Od Baudelaire’a do Mallarmégo. W poszukiwaniu ideału muzyczności

Autor

DOI:

https://doi.org/10.18778/1505-9057.52.16

Słowa kluczowe:

muzyczność, korespondencje sztuk, francuski symbolism, ideał, cisza

Abstrakt

Artykuł podejmuje temat ewolucji w postrzeganiu ideału literackiej muzyczności wśród przedstawicieli francuskiego symbolizmu koncentrując uwagę zwłaszcza twórczość Baudelaire’a i Mallarmégo. Pierwszy z nich, uważany za prekursora symbolizmu, stosował prozodię, co można zaobserwować w jego twórczości łączącej różne sztuki i wykorzystującej tematy muzyczne do budowania metaforycznych ujęć malarstwa i poezji. Natomiast poezja Mallarmégo zbliża się do muzyki na poziomie formy. Wykorzystanie akustycznego aspektu tekstu, charakterystyczne dla poezji Verlaine, przechodzi przez sztuczny system instrumentacji słownej René Ghila. Z kolei, utwory Villiers de l’Isle Adama i Jules Laforgue’a pokazują, że tematy muzyczne są stopniowo marginalizowane, co otwiera drogę do milczenia. To zupełna cisza, która w najlepszy sposób przedstawia ideał muzyczności Mallarmégo jako cichy koncert, rozbrzmiewający w umyśle czytelnika.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Biogram autora

Anna Opiela-Mrozik - Uniwersytet Warszawski, Instytut Romanistyki, Zakład Literaturoznawstwa Francuskiego; ul. Dobra 55, 00-312 Warszawa

Anna Opiela-Mrozik - dr, adiunkt w Instytucie Romanistyki UW, autorka książki La Musique dans la pensée et dans l’oeuvre de Stendhal et de Nerval (Muzyka w myśli i twórczości Stendhala i Nervala), Honoré Champion, Paris 2015. Jej zainteresowania naukowe dotyczą komparatystyki interdyscyplinarnej, zwłaszcza związków literatury z muzyką, XIX-wiecznej krytyki muzycznej, twórczości francuskich symbolistów ze szczególnym uwzględnieniem Mallarmégo.

Bibliografia

Albrecht Florent, L’objet musical chez Mallarmé, instrument des fuites, w: Mallarmé et la musique, la musique et Mallarmé, redakcja Antoine Bonnet, Pierre-Henry Frangne, Presses Universitaires de Rennes 2016, s. 79–96.
Google Scholar

Baudelaire Charles, Kwiaty zła, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1958.
Google Scholar

Baudelaire Charles, OEuvres complètes, ed. Yves Gérard Le Dantec, Claude Pichois, Gallimard, Paris 1961.
Google Scholar

Baudelaire Charles, Rozmaitości estetyczne, przekł. Joanna Guze, Słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2000.
Google Scholar

Bernard Suzanne, Mallarmé et la musique, Librairie Nizet, Paris 1959.
Google Scholar

Buchs Arnaud, Une pensée du langage, w: Mallarmé et la musique, la musique et Mallarmé, redakcja Antoine Bonnet, Pierre-Henry Frangne, Presses Universitaires de Rennes 2016, s. 47–58.
Google Scholar

Dąbrowski Stanisław, „Muzyka w literaturze”. (Próba przeglądu zagadnień), w: Muzyka w literaturze. Antologia polskich studiów powojennych, redakcja Andrzej Hejmej, Universitas, Kraków 2002, s. 145–169.
Google Scholar

Estay Stange Verónica, Sens et musicalité. Les voix secrètes du symbolisme, Classiques Garnier, Paris 2014.
Google Scholar

Guze Joanna, Nieomylny Baudelaire, w: Charles Baudelaire, Rozmaitości estetyczne, przekł. Joanna Guze, Słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2000, s. 5–16.
Google Scholar

Hejmej Andrzej, Muzyczność dzieła literackiego, Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń 2012.
Google Scholar

Hejmej Andrzej, Muzyka w literaturze. Perspektywy komparatystyki interdyscyplinarnej, Universitas, Kraków 2008,
Google Scholar

Lacoue-Labarthe Philippe, Musica Ficta (Figures de Wagner), Christian Bourgeois, Paris 1991.
Google Scholar

Mallarmé Stéphane, OEuvres complètes, ed. Henri Mondor et G.-Jean Aubry, Gallimard, Paris 1945.
Google Scholar

Mallarmé Stéphane, Rzut kośćmi nigdy nie zniesie przypadku, przekł. Tomasz Różycki, Korporacja Ha!art, Kraków 2005.
Google Scholar

Mallarmé Stéphane, Wybór poezji, redakcja Adam Ważyk, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1980.
Google Scholar

Markowski Michał Paweł, Nicość i czcionka. Wprowadzenie do lektury „Rzutu kośćmi” Stéphane’a Mallarmé, w: Stéphane Mallarmé, Rzut kośćmi nigdy nie zniesie przypadku, przekł. Tomasz Różycki, Korporacja Ha!art, Kraków 2005, s. 9–23.
Google Scholar

Sand George, Impressions et souvenirs, Michel Lévy Frères, Paris 1873.
Google Scholar

Starzyński Juliusz, O romantycznej syntezie sztuk. Delacroix, Chopin, Baudelaire, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1965.
Google Scholar

Śniedziewski Piotr, Mallarmé – Norwid. Milczenie i poetycki modernizm we Francji oraz w Polsce, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2008.
Google Scholar

Tibi Laurence, La Lyre désenchantée. L’nstrument de musique et la voix humaine dans la littérature du XIXe siècle, Honoré Champion, Paris 2003.
Google Scholar

Woronow Ilona, Romantyczna idea korespondencji sztuk. Stendhal, Hoffmann, Baudelaire, Norwid, Wydawnictwo UJ, Kraków 2008.
Google Scholar

Zieziula Grzegorz, „Tannhäuser” Wagnera w Paryżu: zachwyt Baudelaire’a, śmiech Scuda i ironia Fiorentina, „Muzyka w Mieście”, 06/2013, s. 34–36.
Google Scholar

Pobrania

Opublikowane

2019-03-28

Jak cytować

Opiela-Mrozik, A. (2019). Od Baudelaire’a do Mallarmégo. W poszukiwaniu ideału muzyczności. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica, 52(1), 275–289. https://doi.org/10.18778/1505-9057.52.16