Szkarłatna partytura Ralfa Isaua jako przykład recepcji twórczości Franza Liszta w literackiej kulturze popularnej

Autor

DOI:

https://doi.org/10.18778/1505-9057.52.21

Słowa kluczowe:

Ralf Isau, Franz Liszt, Die Dunklen, Szkarłatna partytura, muzyka i literatura

Abstrakt

Artykuł stanowi studium powieści Ralfa Isaua Die Dunklen (2007; wyd. pol. Szkarłatna partytura, 2011). Analizie poddane zostało znaczenie obecności twórczości i postaci muzyka Franza Liszta w powieści. Isau zawarł w niej wykład z historii muzyki i estetyki muzycznej, a także biografię Franza Liszta oraz rozważania dotyczące wpływu muzyki na zachowanie człowieka (Platon, barokowa teoria afektów, retoryka muzyczna, muzyka programowa, audiomarketing). Zasadniczą część pracy stanowią rozważania dotyczące powiązań między powieściową narracją i kształtowaniem struktury powieści a elementami i technikami muzycznymi.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Biogram autora

Małgorzata Gamrat - Akademia Sztuki, Wydział Edukacji Muzycznej, Zakład Edukacji Muzycznej, al. Niepodległości 40, 70-404 Szczecin

Małgorzata Gamrat - prowadzi badania nad kulturą europejską XIX–XXI wieku, zwłaszcza muzyką i literaturą oraz ich interakcjami. Szczególne miejsce w jej pracach zajmuje muzyka F. Liszta, A. Tansmana i H. Berlioza oraz twórczość H. Balzaka i P. Kubisza. Interesuje się również metodologią badań interdyscyplinarnych, piosenką francuską, migracjami twórców XX wieku oraz historią nauczania muzyki (uczestniczka międzynarodowego projektu badawczego Histoire de l’enseignement de la musique en France 1795–1914, Francja 2014–2017). Bierze również udział w krajowych i międzynarodowych projektach badawczych (m.in. Musical Signification Project, Groupe International de Recherches Balzaciennes) oraz grantach jako kierownik (Pieśni na głos i fortepian Franza Liszta oraz ich transkrypcje fortepianowe jako przykład XIX-wiecznej praktyki hybrydyzacji gatunków i wzajemnego oświetlania się sztuk) i wykonawca (Od dialektů k literárním jazykům v Evropě, 2012; Obecność polskiej muzyki i muzyków w życiu artystycznym Paryża w okresie międzywojennym, 2017–2019). Jest członkinią międzynarodowych towarzystw naukowych: Société Française d’Analyse Musicale (Paris), The International Association for Word and Music Studies (Graz) oraz Les Amis d’Alexandre Tansman (Paris). Autorka kilkudziesięciu artykułów oraz dwóch monografii poświęconych twórczości Liszta: Muzyka fortepianowa Franza Liszta z lat 1835–1855 w kontekście idei ‘correspondance des arts’ (2014) oraz Między słowem a dźwiękiem. Pieśni na głos i fortepian Franza Liszta (2016). Współautorka (z Liborem Martinkiem) podręcznika Literatura i Muzyka. Wprowadzenie do problematyki (Opava 2015; wyd. 2. 2017). Współredaktorka tomów: Od dialektů k literárním jazykům v Evropě (2012), Český a polský strukturalismus a poststrukturalismus – historie a současnost / Strukturalizm i poststrukturalizm czeski i polski – historia i współczesność (2015), Nowa Muzykologia (2016), Joseph von Eichendorff (1788–1857) a česko-polské kulturní a umělecké pohraničí (2018) oraz Sto lat muzycznej emigracji. Kompozytorzy polscy za granicą 1918–2018 (2018).

Bibliografia

Beckett Sandra L., Crossover Fiction – Global and Historical Perspectives von Prof. Sandra L. Beckett: Das Phantagon findet Eingang in die wissenschaftliche Welt, Routledge, London 2008.
Google Scholar

Bemme Marcel-Alexander, Phantastisch Lesen – Eine Fantasy-Enzyklopädie: Band 1: Phantastische Literatur, Books on Demand, Germany 2012.
Google Scholar

Brown Dan, Inferno, tłum. Robert J. Szmidt, Sonia Draga, Katowice 2013.
Google Scholar

Gamrat Małgorzata, Franz Liszt et Félix Lichnowsky: histoire d’une amitié, „Quaderni dell’Istituto Liszt” 2014, nr 14, s. 163–188.
Google Scholar

Gamrat Małgorzata, Les croisements romantiques des sens: Liszt lecteur de Senancour, „Orbis Linguarum” 2014, nr 41, s. 215–226.
Google Scholar

Isau Ralf, Die Dunklen, Piper, München 2007.
Google Scholar

Isau Ralf, Szkarłatna partytura, tłum. Bartłomiej Szymkowski, Telbit, Warszawa 2011.
Google Scholar

Lanza Joseph, Elevator Music. A Surreal History of Muzac, Easy-Listening, and Other Moodsong, University of Michigan Press, Michigan 2004.
Google Scholar

Liszt Franz, Sämtliche Schriften, t. I, herausgegeben von Detlef Altenburg, Segre Gut, Breitkopf & Härtel, Wiesbaden–Leipzig–Paris 2000.
Google Scholar

Liszt Franz, Wenn die letzten Sterne bleichen. Lied für Singstimme und Klavier. Faksimile nach dem Autograph der Bayerischen Staatsbibliothek München Mus ms. 23595, Vorwort von Rolf Griebel, Einleitung von Sigrid von Moisy, Edition und Kritischer Bericht von Sabine Kurth, G. Henle Verlag, München 2007.
Google Scholar

Makomaska Sylwia, Droga do „makdonaldyzacji” doświadczenia słuchowego – refleksja nad obecnością tła w przestrzeni komercyjnej, w: Psychologia muzyki. Pomiędzy wykonawcą a odbiorcą, redakcja naukowa Julia Kaleńska-Rodzaj, Rafał Lawendowski, Harmona Universalis, Gdańsk 2015, s. 151–162.
Google Scholar

Makomaska Sylwia, Dystopia in practice... (?) „Acoustic wallpaper” in the contemporary commercial space, w: 4th International Multidisciplinary Scientific Conference on Social Sciences and Arts SGEM 2017. Science and Arts. Conference Proceedings, vol. 1, Vienna 2017, s. 31–38.
Google Scholar

Platon, Państwo, tłum. Władysław Witwicki, Antyk Marek Derewiecki, Warszawa 1994.
Google Scholar

Rousseau Jean-Jacques, Dictionnaire de Musique, Duchesne, Paris 1768.
Google Scholar

Senancour Étienne Pivert de, Obermann, redakcja Jean-Maurice Monnoyer, Gallimard, Paris 1984.
Google Scholar

Souriau Étienne, La correspondance des arts. Eléments d’esthétique comparée, Flammarion, Paris 1969.
Google Scholar

Pobrania

Opublikowane

2019-03-28

Jak cytować

Gamrat, M. (2019). Szkarłatna partytura Ralfa Isaua jako przykład recepcji twórczości Franza Liszta w literackiej kulturze popularnej. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica, 52(1), 359–377. https://doi.org/10.18778/1505-9057.52.21

Numer

Tom 52 Nr 1 (2019): Muzyka i muzyczność w literaturze

Dział

Articles

Licencja

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Crossref
Scopus
Google Scholar
Europe PMC