O emocjach w polskojęzycznym i niemieckojęzycznym komentarzu sportowym. Analiza porównawcza elementów językowych nazywających emocje i służących ich wyrażaniu

Emilia Pankanin

doi:10.18778/0208-6077.58.2.14

Autor

Emilia Pankanin Uniwersytet Mikołaja Kopernika https://orcid.org/0000-0002-0718-5138

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-6077.58.2.14

Słowa kluczowe:

emocje, komentarz sportowy, metafora

Abstrakt

Przedmiotem rozważań w niniejszym artykule są elementy językowe nazywające emocje i służące ich wyrażaniu w polskojęzycznym i niemieckojęzycznym komentarzu sportowym. Podstawę materiałową badania tworzy korpus poświadczeń kontekstualnych wyekscerpowanych z transmisji sportowej na żywo Pucharu Świata w narciarstwie alpejskim i biathlonie w sezonie 2023/2024. Analiza materiału badawczego pozwoliła na stwierdzenie, że liczne przykłady ilustrujące udział podobnych emocji w widowisku sportowym świadczą o ich uniwersalnym charakterze. Odnotowane w materiale badawczym różnice zaś wiązać można z popularnością badanej dyscypliny sportowej, stopniem zaangażowania emocjonalnego komentatora i standaryzacji komentarza sportowego.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

Bentle G., Brosius H.B., Jarren O. (red.), 2013, Lexikon Kommunikations- und Medienwissenschaft, Wiesbaden: Springer Verlag. https://doi.org/10.1007/978-3-531-93431-0
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-531-93431-0

Biathlon Mixed Staffel — das Re-Live, Das Erste, http://www.sportschau.de/wintersport/biathlon/re-live-biathlon-wm-mixed-staffel-100.html (dostęp: 20.03.2024).
Google Scholar

Biathlon-WM Nove Mesto. Einzel Frauen, Highlights, ZDF, http://www.zdf.de/sport/wintersport#videoId=biathlon-wm-nove-mesto-einzel-frauen-zusammenfassung-highlights-100 (dostęp: 20.03.2024).
Google Scholar

Crans-Montana, Supergigant kobiet, Eurosport, URL: http://www.player.pl/eurosport,24/crans-montana-supergigant-kobiet,8930998 (dostęp: 20.03.2024).
Google Scholar

Das Einzelrennen der Frauen — die komplette Übertragung, Das Erste, http://www.sportschau.de/wintersport/biathlon/wm-frauen-nove-mesto-komplett-100.html (dostęp: 21.03.2024).
Google Scholar

Der Biathlon-Sprint der Frauen bei der WM im Re-Live, Das Erste, https://www.ardmediathek.de/video/sportschau-wintersport/der-biathlon-sprint-der-frauen-bei-der-wm-im-re-live/das-erste/Y3JpZDovL3Nwb3J0c2NoYXUuZGUvODk4MmUyZGYtZWVmOC00YzkwLWIxYTEtYzQ5ZDg3YmRhZDhm (dostęp: 21.03.2024).
Google Scholar

Dudenredaktion (o.J): „Emotion” auf Duden Online, http://www.duden.de/rechtschreibung/Emotion (dostęp: 10.06.2024).
Google Scholar

Dudenredaktion (o.J.): „Gefühl” auf Duden Online, http://www.duden.de/rechtschreibung/Gefuehl (dostęp: 10.06.2024).
Google Scholar

DWDS — Digitales Wörterbuch der deutschen Sprache. Das Wortauskunftsystem zur deutschen Sprache in Geschichte und Gegenwart, hrsg. v.d. Berlin-Brandenburgischen Akademie der Wissenschaften, http://www.dwds.de (dostęp: 27.03.2024).
Google Scholar

Fiehler R., 2010, Sprachliche Formen der Bennenung und Beschreibung von Erleben und Emotionen im Gespräch, „Studia Germanistica”, t. 6, „Acta Facultatis Philosophicae Universitatis Ostraviensis Studia Germanistica”, s. 19–30.
Google Scholar

Grochala B., 2012a, Dwugłos dziennikarsko-ekspercki — wpływ czynników pragmatycznych na sposób konstruowania komentarza sportowego/relacji sportowej na żywo, „Język a Kultura”, t. 23: Akty i gatunki mowy w perspektywie kulturowej, s. 199–209.
Google Scholar

Grochala B., 2012b, Komentarz (sportowy), relacja (sportowa), sprawozdanie (sportowe) — przegląd stanowisk, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica”, t. 17, s. 95–105. https://doi.org/10.18778/1505-9057.17.09
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/1505-9057.17.09

Grochala B., 2019, Język sportu a wyrażanie emocji — nowa (?) perspektywa oglądu, „Prace Językoznawcze”, t. 21(9), s. 19–29. https://doi.org/10.31648/pj.4686
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.31648/pj.4686

Ekman P., 1999, Basic Emotions, w: T. Dalgleish, T. Power (red.), The Handbook of Cognition and Emotion, Sussex: John Wiley & Sons, Ltd, s. 45–60. https://doi.org/10.1002/0470013494.ch3
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1002/0470013494.ch3

Harkins J., Wierzbicka A. (red.), 2001, Emotions in Crosslinguistic Perspective, Berlin–New York: Mouton de Gruyter. https://doi.org/10.1515/9783110880168
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1515/9783110880168

Kvitfjell, 2. Supergigant kobiet, Eurosport, http://www.player.pl/eurosport,24/kvitfjell-2-supergigant-kobiet,8981315 (dostęp: 20.03.2024).
Google Scholar

Lewandowska-Tomaszczyk B., Wilson P. A., 2013, English „fear” and Polish „strach” in contrast: The GRID paradigm and the Cognitive Corpus Linguistic methodology, w: J.J.R. Fontaine, K.R. Sherer, C. Soriano (red.), Components of Emotional Meaning: A sourcebook, New York: Oxford University Press, s. 425–436.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780199592746.003.0030

Łątka E., 2012, Czy mówienie o emocjach w języku obcym jest możliwe? O potrzebie rekonstruowania skryptów kulturowych wyrażania emocji dla glottodydaktyki polszczyzny, „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców”, t. 19, s. 35–43.
Google Scholar

Mückel W., 2019, Metaphorik im Kommunikationsbereich der Sprachfachlichkeit, „Fachsprache 41 (S1)”, s. 87–100. https://doi.org/10.24989/fs.v41iS1.1768
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.24989/fs.v41iS1.1768

Ostrowski A., 2021, Telewizyjne imperium sportowe. Prawdy i fikcje, Wrocław: Oficyna Wydawnicza ATUT.
Google Scholar

Plutchik R., 1980, Emotion: A Psychoevolutionary Synthesis, New York: Harper and Row.
Google Scholar

Rejter A., 2010, Język a emocje w ujęciu glottodydaktycznym, w: A. Achtelik, M. Kita, J. Tambor (red.), Sztuka i rzemiosło. Nauczyć Polski i polskiego, t. 2, Katowice: Gnome, s. 75–83.
Google Scholar

Saalbach. Slalom Kobiet, Eurosport, http://www.player.pl/eurosport,24/saalbach--slalom-kobiet-2-przejazd,8961658 (dostęp: 21.03.2024).
Google Scholar

Schwarz-Friesel M., 2008, Sprache, Kognition und Emotion: Neue Wege in der Kognitionswissenschaft, w: H. Kämper, L.M. Eichinger (red.) Sprache — Kognition — Kultur. Sprache zwischen mentaler Struktur und kultureller Prägung. Institut für Deutsche Sprache Jahrbuch 2007, Berlin–New York: Walter de Gruyter, s. 277–301. https://doi.org/10.1515/9783110970555-014
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1515/9783110970555-014

Schwarz-Friesel M., 2013, Sprache und Emotion, Tübingen–Basel: A. Francke Verlag. https://doi.org/10.36198/9783838540399.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.36198/9783838540399

Slalom kobiet, 2. przejazd, Eurosport, http://www.player.pl/eurosport,24/soldeu-slalom-kobiet-2-przejazd,8667687 (dostęp: 20.03.2024).
Google Scholar

Słownik języka niemieckiego PONS, http://www.pl.pons.com/t%C5%82umaczenie (dostęp: 26.06.2024).
Google Scholar

Statista Consumer Insights, 2014, Welche Sportarten faszinieren die Deutschen?, http://www.de.statista.com/infografik/30076/befragung-zum-interesse-an-verschiedenen-sportarten/ (dostęp: 18.09.2024).
Google Scholar

Szkudlarek-Śmiechowicz E., 2006, Wyrażanie emocji w telewizyjnych komentarzach sportowych, w: K. Michalewski (red.), Wyrażanie emocji, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 353–365.
Google Scholar

Szczepaniak J., 2015, Sprachspiel Emotion: zum medialen und semiotischen Status von Emotionen, Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
Google Scholar

Szczepaniak J., 2017, EMOCJE jako zmaterializowane UCZUCIA. Próba lingwistycznej eksplikacji MIŁOŚCI w tekstach pisanych, „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego”, t. 73, s. 259–270.
Google Scholar

Szczepaniak J., 2021, Emotionen als diskursive Phänomene, „Stylistyka”, t. 30, s. 11–24. https://doi.org/10.25167/Stylistyka30.2021.1
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.25167/Stylistyka30.2021.1

Taborek J., 2012, Language of sports. Some remarks on the language of football, w: H. Lankiewicz, E. Wąsikiewicz-Firlej (red.), Informed teaching — premises of modern foreign language pedagogy, Piła: Wydawnictwo PWSZ, s. 239–255.
Google Scholar

Tworek A., 2000, Język sportu — próba definicji (analiza języka polskiego i niemieckiego), w: G. Szpila (red.), Język a komunikacja, t.: Język trzeciego tysiąclecia, Kraków: Tertium, s. 331–340.
Google Scholar

Wierzbicka, A., 1999, Emotions across Languages and Cultures: Diversity and Universals. Cambridge: Cambridge University Press. https://doi.org/10.1017/CBO9780511521256
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511521256

Żmigrodzki P. (red.), Wielki słownik języka polskiego, https://wsjp.pl/ (dostęp: 27.03.2024).
Google Scholar