Beethoven Różewicza i Herberta
DOI:
https://doi.org/10.18778/1505-9057.52.08Słowa kluczowe:
Tadeusz Różewicz, Zbigniew Herbert, mit Ludwiga van Beethovena, obraz artysty, rozumienie sztukiAbstrakt
Tematem artykułu jest stosunek Tadeusza Różewicza i Zbigniewa Herberta do fenomenu muzyki Ludwiga van Beethovena. Autorka odnosi się kolejno do opowiadania Nowa szkoła filozoficzna (PR I), szkicu Malarstwo nocą 21.01.85 (PR III), utworu poetyckiego I pomyśleć (ZF, P III), artykułu Jeszcze o muzyce i pewnym interpretatorze (WG) oraz wierszy Beethoven (ROM) i Zwierciadło wędruje po gościńcu (R). Objaśnione zostają istota poetyckiej polemiki z piśmiennictwem beethovenowskim oraz próba kwestionowania przez Różewicza i Herberta mitu Ludwiga van Beethovena. Joanna Adamowska rekonstruuje znamienną ewolucję stosunku obydwu poetów do niemieckiego kompozytora i jego dzieł, a także zainspirowaną tragiczną biografią artysty refleksję poetów na temat rzeczywistego znaczenia arcydzieł oraz konsolacyjnych mocy sztuki.
Pobrania
Bibliografia
Adamowska Joanna, O artystycznej przyjaźni Jerzego Tchórzewskiego i Tadeusza Różewicza, w: SzymbART 2015. Czy sztuki można nauczyć?, red. Marek Pokrywka, Kamila Bednarska, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2016, s. 93–102.
Google Scholar
Adamowska Joanna, Różewicz i Herbert. Aksjologiczne aspekty twórczości, Universitas, Kraków 2012.
Google Scholar
Beethoven w poezji polskiej, red. Zbigniew Kościów, Hanna Jamry, Wojewódzka Biblioteka Publiczna, Opole 2011.
Google Scholar
Czartkowski Adam, Beethoven. Próba portretu duchowego, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2010.
Google Scholar
Dziadek Magdalena, Heroiczny mit Beethovena w polskim piśmiennictwie muzycznym XIX wieku, w: Prace Herkulesa. Człowiek wobec wyzwań, prób i przeciwności, red. Maria Cieśla-Korytowska, Olga Płaszczewska, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2012, s. 567–580.
Google Scholar
Herbert Zbigniew, Delta, w: Zbigniew Herbert, Martwa natura z wędzidłem, Fundacja Zeszytów Literackich, Warszawa 2003, s. 15.
Google Scholar
Herbert Zbigniew, Jeszcze o muzyce i pewnym interpretatorze, w: Zbigniew Herbert, Węzeł gordyjski oraz inne pisma rozproszone 1948–1998, oprac. Paweł Kądziela, Biblioteka „Więzi”, Warszawa 2001, s. 404–405.
Google Scholar
Herbert Zbigniew, Wiersze zebrane, oprac. Ryszard Krynicki, Wydawnictwo a5, Kraków 2008.
Google Scholar
Hulewicz Witold, Przybłęda Boży. Beethoven – czyn i człowiek, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków 1982.
Google Scholar
Huxley Aldous, Muzyka nocą, w: Aldous Huxley, Eseje wybrane, wybrał, przełożył i wstępem opatrzył Jan Kempka, New York: Perspectives in Culture, Nowy Jork 1966, s. 37–38.
Google Scholar
Jakacka Natalia, „Współczucie dla Minotaura”. „Kant. Ostatnie dni”. Propozycja lektury dwóch wierszy z tomu „Epilog burzy” Zbigniewa Herberta, w: Czułość dla Minotaura. Metafizyka i miłość konkretu w twórczości Zbigniewa Herberta, red. Józef Maria Ruszar, Magdalena Cicha, Wydawnictwo Gaudium, Lublin 2005, s. 30–39.
Google Scholar
Kisielewski Stefan, Gwiazdozbiór muzyczny, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków 1982, s. 40–41.
Google Scholar
Ligęza Wojciech, Bez rutyny. O poezji Wisławy Szymborskiej i Zbigniewa Herberta, Instytut Myśli Józefa Tischnera, Kraków 2016.
Google Scholar
Ludwig Emil, Trzej tytani. Michał Anioł, Rembrandt, Beethoven, przeł. Marceli Tarnowski, Eustachy Zawiejski, Wydawnictwo Stanisław Cukrowski, Warszawa 1948, s. 243–344.
Google Scholar
Łoboz Małgorzata, Ikona Beethovena i korespondencja sztuk. Kilka interpretacji literackich, „Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo”, nr 6(9), Warszawa 2016, s. 93–108.
Google Scholar
Marek George R., Beethoven. Biografia geniusza, przeł. Ewa Życieńska, Wydawnictwo W.A.B, Warszawa 2009, s. 297–314.
Google Scholar
Miłosz Czesław, Mistrz, w: Czesław Miłosz, Wiersze wszystkie, Znak, Kraków 2015, s. 496.
Google Scholar
Pietrych Krystyna, Co poezji po bólu? Empatyczne przestrzenie lektury, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2009, s. 105–130.
Google Scholar
Poniatowska Irena, Ikoniczny wizerunek Beethovena w polskiej poezji, w: „Res Facta Nova. Teksty o muzyce współczesnej” nr 12 (2011), s. 139–148.
Google Scholar
Rolland Romain, Życie Beethovena, przeł. Jerzy Popiel, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków 1984.
Google Scholar
Rozmus Jacek, Ostrożnie z tym waleniem pięścią w klawiaturę. O grze Zbigniewa Herberta ze Stanisławem Przybyszewskim, w: Jacek Rozmus, Zbigniew Herbert w ogrodzie sztuk. Szkice literackie, Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej, Kraków 2007, s. 11–42.
Google Scholar
Rozmus Jacek, Przez wielką szybę. O muzycznych i malarskich nieporozumieniach w twórczości Zbigniewa Herberta, w: Jacek Rozmus, Zbigniew Herbert w ogrodzie sztuk, Szkice literackie, Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej, Kraków 2007, s. 127–128.
Google Scholar
Różewicz Tadeusz, I pomyśleć, w: Tadeusz Różewicz, Poezja 3, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 2006, s. 358.
Google Scholar
Różewicz Tadeusz, Malarstwo nocą 21.01.85, w: Tadeusz Różewicz, Proza 3, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 2004, s. 401–405.
Google Scholar
Różewicz Tadeusz, Nowa szkoła filozoficzna, w: Tadeusz Różewicz, Proza 1, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 2003, s. 118–119.
Google Scholar
Różewicz Tadeusz, Tego się Kafce nie robi, w: Tadeusz Różewicz, Poezja 4, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 2006, s. 359–362.
Google Scholar
Skrendo Andrzej, Tadeusz Różewicz i granice literatury. Poetyka i etyka transgresji, Universitas, Kraków 2002.
Google Scholar
Szymborska Wisława, Klasyk w: Wisława Szymborska, Wszelki wypadek, Czytelnik, Warszawa 1972, s. 39.
Google Scholar
Światło na murze. Ze Zbigniewem Herbertem rozmawia Marek Sołtysik, w: Herbert nieznany. Rozmowy, oprac. H. Citko, Zeszyty Literackie, Warszawa 2008, s. 111–112.
Google Scholar
Wiatr Aneta, Zbigniewa Herberta przygody z muzyką, „Twórczość”, 2001 nr 1, s. 44–78.
Google Scholar
Wiśniewski Jerzy, Lira i struna w poezji Zbigniewa Herberta, „Acta Universitatis Lodzienzis. Folia Litteraria Polonica” 1998, nr 1, s. 109–126.
Google Scholar
Wiśniewski Jerzy, Muzyka w twórczości Zbigniewa Herberta, „Acta Universitatis Lodzienzis. Folia Litteraria Polonica” 2003 nr 6, s. 353–379.
Google Scholar
Wiśniewski Jerzy, Wisława Szymborska o muzykach i muzyce, w: Jerzy Wiśniewski, Ku harmonii? Poetyckie style słuchania muzyki w wierszach polskich autorów po 1945 roku, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2013, s. 186–189.
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.