Pomysły, warianty i wersje (nie)ostateczne. W warsztacie pisarskim Mariana Pankowskiego

Tomasz Chomiszczak

doi:10.18778/1505-9057.67.11

Autor

Tomasz Chomiszczak Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej https://orcid.org/0000-0002-2322-319X

DOI:

https://doi.org/10.18778/1505-9057.67.11

Słowa kluczowe:

Marian Pankowski, archiwum domowe, opowiadania, sztuki teatralne, dziennik

Abstrakt

Oficjalny dorobek literacki Mariana Pankowskiego jest imponujący, ale dopiero przebadanie jego obfitego archiwum domowego pokazuje, ile literackich planów czy szkiców nie zostało zrealizowanych i, w związku z tym, jak naprawdę rozległa była twórczość tego pisarza. W jego prywatnych zbiorach znajdują się, między innymi, duże fragmenty planowanych sztuk, ciekawe warianty znanych z późniejszych oficjalnych wydań krótkich form prozatorskich, jak również pominięte rozdziały ze słynnej powieści Matuga idzie. Wśród innych materiałów, które dopiero czekają na odkrycie, są opowiadania, szkice, recenzje, relacje, a także fraszki, dowcipy, wierszyki okazjonalne, setki listów, wreszcie prywatno-artystyczny dziennik pisany w drugiej połowie lat pięćdziesiątych XX wieku. To ważny dla historii polskiej literatury materiał, który czeka na kolejnych badaczy. W niniejszym artykule, łącząc metodę close reading niewydanych materiałów źródłowych z ujęciem komparatystycznym w odniesieniu do oficjalnej bibliografii omawianego pisarza, pokazano, w jakim stopniu warsztatowe wprawki oraz warianty wpływały na jego publikowaną twórczość lub ją uzupełniały.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Biogram autora

Tomasz Chomiszczak - Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej

Tomasz Chomiszczak, filolog romański, literaturoznawca; profesor w Instytucie Neofilologii Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Jego zainteresowania badawcze i zawodowe skupiają się, z jednej strony, na współczesnym pisarstwie frankofońskim, w tym także na dramacie i teatrze (m.in. opracowanie twórczości Jeana Geneta, literackie przekłady współczesnych sztuk francuskojęzycznych, twórczość dramaturgiczna polskich pisarzy emigracyjnych); z drugiej zaś – na kulturze pogranicza rozumianego zarówno jako kategoria kulturowa (obszary kresowe, literatura regionu, zagadnienie tożsamości), jak i artystyczno-estetyczna (korespondencja sztuk, komparatystyka, intertekstualność, gatunki „nieczyste”).

Bibliografia

Pankowski Marian, Betty, „Wiadomości” 1963, s. 3.
Google Scholar

Pankowski Marian, Bilet na zimowlę, [w:] Marian Pankowski, Nasz Julo czerwony i siedem innych sztuk, Oficyna Poetów i Malarzy, Londyn 1981, s. 267–301.
Google Scholar

Pankowski Marian, Biwak pod gołym niebem, „Dialog” 1959, nr 10, s. 5–23.
Google Scholar

Pankowski Marian, Czarny bez, [w:] Marian Pankowski, Teatrowanie nad świętym barszczem i pięć innych sztuk, Oficyna Poetów i Malarzy, Londyn 1988, s. 287–323.
Google Scholar

Pankowski Marian, Kozak i inne opowieści, nakł. aut., Bruksela 1965.
Google Scholar

Pankowski Marian, Krawczyni, [w:] Marian Pankowski, Kozak i inne opowieści, nakł. aut., Bruksela 1965, s. 77–92.
Google Scholar

Pankowski Marian, Król Ludwik, [w:] Marian Pankowski, Nasz Julo czerwony i siedem innych sztuk, Oficyna Poetów i Malarzy, Londyn 1981, s. 45–92.
Google Scholar

Pankowski Marian, Królestwo, „Kultura” 1965, nr 7–8, s. 77–105.
Google Scholar

Pankowski Marian, Ksiądz Helena, „Ogród” 1992, nr 3–4, s. 64–108.
Google Scholar

Pankowski Marian, Kule, [w:] Marian Pankowski, Złoto żałobne, Millenium, Koszalin 2002, s. 129–148.
Google Scholar

Pankowski Marian, Matuga idzie. Przygody, nakł. aut., Bruksela 1959.
Google Scholar

Pankowski Marian, Nasturcje polują w Bécaussines, „Oficyna Poetów” 1976, nr 3, s. 27–39.
Google Scholar

Pankowski Marian, Nasz Julo czerwony, „Oficyna Poetów” 1976, nr 1, s. 19–31.
Google Scholar

Pankowski Marian, Opowieść noworoczna, [w:] Marian Pankowski, Kozak i inne opowieści, nakł. aut., Bruksela 1965, s. 29–37.
Google Scholar

Pankowski Marian, Pątnicy z Macierzyzny, Oficyna Poetów i Malarzy, Londyn 1987.
Google Scholar

Pankowski Marian, Podróż rodziców mojej żony do Treblinki, „Dialog” 2003, nr 12, s. 66–74.
Google Scholar

Pankowski Marian, Powrót białych nietoperzy, Oficyna Poetów i Malarzy, Londyn 1991.
Google Scholar

Pankowski Marian, Pralinki, „Oficyna Poetów” 1974, nr 1, s. 5–8. https://doi.org/10.1891/0047-2220.5.3.147
Google Scholar

Pankowski Marian, Smagła swoboda, Instytut Literacki, Paryż 1955.
Google Scholar

Pankowski Marian, Zygmunt August. Teatrowanie na użytek ludzi sceny i filmu, Oficyna Poetów i Malarzy, Londyn 1986.
Google Scholar

Archiwalia Mariana Pankowskiego ze zbiorów Biblioteki Narodowej, „Dramaty różne”, akc. 019412
Google Scholar

Archiwalia Mariana Pankowskiego ze zbiorów Biblioteki Narodowej, „Dziennik 1956–1959”, akc. 019331
Google Scholar

Archiwalia Mariana Pankowskiego ze zbiorów Biblioteki Narodowej, „Erotyzm”, akc. 019346
Google Scholar

Archiwalia Mariana Pankowskiego ze zbiorów Biblioteki Narodowej, „Fraszki”, akc. 019341
Google Scholar

Archiwalia Mariana Pankowskiego ze zbiorów Biblioteki Narodowej, „Jurne rymowanki”, akc. 019344
Google Scholar

Archiwalia Mariana Pankowskiego ze zbiorów Biblioteki Narodowej, „Korespondencja”, akc. 019442
Google Scholar

Archiwalia Mariana Pankowskiego ze zbiorów Biblioteki Narodowej, „Materiały do twórczości”, akc. 019439
Google Scholar

Archiwalia Mariana Pankowskiego ze zbiorów Biblioteki Narodowej, „Szkice sztuk teatralnych 1966–1968”, akc. 019393
Google Scholar

Brecht Bertolt, Życie Galileusza, przekł. R. Szydłowski, [w:] Bertolt Brecht, Dramaty, oprac. K. Gajek, Wrocław 1976. s. 141–313.
Google Scholar

Genet Jean, Les Nègres. Clownerie, Marc Barbezat-L’Arbalète, Lyon 1988.
Google Scholar

Genet Jean, Murzyni, przekł. M Skibniewska i J. Lisowski, „Dialog” 1961, nr 9, s. 77–114.
Google Scholar

Pirandello Luigi, Sześć postaci w poszukiwaniu autora, przekł. Z. Jachimecka, [w:] Luigi Pirandello, Wybór dramatów, opr. J. Heistein, Ossolineum, Wrocław 1978, s. 1–130.
Google Scholar