Reymontowski gotycyzm nowoczesności w Ziemi obiecanej
DOI:
https://doi.org/10.18778/1505-9057.68.04Słowa kluczowe:
Ziemia obiecana, Władysław St. Reymont, powieść gotycka, heterotopia, animizacja przestrzeni, gotycyzm nowoczesnościAbstrakt
Celem artykułu jest odczytanie powieści Władysława St. Reymonta Ziemia obiecana z perspektywy tradycji powieści gotyckich, których tropy były w dziewiętnastym wieku wykorzystywane przez angielskich pisarzy i teoretyków do opisu społecznych konsekwencji rewolucji przemysłowej. W artykule dowodzę, że spójna literacka wizja gotycyzmu nowoczesności stworzona przez Reymonta może być odczytana z perspektywy heterotopii dewiacyjnej Foucaulta, którą pisarz buduje poprzez wielowarstwową gotycyzację przestrzeni przemysłowej Łodzi.
Pobrania
Bibliografia
„Budzi się Łódź…” Obrazy miasta w literaturze do 1939 roku. Antologia, red. K. Badowska, T. Cieślak, K. Pietrych, P. Pietrych, K. Radziszewska, Wydawnictwo UŁ, Łódź 2020.
Google Scholar
Anon, The Terrorist System of Novel Writing, „Monthly Magazine” 1797, t. IV. Hathi Trust Digital Library.
Google Scholar
Botting Fred, Gothic, Routledge, London 1996.
Google Scholar
Botting Fred, In Gothic Darkly: Heterotopia, History, Culture, [w:] A New Companion to the Gothic, red. D. Punter, Blackwell, Chichester 2012, s. 13–24.
Google Scholar
Botting Fred, The Gothic Production of the Unconscious, [w:] Spectral Readings: Towards a Gothic Geography, red. G. Byron, D. Punter, Macmillan, London 1999, s. 11–36.
Google Scholar
Carlyle Thomas, Signs of the Times, [w:] The Works of Thomas Carlyle, t. 27: Critical and Miscellaneous Essays II, Chapman and Hall, London 1899, s. 56–82.
Google Scholar
Cieślak Tomasz, Łódź. Szkice o literaturze, przestrzeni i historii, Wydawnictwo UŁ, Łódź 2023.
Google Scholar
Cieślak Tomasz, Miasto-moloch. Trwałe składowe kreacji przestrzeni Łodzi w literaturze do 1939 roku, „Białostockie Studia Literaturoznawcze” 2021, nr 18, s. 7–32.
Google Scholar
Engels Fryderyk, Położenie klasy robotniczej w Anglii, tłum. A. Długosz, Książka i Wiedza, Warszawa 1952.
Google Scholar
Foucault Michel, Inne przestrzenie, tłum. A. Rejniak-Majewska, „Teksty Drugie” 2005, nr 6, s. 117–125.
Google Scholar
Hogle Jerrold E., The Gothic Ghost of the Counterfeit and the Progress of Abjection, [w:] A New Companion to the Gothic, red. D. Punter, Blackwell, Chichester 2012, s. 496–509.
Google Scholar
Jameson Fredric, Culture and finance capital, [w:] The Jameson Reader, red. M. Hardt, K. Weeks, Blackwell, Oxford 2000, s. 255–274.
Google Scholar
Janion Maria, Odnawianie znaczeń, Wydawnictwo Naukowe, Kraków 1980.
Google Scholar
Janion Maria, Zygmunt Krasiński – debiut i dojrzałość, Wiedza Powszechna, Warszawa 1962.
Google Scholar
Keats, John. The Letters of John Keats, red. H.E. Rollins, Cambridge, Harvard University Press 1958.
Google Scholar
Kilgour Maggie, The Rise of the Gothic Novel, Routledge, London 1995.
Google Scholar
Koc Barbara, Reymont. Opowieść biograficzna, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 2000.
Google Scholar
Litwinowicz-Droździel Małgorzata, Zmiana, której nie było, Neriton, Warszawa 2019.
Google Scholar
Marshall Bridget M., Industrial Gothic. Workers, Exploitation and Urbanization in Transatlantic Nineteenth-Century Literature, Wales University Press, Cardiff 2021.
Google Scholar
Mighall Robert, Dickens and the Gothic, [w:] A Companion to Charles Dickens, red. D. Paroissien, Blackwell Publishing, Oxford 2008, s. 81–97.
Google Scholar
Mighall Robert, Gothic cities, [w:] The Routledge Companion to Gothic, red. C. Spooner, E. McEvoy, Routledge, London 2007, s. 54–62.
Google Scholar
Popiel Magdalena, Wstęp, [w:] W.S. Reymont, Ziemia Obiecana, Ossolineum, Wrocław 2014, s. V–CII.
Google Scholar
Radcliffe Ann, Tajemnice zamku Udolpho: romans strofami poezji przetykany, tłum. W. Niepokólczycki, PIW, Warszawa 1977.
Google Scholar
Reymont Władysław Stanisław, Listy do rodziny, red. T. Jodełka-Burzecki, B. Kocówna, PIW, Warszawa 1975.
Google Scholar
Reymont Władysław Stanisław, Ziemia obiecana, Bellona, Warszawa 2019.
Google Scholar
Sade Marquis de, Les Crimes de l’amour, [w:] The Gothick Novel. A Casebook, red. V. Sage, Macmillan, London 1990.
Google Scholar
Warwick Alexandra, Gothic, 1820–1880, [w:] Terror and Wonder. The Gothic Imagination, red. D. Townshend, The British Library, London 2014, s. 68–93.
Google Scholar
Wasson Sara, Gothic cities and suburbs, 1880–present, [w:] The Gothic World, red. G. Byron, D. Townshend, Routledge, London 2014, s. 132–142.
Google Scholar
Willis Martin, Victorian Realism and the Gothic: Object of Terror Transformed, [w:] The Victorian Gothic: An Edinburgh Companion, red. A. Smith, W. Hughes, Edinburgh University Press, Edinburgh 2012, s. 15–28.
Google Scholar
Wright Angela, Britain, France and the Gothic, 1764–1820. The Import of Terror, Cambridge University Press, Cambridge, 2013.
Google Scholar
Wyka Kazimierz, Potęga żywiołowa prawie, „Pamiętnik Literacki” 1975, nr 4(66), s. 71–96.
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.