Tematyczna i konceptualna semantyka angielskich czasowników medialnych

Abstrakt

Celem autora jest omówienie wzajemnych związków semantyki i składni we współczesnej gramatyce generatywnej (zwłaszcza modelu Chomsky’ego). Pierwsza część artykułu zawiera analizę różnych teorii ról tematycznych i problemów związanych z wyszczególnieniem wszystkich typów ról w teoriach wypracowanych przez Fillmore’a, Grubera i Jackendoffa, a stosowanych przez gramatyków generatywnych.

Druga część artykułu poświęcona jest analizie jednej konstrukcji – angielskiej stronie medialnej (np. This book reads easily – Ta książka czyta się łatwo) i czasowników w niej występujących, tzw. middle verbs. Po przedstawieniu właściwości składniowych i semantycznych tej konstrukcji konieczne staje się zaproponowanie odpowiednich poziomów repezentacji leksykalnych dla middle verbs.

Analiza zaproponowana w artykule zakłada, że na żadnym poziomie reprezentacji w konstrukcjach medialnych nie występuje rola tematyczna agensa. Właściwe rozwiązanie polega na zaproponowaniu elementarnej reprezentacji leksykalno-semantycznej, z której można derywować poszczególne konstrukcje, w tym również stronę medialną. Semantyka konceptualna leżąca u podstaw przyjętej w artykule analizy w znacznym stopniu nawiązuje do propozycji Raya Jackendoffa.