Bałuty w krzywym zwierciadle: fantasmagoria – literatura – historia. Uwagi nad książką: Jisroel Rabon, Bałuty. Powieść z przedmieścia, pod red. Krystyny Radziszewskiej, Natalii Krynickiej przy współpracy Izabeli Olejnik i Jacka Walickiego. Przekład z jidysz Natalia Krynicka i Izabela Olejnik, Łódź 2016, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 175

Krzysztof Paweł Woźniak

doi:10.18778/1505-9057.40.08

Autor

Krzysztof Paweł Woźniak Uniwersytet Łódzki, Instytut Historii, Katedra Historii Polski XIX wieku; ul. Kamińskiego 27a, 90-219 Łódź

DOI:

https://doi.org/10.18778/1505-9057.40.08

Słowa kluczowe:

Lodz, Baluty, Izrael Rabon, action novel, episode novel

Abstrakt

The article comments on the Polish edition of Izrael Rabon’s Bałut: a roman fun a forsztot (1934). It includes exegesis of a novel, omitted by the publisher. Reminds and discusses earlier transaltion attemps of its parts into Polish. It classifies the Rabon’s work as an action novel, meant, by the author, to be published in parts in a newspaper. The article also portrays a variety of similar works published in Lodz press in 1918–1939. It recognizes the first print publisher and describes the profile of his printing house. Serves as a review of polish-jewish literature scene in Mid War time. It also conveys a polemic with presented in book vision of Baluty district as a place inhabited mainly by Jews and Poles. There is an attempt of correcting mistakes and omissions of the above mentioned publication.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

Adamczyk-Garbowska Monika, Literatura jidysz w polskich przekładach dawniej i dziś, w: Jidyszland – polskie przestrzenie, red. Ewa Geller, Monika Polit, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2008, s. 158–169.
Google Scholar

Aksztajn Arie, Ciotka Ester, przekł. z jęz. hebr. Sara Bande-Celnik, Futura Press Oficyna Bibliofilów, Łódź 1996.
Google Scholar

Badziak Kazimierz, Chylak Karol, Łapa Małgorzata, Łódź wielowyznaniowa. Dzieje wspólnot religijnych do 1914 roku, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2014.
Google Scholar

Bieńkowska Danuta, Umińska-Tytoń Elżbieta, Nazewnictwo miejskie Łodzi, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, wyd. II popr. i uzup., Łódź 2013.
Google Scholar

Cała Alina, Węgrzynek Hanna, Zalewska Gabriela, Chasydzi z Przysuchy [hasło], w: Historia i kultura Żydów polskich. Słownik, Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2000, s. 53.
Google Scholar

Czarnik Oskar, Bibliografia powieści odcinkowych 1918–1926, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1979.
Google Scholar

Czarnik Oskar, Literatura w prasie codziennej: wzorce fabularne sensacyjnych powieści w odcinkach z lat 1918–1926, „Kwartalnik Historii Prasy Polskiej” 1979 nr 3, s. 25–44.
Google Scholar

Czarnik Oskar, Proza artystyczna a prasa codzienna 1918–1926, Ossolineum, Wrocław 1982.
Google Scholar

Effenberger Edmund, Ernst gerufen dann vertrieben, “Information. Mitteilungsblatt der Heimatkreisgemeinschaft der Deutschen aus dem Lodzer Industriegebiet e. V.” 1995, nr 20, s. 1–21.
Google Scholar

Fuks Marian, Dziennikarze prasy żydowskiej w Polsce, „Kwartalnik Historii Prasy Polskiej” 1985, nr 3, s. 35–52.
Google Scholar

Fuks Marian, Poczet publicystów i dziennikarzy żydowskich, cz. 1, „Biuletyn Żydowskiego Instytutu Historycznego” 1984, nr 3/4, s. 115–130; cz. 2: 1988, nr 1/2, s. 69–83.
Google Scholar

Fuks Marian, Prasa żydowska w Polsce lat 1918–1939. Jej rola i miejsce w życiu politycznym, społecznym, gospodarczym i kulturalnym kraju, „Kwartalnik Historii Prasy Polskiej” 1982, nr 3–4, s. 175–185.
Google Scholar

Garrin Stephen H., Isaac Bashevis Singer as Translator. “Apprenticing in the Kitchen of Literature”, in: Recovering the Canon. Essays on Isaac Bashevis Singer, ed. D.N. Miller; E.J. Brill, Leiden 1986, pp. 50–57.
Google Scholar

Geller Ewa, Jidysz – jezyk Żydów polskich, Warszawa 1994.
Google Scholar

Ihle Eugen, Das deutsche Schulwesen in Lodz, “Information. Mitteilungsblatt der Heimatkreisgemeinschaft der Deutschen aus dem Lodzer Industriegebiet e. V.” 1995, nr 17, s. 21–37.
Google Scholar

Janik Maciej, Kusiński Jacek, Stępniewski Mariusz, Szambelan Zdzisław, Łódź na mapach 1793–1939, Wydawnictwo Jacek Kusiński, Łódź–Warszawa 2012.
Google Scholar

Karwacki Władysław Lech, Związki zawodowe i stowarzyszenia pracodawców w Łodzi do roku 1914, Wydawnictwo Łódzkie, Łódź 1972.
Google Scholar

Kaszubina Wiesława, Bibliografia prasy łódzkiej 1863–1944, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1967.
Google Scholar

Koller Sabine, Jiddische Literatur im Krieg. Moysche Kulbak und Yisroel Rabon, “Jahrbuch des Simon-Dubnow-Instituts” 2014, s. 237–262.
Google Scholar

Krajewska Hanna, Protestanci w Łodzi 1815–1914. Między edukacją a ewangelizacją, Instytut Historii Nauki PAN, Warszawa 2014.
Google Scholar

Krajewska Hanna, Życie filmowe Łodzi w latach 1896–1939, PWN, Warszawa–Łódź 1992.
Google Scholar

Krupa Aleksandra, Ballada o dzielnicy położonej nad rynsztokiem, w: Miasto po obu brzegach rzeki. Różne oblicza kultury, red. Andrzej Stawarz, Muzeum Historii m. st. Warszawy, Warszawa 2007, s. 137–160.
Google Scholar

Krynicka Natalia, Świat przestępczy w literaturze jidysz, „Midrasz” 1999, nr 12, s. 20–21.
Google Scholar

Krynicka Natalia, Żydowski żargon złodziejski, „Midrasz” 1999, nr 12, s. 11, 13, 15.
Google Scholar

Krzyżanowski Julian, Dzieje literatury polskiej, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1969.
Google Scholar

Księga adresowa miasta Łodzi i województwa łódzkiego. Rocznik 1937–1939, Zarząd Miejski w Łodzi, Łódź 1937, dział II, s. 246, 296.
Google Scholar

Mostowicz Artur, Ballada o Ślepym Maksie, Fundacja Anima Tygiel Kultury, Łódź 1999.
Google Scholar

Mostowicz Artur, Posłowie, w: A. Aksztajn, Ciotka Ester, przekł. z jęz. hebr. Sara Bande-Celnik, Futura Press Oficyna Bibliofilów, Łódź 1996, s. 254–256.
Google Scholar

Ochocki Adam, Ciag dalszy nastąpi…, „Odgłosy” 1970, nr 47, s. 7.
Google Scholar

Ochocki Adam, Reporter przed konfesjonałem, Wydawnictwo Łódzkie, Łódź 1980.
Google Scholar

Olejnik Izabela, Izrael Rabon – cudowne dziecko żydowskiej Łodzi, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica” 2013, nr 4, s. 229–245.
Google Scholar

Olejnik Leszek, Środowisko dziennikarskie w Łodzi (1918–1939). Problemy koegzystencji trzech grup narodowościowych, w: Polacy – Niemcy – Żydzi w Łodzi w XIX i XX w. Sąsiedzi bliscy i dalecy, red. Paweł Samuś, Wydawnictwo Ibidem, Łódź 1997, s. 386–401.
Google Scholar

Paczkowski Andrzej, Prasa żydowska w II Rzeczypospolitej, „Kwartalnik Historii Prasy Polskiej” 1991, nr 2, s. 51–67.
Google Scholar

Pellowski Alfons, Kultura muzyczna Łodzi do roku 1918, przygot. do druku i red. nauk. tomu Jerzy Andrzejewski, Papier-Service Wojciech Grochowalski, Łódź 1994.
Google Scholar

Polski Słownik Judaistyczny: dzieje, kultura, religia, ludzie, t. 2, oprac. Zofia Borzymińska, Rafał Żebrowski, Prószyński i S-ka, Warszawa 2003.
Google Scholar

Raban Izrael, Śmierć wyrobnicy (fragment z powieści „Bałuty”, „Opinia” 1936, nr 40, s. 13.
Google Scholar

Rabon Isroël, Balut, preface et traduction du yiddish par Rachel Ertel, Editions Folies d’encre, Montreuil 2006.
Google Scholar

Rabon Izrael, Bałuty. Powieść z przedmieścia, „Midrasz” 1999, nr 12, s. 22–23.
Google Scholar

Scheffel Aurelia, Lodż – historia/e. Wspomnienia – epizody z mojego życia, [przekł. z jęz. niem. Danuta Czuczwara i Małgorzata Półrola], Fundacja Anima Tygiel Kultury, Łódź 2008.
Google Scholar

Shmeruk Chone, Izrael Rabon i jego powieść „Ulica”, w: I. Rabon, Ulica, przekł. z jęz. Jidysz Krzysztof Modelski, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 1991, s. 7–20.
Google Scholar

Sparr Thomas, Die Strassen von Lodz. Israel Rabons Roman von 1928 wiederentdeckt, “Neue Züricher Zeitung” 1998, nr 268, s. 47.
Google Scholar

Stępniak Klemens, Słownik tajemnych gwar przestępczych, Wydawnictwo Puls, Londyn 1993.
Google Scholar

Sygulski Marek, Historia Bałut, t. 2: Osada fabryczna Bałuty Nowe. Ludność – zabudowa – posesje 1857–1915 (1939), Ameba, Łódź 2006.
Google Scholar

Walicki Jacek, Odmładzanie starych kobiet czyli sensacja 1923 roku albo narodziny i młodość „Expressu Ilustrowanego”, Biblioteka Expressu Ilustrowanego, Łódź 1998.
Google Scholar

Woźniak Krzysztof Paweł, Powieść o Bałutach i jej autor Izrael Rabon. Zapomniana czy nieznana?, „Kronika Miasta Łodzi” 2015, nr 1/2, s. 7–15.
Google Scholar

Zehn Jahre Arbeit der Gewerkschaft Christlicher Arbeiter und Arbeiterinnen im Königreich Polen 1905–1907, [b.w.], Łódź 1917, s. 9–14.
Google Scholar

Bałucki słownik, Centrum Dialogu im. Marka Edelmana, Łódź 2015, http://centrumdialogu.com/baluckislownik [dostęp: 14.02.2018].
Google Scholar

Doktór Jan, Jaakow Icchak Ben Aszer z Przysuchy [hasło], w: Polski Słownik Judaistyczny, http://www.jhi.pl/psj/Jaakow_ben_Aszer_z_Przysuchy [dostęp: 22.03.2015].
Google Scholar

http://hollanderbooks.blogspot.com/2014/11/yiddish-literature-and-world-literature.html [dostęp: 25.11.2016].
Google Scholar

http://www.ina.fr/video/3106456001 [dostęp: 23.11.2016].
Google Scholar

http://www.jhi.pl/psj/Opinia_Tygodnik_zydowski_polityczno-spoleczny_i_literacki [dostęp: 10.11.2016].
Google Scholar

http://www.yivoencyclopedia.org/article.aspx/Rabon_Yisroel [dostęp: 23.11.2016].
Google Scholar

https://books.bibliopolis.com/main/find/publisher/Farlag%20S.%20Goldfarb.html [dostęp: 25.11.2016].
Google Scholar

https://libraries.indiana.edu/guide-yiddish-books-harvard-library [dostęp: 25.11.2016].
Google Scholar

Patek Artur, Ludwik Starski, w: Internetowy Polski Słownik Biograficzny, http://www.ipsb.nina.gov.pl/a/biografia/ludwik-starski?print [dostęp: 17.11.2016].
Google Scholar