues of cultural and worldview changes that occurred in the circles of intellectuals and reformers in the capital city of Poland which led Franciszek Bohomolec to taking up editing of the four-volume Collection of Polish historiographers. Special attention is paid to the need of using reliable historical sources and demythologising native history presented quite frequently as a field of god’s activity or that of legendary rulers.

The text tries to show reasons why Bohomolec took up reprinting old chronicles. It also shows editorial intention of offering work to the family members of the newly crowned king Stanislaw August Poniatowski.

Downloads

Download data is not yet available.

Author Biography

Małgorzata Pawlata, Uniwersytet Łódzki

Małgorzata Pawlata, doktor, Zakład Literatury Dawnej, Edytorstwa i Nauk Pomocniczych, Instytut Filologii Polskiej i Logopedii, Uniwersytet Łódzki. Literaturoznawczyni i teolożka. Zainteresowania badawcze: literatura polskiego oświecenia, okolicznościowa poezja pochwalna i laudacyjna czasów stanisławowskich, edytorstwo tekstów dawnych. Autorka edycji Poezje i przekłady Antoniego Korwina Kossakowskiego (2022).

References

„Monitor” 1765–1775. wybór, oprac. i wstęp E. Aleksandrowska, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1976.
Google Scholar

„Suplement” do „Wiadomości Uprzywilejowanych Warszawskich” 1762, nr 104 z 29 grudnia.
Google Scholar

„Suplement” do „Wiadomości Uprzywilejowanych Warszawskich” 1763, nr 68 z 24 sierpnia.
Google Scholar

„Wiadomości Uprzywilejowane Warszawskie” 1762, nr 104 z 29 grudnia.
Google Scholar

Biblioteka Naukowa PAU i PAN w Krakowie, rkps 2220, t. 3, k. 37.
Google Scholar

Bohomolec Franciszek, Jaśnie Oświeconej Jej Mości Pani z książąt Poniatowskiej hrabinej Branickiej kasztelanowej krakowskiej, hetmanowej wielkiej koronnej etc., etc., etc., [w:] Zbiór dziejopisów polskich w czterech tomach zawarty. Tom czwarty Kronika Sarmacyi europskiej Aleksandra hrabi Gwagnina rycerza pasowanego rotmistrza J[ego] K[rólewskiej] M[oś]ci niegdyś w Krakowie drukowana, Warszawa 1768.
Google Scholar

Buchwald-Pelcowa Paulina, „Drukowi winniśmy oświecenie naszego wieku…” Rola książki w drodze ku oświeceniu, Uniwersytet Warszawski, Instytut Informacji Naukowej i Studiów Bibliologicznych, Warszawa 2003.
Google Scholar

Chachulski Tomasz, Opóźnione pokolenie. Studia o recepcji „głębokiej” Jana Kochanowskiego w poezji polskiej XVIII wieku, Uniwersytet Warszawski, Instytut Informacji Naukowej i Studiów Bibliologicznych, Warszawa 2008.
Google Scholar

Chamera-Nowak Agnieszka, Biblioteka, której nie ma… Andrzej Edward Koźmian i jego książki, Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich, Warszawa 2015.
Google Scholar

Estreicher Karol, Bibliografia polska, t. 17: Stulecie XV–XVIII w układzie abecadłowym, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1889.
Google Scholar

Grabski Andrzej Feliks, Historyzm sarmacki a historyzm oświecenia, „Przegląd Humanistyczny” 1972, R. 16, nr 5(92), s. 1–15.
Google Scholar

Gramatowski Wiktor, Franciszek Bohomolec – wydawca, prefekt drukarni i redaktor „Wiadomości Warszawskich”, „Roczniki Biblioteczne” 1970, t. 14, s. 531–572.
Google Scholar

Grzeszczuk Stanisław, Hombek Danuta, Książka polska w ogłoszeniach prasowych XVIII wieku. Źródła, t. 1: „Gazeta Warszawska” 1774–1785, cz. 1 red. Z. Goliński, Wiedza o kulturze, Wrocław 1992.
Google Scholar

Grzeszczuk Stanisław, Hombek Danuta, Książka polska w ogłoszeniach prasowych XVIII wieku. Źródła, t. 3: „Gazeta Warszawska” 1793–1800. Aneks 1774–1793 red. Z. Goliński, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, Kraków 1992.
Google Scholar

Grzeszczuk Stanisław, Hombek Danuta, Książka polska w ogłoszeniach prasowych XVIII wieku. Źródła, t. 4: Od „Nowin Polskich” do „Wiadomości Warszawskich” 1729–1773, cz. 1: Od „Nowin Polskich” do „Kuriera Warszawskiego” 1729–1764 red. Z. Goliński, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, Kraków 2000.
Google Scholar

Grzeszczuk Stanisław, Hombek Danuta, Książka polska w ogłoszeniach prasowych XVIII wieku. Źródła, t. 4: Od „Nowin Polskich” do „Wiadomości Warszawskich” 1729–1773, cz. 2: „Wiadomości Warszawskie” 1765–1773. Aneks 1774–1795 red. Z. Goliński, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, Kraków 2000.
Google Scholar

Hombek Danuta, Książka polska w ogłoszeniach prasowych XVIII wieku. Źródła, t. 7: Prasa prowincjonalna, cz. 1: Wielkie Księstwo Litewskie, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, Kraków 2021.
Google Scholar

Kaleta Roman, Grób Trembeckiego, [w:] Oświeceni i sentymentalni. Studia nad literaturą i życiem w Polsce w okresie trzech rozbiorów, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1971, s. 399–411.
Google Scholar

Konopczyński Władysław, Branicka Izabela, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 2, Polska Akademia Umiejętności, Kraków 1936, s. 396–397.
Google Scholar

Kowal Jolanta, Literackie oblicze „Dziennika Wileńskiego” (1805–1806 i 1815–1830), Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2017.
Google Scholar

Kryda Barbara, Franciszek Bohomolec, [w:] Pisarze polskiego oświecenia, t. 1 red. T. Kostkiewiczowa i Z. Goliński, PWN, Warszawa 1992, s. 228–229.
Google Scholar

Maciejewski Janusz, Oświecenie polskie. Początek formacji, jej stratyfikacja i przebieg procesu historycznoliterackiego, [w:] Problemy literatury polskiej okresu Oświecenia, red. Z. Golińskiego, seria 2, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1977, s. 5–128.
Google Scholar

Mazurkowa Bożena, Książki w dobie stanisławowskiej ośmieszane i piętnowane, [w:] A. Sitkowska, Zagadnienia wydawnicze – dzieje książki, prasy i bibliotek, Uniwersytet Śląski, Katowice 2011, s. 37–47.
Google Scholar

Mazurkowa Bożena, Weksle prawdy i nieprawdy. Studia literackie o książce oświeceniowej, Wydawnictwo IBL, Warszawa, 2011.
Google Scholar

Nadolski Bronisław, Epoka stanisławowska wobec polskiego renesansu, „Pamiętnik Literacki” 1936, R. 33, z. 1/4, s. 443–452.
Google Scholar

Naruszewicz Adam, Historia narodu polskiego, wyd. Turowskiego K.J., Kraków 1859.
Google Scholar

Norkowska Aleksandra, Objaśnienia, [w:] T.K. Węgierski, Organy. Poema heroikomiczne, wyd. A. Norkowska, Wydawnictwo IBL, Warszawa 2007.
Google Scholar

Wasylewski Stanisław, Historie lwowskie, Wydawnictwo Polskie, Lwów 1921.
Google Scholar

Załuski Józef Andrzej, Biblioteka historyków, prawników, polityków i innych autorów polskich lub o Polsce piszących, nakł. Józefa Czecha, Kraków 1832.
Google Scholar