Konotacje wartościujące w odapelatywnych nazwach górnośląskich lokali gastronomicznych

Izabela Łuc

doi:10.18778/0208-6077.58.2.09

Authors

Izabela Łuc Uniwersytet Śląski https://orcid.org/0000-0002-0899-5802

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-6077.58.2.09

Keywords:

appelatives, Upper Silesia, naming motivation, names of gastronomic establishments, valuation

Abstract

The article addresses the methods of creating the names of Upper Silesian gastronomic stablishments exemplified by 241 names motivated by appellatives, assigned to categorie’s evaluative exponents. The article is aimed at: 1) revealing the axiological perception of reality in the creation of names of Upper Silesian gastronomic establishments, which, containing evaluative exponents in their bases, evoke particular associations in the addressees, and 2) capturing the distinctive (in terms of structure/meaning) names of the discussed type and determining their communication functions. In order to isolate (sub)regional tendencies in the creation of evaluative names of catering establishments, an attempt was made to compare them with the names of the same category existing in other geographical areas. The selection of the research concept was based on the assumption that proper names motivated by appellatives can be considered as evaluative linguistic signs, and the evaluative properties contained in their bases reveal the thought patterns and evaluation models specific to a particular micro-community of the region. The analysis of marketing chrematonyms motivated by evaluative appellative vocabulary was made with reference to axiological semantics and the method of semantic fields. The regional and commercial determinants accompanying the acts of their creation were also taken into account.

Downloads

Download data is not yet available.

References

Apresjan J.D., 2000, Semantyka leksykalna. Synonimiczne środki językowe, przeł. Z. Kozłowska, A. Markowski, Wrocław–Warszawa–Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Google Scholar

Awdiejew A., 2004, Systemowe środki perswazji, w: P. Krzyżanowski, P. Nowak (red.), Manipulacja w języku, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, s. 71–80.
Google Scholar

Bogdanowicz E., 2010, Konotacje wartościujące nazw własnych, w: R. Łobodzińska (red.), Nazwy własne a społeczeństwo, t. 1: Zagadnienia teoretyczne i metodologiczne. Antroponimia, Łask: Oficyna Wydawnicza, s. 115–125.
Google Scholar

Bogdanowicz E., 2016, Metafory z nazwami własnymi w strukturze jako wykładnik wartościowania (na materiale polskiej i rosyjskiej publicystyki prasowej), „Studia Wschodniosłowiańskie”, nr 16, s. 165–173. https://doi.org/10.15290/sw.2016.16.12
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.15290/sw.2016.16.12

Bogdanowicz E., 2017, Konotacje nazw własnych (na materiale publicystyki prasowej), Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
Google Scholar

Dombrowski A., 2015, Nazwy wrocławskich restauracji jako przykład urbochrematonimów: analiza semantyczna, „Językoznawstwo”, nr 1 (9), s. 31–41.
Google Scholar

Gajewska U., 2010, Nazwy lokali gastronomicznych w Rzeszowie, w: J. Lizak, E. Błachowicz (red.), Rzeszów i okolice: język — historia — kultura, Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, s. 87–96.
Google Scholar

Gałkowski A., 2011, Chrematonimy w funkcji kulturowo-użytkowej. Onomastyczne studium porównawcze na materiale polskim, włoskim, francuskim, wyd. II, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar

Gałkowski A., 2012, Propozycje a rozstrzygnięcia terminologiczno-pojęciowe dotyczące chrematonimii, w: I. Łuc, M. Pogłódek (red.), W komunikacyjnej przestrzeni nazw własnych i pospolitych. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Robertowi Mrózkowi, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, s. 189–200.
Google Scholar

Handke R., 1992, Komunikacja aksjologiczna — nośniki wartości w dziele literackim, w: S. Sawicki, A. Tyszczyk (red.), Problematyka aksjologiczna w nauce o literaturze. Studia, Lublin: Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, s. 199–122. https://wyzynasmaku.pl/restauracja-wyzyna-smaku/ (dostęp: 28.01.2023).
Google Scholar

Jaros V., 2021, Nazwy własne jako nośnik wartościowania i emocjonalności w listach Joachima Lelewela, „Filologia Polska”, t. 7, s. 79–94. https://doi.org/10.34768/fp2021a3
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.34768/fp2021a3

Kresa M., 2023, Świat wartości odzwierciedlony w nazwach ulic warszawskiej dzielnicy Wawer, „Poradnik Językowy”, t. 4, s. 59–76. https://doi.org/10.33896/PorJ.2023.4.4
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.33896/PorJ.2023.4.4

Lech-Kirstein D., 2015, Świat wartości w śląskich nazwach geograficznych, „Polonistyka. Innowacje”, t. 2, s. 103–114. https://doi.org/10.14746/pi.2015.1.2.8
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.14746/pi.2015.1.2.8

Matusiak I., Zawilska K., 2007, Tendencje nazewnicze na przykładzie olsztyńskich chrematonimów, w: A. Cieślikowa, B. Czopek-Kopciuch, K. Skowronek (red.), Nowe nazwy własne. Nowe tendencje badawcze, Kraków: Wydawnictwo Pandit, s. 541–546.
Google Scholar

Matusiak-Kempa I., 2017, Dobre i złe w ludzkiej mowie — o wartościowaniu utrwalonym w dawnych przezwiskach, „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza”, t. 26, nr 1, s. 87–101. https://doi.org/10.14746/pspsj.2017.24.1.5
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.14746/pspsj.2017.24.1.5

Młynarczyk E., 2015, Od jatki do galerii — rozwój pola wyrazowego ‘miejsce handlu’ w dziejach polszczyzny, w: R. Dźwigoł, I. Steczko (red.), Dialog z Tradycją, t. 3: Język — komunikacja — kultura, Kraków: Wydawnictwo Collegium Columbinum, s. 257–291.
Google Scholar

Młynarczyk E., 2016, Modne nazwy firmowe (na przykładzie nazw salonów kosmetycznych), „Poznańskie Spotkania Językoznawcze”, t. 32, s. 117–125. https://doi.org/10.14746/psj.2016.32.9
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.14746/psj.2016.32.9

Palinciuc E., 2010, W nazewniczym tyglu krakowskich restauracji, kawiarni, klubów, w: I. Sarnowska-Giefing, M. Graf (red.), Miasto w perspektywie onomastyki i historii, Poznań: Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, s. 391–401.
Google Scholar

Paszko M., 2020, Analiza semantyczna nazw białostockich lokali gastronomicznych, „Białostockie Archiwum Językowe”, t. 20, s. 189–202. https://doi.org/10.15290/baj.2020.20.15
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.15290/baj.2020.20.15

Przybylska R., 2002, Konwencje nazewnicze w obrębie nazw barów, kawiarni i restauracji, w: M. Skarżyński, M. Szpiczakowska (red.), Rozmaitości językowe, Kraków: Wydawnictwo Naukowe „Księgarnia Akademicka”, s. 247–255.
Google Scholar

Puzynina J., 1992, Język wartości, Warszawa: PWN.
Google Scholar

Rudnicka-Fira E., 2018, Natura jako element nominacyjny w kreacji nazw miejskich lokali gastronomicznych, „Prace Językoznawcze”, nr 20/3, s. 139–150. https://doi.org/10.31648/pj.4546
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.31648/pj.4546

Rutkiewicz-Hanczewska M., 2007, Farmakonimy jako narzędzie brandingu, „Język Polski”, nr 87/3, s. 199–211.
Google Scholar

Siwiec A., 2012, Nazwy własne obiektów usługowo-handlowych w przestrzeni miasta, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Google Scholar

Starzykiewicz A., 2014, Nazwy karczem — historia karczemnictwa, charakter użytkowy na przestrzeni wieków, tendencje nazewnicze, „Słowo. Studia Językoznawcze”, nr 5, s. 212–223.
Google Scholar

Szkudlarek-Śmiechowicz E., 2016, Kulinarny trend slow food fast a nazwy własne stacjonarnych i mobilnych barów obsługi (tzw. food trucków), „Rozprawy Komisji Językowej Łódzkiego Towarzystwa Naukowego”, nr 62, s. 167–181.
Google Scholar

Tokarski R., 1998, Konotacja jako składnik treści słowa, w: J. Bartmiński (red.), Konotacja, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, s. 35–54.
Google Scholar