Beethoven Różewicza i Herberta

Joanna Adamowska

doi:10.18778/1505-9057.52.08

Autor

Joanna Adamowska Uniwersytet Wrocławski, Instytut Filologii Polskiej https://orcid.org/0000-0002-1952-2621

DOI:

https://doi.org/10.18778/1505-9057.52.08

Słowa kluczowe:

Tadeusz Różewicz, Zbigniew Herbert, mit Ludwiga van Beethovena, obraz artysty, rozumienie sztuki

Abstrakt

Tematem artykułu jest stosunek Tadeusza Różewicza i Zbigniewa Herberta do fenomenu muzyki Ludwiga van Beethovena. Autorka odnosi się kolejno do opowiadania Nowa szkoła filozoficzna (PR I), szkicu Malarstwo nocą 21.01.85 (PR III), utworu poetyckiego I pomyśleć (ZF, P III), artykułu Jeszcze o muzyce i pewnym interpretatorze (WG) oraz wierszy Beethoven (ROM) i Zwierciadło wędruje po gościńcu (R). Objaśnione zostają istota poetyckiej polemiki z piśmiennictwem beethovenowskim oraz próba kwestionowania przez Różewicza i Herberta mitu Ludwiga van Beethovena. Joanna Adamowska rekonstruuje znamienną ewolucję stosunku obydwu poetów do niemieckiego kompozytora i jego dzieł, a także zainspirowaną tragiczną biografią artysty refleksję poetów na temat rzeczywistego znaczenia arcydzieł oraz konsolacyjnych mocy sztuki.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Biogram autora

Joanna Adamowska - Uniwersytet Wrocławski, Instytut Filologii Polskiej

Joanna Adamowska - doktor nauk humanistycznych w zakresie literaturoznawstwa (stopień uzyskany w Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu Wrocławskiego), autorka książek Różewicz i Herbert. Aksjologiczne aspekty twórczości (Universitas 2012), Sens kobaltu. Zbigniewa Herberta i Tadeusza Różewicza spotkania z malarzami (PWM 2018) oraz artykułów w tomach zbiorowych. Uhonorowana brązowym medalem „Zasłużony Kulturze – Gloria Artis” za współtworzenie Warsztatów Herbertowskich w latach 2006–2018 oraz publikowanie szkiców naukowych w serii Biblioteka Pana Cogito.

Bibliografia

Adamowska Joanna, O artystycznej przyjaźni Jerzego Tchórzewskiego i Tadeusza Różewicza, w: SzymbART 2015. Czy sztuki można nauczyć?, red. Marek Pokrywka, Kamila Bednarska, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2016, s. 93–102.
Google Scholar

Adamowska Joanna, Różewicz i Herbert. Aksjologiczne aspekty twórczości, Universitas, Kraków 2012.
Google Scholar

Beethoven w poezji polskiej, red. Zbigniew Kościów, Hanna Jamry, Wojewódzka Biblioteka Publiczna, Opole 2011.
Google Scholar

Czartkowski Adam, Beethoven. Próba portretu duchowego, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2010.
Google Scholar

Dziadek Magdalena, Heroiczny mit Beethovena w polskim piśmiennictwie muzycznym XIX wieku, w: Prace Herkulesa. Człowiek wobec wyzwań, prób i przeciwności, red. Maria Cieśla-Korytowska, Olga Płaszczewska, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2012, s. 567–580.
Google Scholar

Herbert Zbigniew, Delta, w: Zbigniew Herbert, Martwa natura z wędzidłem, Fundacja Zeszytów Literackich, Warszawa 2003, s. 15.
Google Scholar

Herbert Zbigniew, Jeszcze o muzyce i pewnym interpretatorze, w: Zbigniew Herbert, Węzeł gordyjski oraz inne pisma rozproszone 1948–1998, oprac. Paweł Kądziela, Biblioteka „Więzi”, Warszawa 2001, s. 404–405.
Google Scholar

Herbert Zbigniew, Wiersze zebrane, oprac. Ryszard Krynicki, Wydawnictwo a5, Kraków 2008.
Google Scholar

Hulewicz Witold, Przybłęda Boży. Beethoven – czyn i człowiek, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków 1982.
Google Scholar

Huxley Aldous, Muzyka nocą, w: Aldous Huxley, Eseje wybrane, wybrał, przełożył i wstępem opatrzył Jan Kempka, New York: Perspectives in Culture, Nowy Jork 1966, s. 37–38.
Google Scholar

Jakacka Natalia, „Współczucie dla Minotaura”. „Kant. Ostatnie dni”. Propozycja lektury dwóch wierszy z tomu „Epilog burzy” Zbigniewa Herberta, w: Czułość dla Minotaura. Metafizyka i miłość konkretu w twórczości Zbigniewa Herberta, red. Józef Maria Ruszar, Magdalena Cicha, Wydawnictwo Gaudium, Lublin 2005, s. 30–39.
Google Scholar

Kisielewski Stefan, Gwiazdozbiór muzyczny, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków 1982, s. 40–41.
Google Scholar

Ligęza Wojciech, Bez rutyny. O poezji Wisławy Szymborskiej i Zbigniewa Herberta, Instytut Myśli Józefa Tischnera, Kraków 2016.
Google Scholar

Ludwig Emil, Trzej tytani. Michał Anioł, Rembrandt, Beethoven, przeł. Marceli Tarnowski, Eustachy Zawiejski, Wydawnictwo Stanisław Cukrowski, Warszawa 1948, s. 243–344.
Google Scholar

Łoboz Małgorzata, Ikona Beethovena i korespondencja sztuk. Kilka interpretacji literackich, „Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo”, nr 6(9), Warszawa 2016, s. 93–108.
Google Scholar

Marek George R., Beethoven. Biografia geniusza, przeł. Ewa Życieńska, Wydawnictwo W.A.B, Warszawa 2009, s. 297–314.
Google Scholar

Miłosz Czesław, Mistrz, w: Czesław Miłosz, Wiersze wszystkie, Znak, Kraków 2015, s. 496.
Google Scholar

Pietrych Krystyna, Co poezji po bólu? Empatyczne przestrzenie lektury, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2009, s. 105–130.
Google Scholar

Poniatowska Irena, Ikoniczny wizerunek Beethovena w polskiej poezji, w: „Res Facta Nova. Teksty o muzyce współczesnej” nr 12 (2011), s. 139–148.
Google Scholar

Rolland Romain, Życie Beethovena, przeł. Jerzy Popiel, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków 1984.
Google Scholar

Rozmus Jacek, Ostrożnie z tym waleniem pięścią w klawiaturę. O grze Zbigniewa Herberta ze Stanisławem Przybyszewskim, w: Jacek Rozmus, Zbigniew Herbert w ogrodzie sztuk. Szkice literackie, Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej, Kraków 2007, s. 11–42.
Google Scholar

Rozmus Jacek, Przez wielką szybę. O muzycznych i malarskich nieporozumieniach w twórczości Zbigniewa Herberta, w: Jacek Rozmus, Zbigniew Herbert w ogrodzie sztuk, Szkice literackie, Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej, Kraków 2007, s. 127–128.
Google Scholar

Różewicz Tadeusz, I pomyśleć, w: Tadeusz Różewicz, Poezja 3, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 2006, s. 358.
Google Scholar

Różewicz Tadeusz, Malarstwo nocą 21.01.85, w: Tadeusz Różewicz, Proza 3, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 2004, s. 401–405.
Google Scholar

Różewicz Tadeusz, Nowa szkoła filozoficzna, w: Tadeusz Różewicz, Proza 1, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 2003, s. 118–119.
Google Scholar

Różewicz Tadeusz, Tego się Kafce nie robi, w: Tadeusz Różewicz, Poezja 4, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 2006, s. 359–362.
Google Scholar

Skrendo Andrzej, Tadeusz Różewicz i granice literatury. Poetyka i etyka transgresji, Universitas, Kraków 2002.
Google Scholar

Szymborska Wisława, Klasyk w: Wisława Szymborska, Wszelki wypadek, Czytelnik, Warszawa 1972, s. 39.
Google Scholar

Światło na murze. Ze Zbigniewem Herbertem rozmawia Marek Sołtysik, w: Herbert nieznany. Rozmowy, oprac. H. Citko, Zeszyty Literackie, Warszawa 2008, s. 111–112.
Google Scholar

Wiatr Aneta, Zbigniewa Herberta przygody z muzyką, „Twórczość”, 2001 nr 1, s. 44–78.
Google Scholar

Wiśniewski Jerzy, Lira i struna w poezji Zbigniewa Herberta, „Acta Universitatis Lodzienzis. Folia Litteraria Polonica” 1998, nr 1, s. 109–126.
Google Scholar

Wiśniewski Jerzy, Muzyka w twórczości Zbigniewa Herberta, „Acta Universitatis Lodzienzis. Folia Litteraria Polonica” 2003 nr 6, s. 353–379.
Google Scholar

Wiśniewski Jerzy, Wisława Szymborska o muzykach i muzyce, w: Jerzy Wiśniewski, Ku harmonii? Poetyckie style słuchania muzyki w wierszach polskich autorów po 1945 roku, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2013, s. 186–189.
Google Scholar