Czy istnieje polski kryminał gejowski? Rekonesans

Justyna Tuszyńska

doi:10.18778/1505-9057.66.04

Authors

Justyna Tuszyńska Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu https://orcid.org/0000-0003-4486-6263

DOI:

https://doi.org/10.18778/1505-9057.66.04

Keywords:

LGBTQ, crime fiction, gay novel, naturalistic novel

Abstract

This paper is an attempt at finding answers to the following questions: How can the term gay crime novel be understood? Has such a sub-genre been established in Poland? Is it a sub-genre of crime fiction or rather gay novel? The author examines works by such writers as Edward Pasewicz (Śmierć w darkroomie [The Death in the Darkroom]), Michał Witkowski (Drwal [The Woodcutter], Zbrodniarz i dziewczyna [The Criminal and the Girl]), and Andrzej Selerowicz (Kryptonim „Hiacynt” [Codename Hyacinth], Zbrodnia, której nie było [The Crime that Never Was]). The analysis of the works is focused on the use of the crime scheme and selected writ-ing techniques in the context of the most popular strategies typical of crime fiction convention (e.g. a shift towards a socially engaged novel, urban space exploration, psychologisation of protagonists) as well as the most important characteristics of naturalistic novel (different ideas of presenting social groups).

Downloads

Download data is not yet available.

Author Biography

Justyna Tuszyńska, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Justyna Tuszyńska – adiunkt w Katedrze Teorii Literatury i Komparatystki Instytutu Literaturoznawstwa Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Zainteresowania badawcze: teoria reprezentacji, historia doktryn teoretycznoliterackich, gatunki kultury popularnej, queer w literaturze. Autorka monografii Dlaczego literaturoznawcy c(z)ytują kryminały? Schemat opowieści kryminalnej jako narzędzie teoretycznoliterackie (2021). Publikowała między innymi w „Tekstach Drugich”, „Przeglądzie Kulturoznawczym”, „Literaturze Ludowej”.

References

Pasewicz Edward, Śmierć w darkroomie, EMG, Kraków 2007.
Google Scholar

Ryziński Remigiusz, Hiacynt. PRL wobec homoseksualistów, Czarne, Wołowiec 2021.
Google Scholar

Selerowicz Andrzej, Kryptonim „Hiacynt”, Queermedia.pl, Kraków 2015.
Google Scholar

Selerowicz Andrzej, Zbrodnia, której nie było, Novae Res, Gdynia 2017.
Google Scholar

Witkowski Michał, Drwal, Znak, Kraków 2018.
Google Scholar

Witkowski Michał, Lubiewo, Korporacja Ha!art, Kraków 2005.
Google Scholar

Witkowski Michał, Zbrodniarz i dziewczyna, Świat Książki, Warszawa 2014.
Google Scholar

Czubaj Mariusz, Etnolog w Mieście Grzechu. Powieść kryminalna jako świadectwo antropologiczne, Oficynka, Gdańsk 2010.
Google Scholar

Dunin Kinga, Polska homoliteracka, „Gazeta Wyborcza” z dn. 17 grudnia 2005 (nr 293).
Google Scholar

Hannerz Ulf, Odkrywanie miasta. Antropologia obszarów miejskich, przekł. E. Klekot, Wydawnictwo UJ, Kraków 2006.
Google Scholar

Literatura kryminalna. Na tropie źródeł, red. A. Gemra, EMG, Kraków 2015.
Google Scholar

Literatura kryminalna. Śledztwo w sprawie gatunków, red. A Gemra, EMG, Kraków 2014.
Google Scholar

Mazurkiewicz Adam, Tropy autotematyczne w polskiej literaturze kryminalnej (rekonesans), „Literaria Copernicana” 2021, nr 3 (39), s. 33–51. https://doi.org/10.12775/LC.2021.024
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.12775/LC.2021.024

Potrykus-Woźniak Paulina, Słownik nowych gatunków i zjawisk literackich, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa–Bielsko-Biała 2010.
Google Scholar

Ritz German, Iwaszkiewicz, Breza, Mach: niewypowiadalne pożądanie a poetyka narracji, tłum. A. Kopacki, [w:] G. Ritz, Nić w labiryncie pożądania. Gender i płeć w literaturze polskiej od romantyzmu do postmodernizmu, Wiedza Pow-szechna, Warszawa 2002.
Google Scholar

Słownik literatury popularnej, pod red. T. Żabskiego, Towarzystwo Przyjaciół Polonistyki Wrocławskiej, Wrocław 1997.
Google Scholar

Słownik rodzajów i gatunków literackich, red. G. Gazda, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2012.
Google Scholar

Śmieja Wojciech, Homoseksualność i polska nowoczesność. Szkice o teorii, historii i literaturze, Wydawnictwo UŚ, Katowice 2015.
Google Scholar

Śmieja Wojciech, Kanon i kanony, czyli jak rozumieć pojęcie „literatura homoseksualna”?, „Teksty Drugie” 2008, nr 1–2, s. 96–116.
Google Scholar

Śmieja Wojciech, Literatura, której nie ma. Szkice o polskiej „literaturze homoseksualnej”, Universitas, Kraków 2010.
Google Scholar

Tomasik Krzysztof, Gejerel. Mniejszości seksualne w PRL-u, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2012.
Google Scholar

Tuszyńska Justyna, Dlaczego literaturoznawcy c(z)ytują kryminały? Schemat opowieści kryminalnej jako narzędzie teoretycznoliterackie, Wydawnictwo UMK, Toruń 2021.
Google Scholar

Tuszyńska Justyna, Mordercze miasta (?) Nowy polski kryminał – zwrot przestrzenny czy gra miejska?, „Studia Poetica II” 2014, s. 101–109.
Google Scholar

Tuszyńska Justyna, Wytwarzanie pamięci. Współczesne opowieści o „Gejerelu”, „Literatura Ludowa” 2021, t. 65, nr 3, s. 37–49, https://doi.org/10.12775/LL.3.2021.004
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.12775/LL.3.2021.004

Warkocki Błażej, Homo niewiadomo. Polska proza wobec odmienności, Sic!, Warszawa 2007.
Google Scholar

Warkocki Błażej, Literatura homoseksualna ontologia vs uznanie, „Pamiętnik Literacki” 2012, 103/4, s. 273–280.
Google Scholar

White Edmund, Jean Genet, Gallimard, Paris 1993.
Google Scholar

Hiacynt, Polska 2021, reż. Piotr Domalewski.
Google Scholar

Summer vacation (oryg. Hofesh Gadol), Izrael 2012, reż. Tal Granit, Sharon Maymon.
Google Scholar

Syberia, Rosja, USA 2021, reż. Wiaczesław Koptiurewski.
Google Scholar

Tajemnica Brokeback Mountain, USA, Kanada 2005, reż. Ang Lee.
Google Scholar