Miły Sowietniku, szary Kocie, zielona Żabko, kochana Betsy…, czyli jak Henryk Sienkiewicz zwracał się w listach do Jadwigi Janczewskiej

Katarzyna Sicińska

doi:10.18778/0208-6077.50.15

Autor

Katarzyna Sicińska Uniwersytet Łódzki, Wydział Filologiczny, Instytut Filologii Polskiej, Katedra Dialektologii Polskiej i Logopedii, 90-236 Łódź, ul. Pomorska 171/173

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-6077.50.15

Słowa kluczowe:

Henryk Sienkiewicz, korespondencja prywatna, formy adresatywne, afektonim, idiolekt, stylistyka historyczna

Abstrakt

The paper discusses forms used by Henryk Sienkiewicz to address his sister-in-law, Jadwiga Janczewska, in his letters from 1879–1916. A special bond between the writer and the addressee (family-based, friendly, full of warmth and manly adoration), as well as the literary talent and linguistic creativity were reflected in the abundance and diversity of addressative expressions used by Henryk Sienkiewicz (about 200 lexical units). The basic group consists of unofficial (diminutive, hypocoristic and augmentative) forms of the addressee’s name, such as Dzinka, Dzinia, Dzidek, Dziduś, Dzid. The second, more numerous, group comprises affectonyms, that is intimate names, which generally are motivated by addressee’s physical or mental features, e.g. Żaba, Mgła, Kot, stworzenie, dziecko, figurka, hadziuś. The writer used some affectonyms in multiple phonetic and morphological variants, e.g. Żaba, Żabka, Żabeczka, Żabeusz, Ziaba.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

Bańko M., Zygmunt A., 2010, Czułe słówka. Słownik afektonimów, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar

Bokszczanin M., 1996, Listy Sienkiewicza do Jadwigi Janczewskiej, w: Sienkiewicz H., Listy, t. 2, cz. 1–3: Jadwiga i Edward Janczewscy, Warszawa 1996, listy opracowała, wstępem i przypisami opatrzyła M. Bokszczanin, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
Google Scholar

Homer, 1975, Odyseja (wybór), przeł. L. Siemieński, wstępem poprzedziła Z. Abramowiczówna, wybór opracował i objaśnieniami opatrzył J. Łanowski, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, BN, seria II, nr 21, Wrocław.
Google Scholar

Kita M., 2007, Szeptem albo wcale. O wyznawaniu miłości, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Google Scholar

Kobos Z.K., 2011, Mów do mnie kotku… czyli o uczuciach po polsku i po słoweńsku, „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców”, t. 18.
Google Scholar

Mariak L., 2013a, Formy adresatywne w nagłówkach i formułach kończących listy Henryka Sienkiewicza do żon, „Roczniki Humanistyczne”, t. LXI, z. 6, Językoznawstwo.
Google Scholar

Mariak L., 2013b, Nagłówki i formuły kończące w listach Henryka Sienkiewicza do żon (struktura, funkcja i forma gramatyczna), w: U. Sokólska (red.), Tekst – akt mowy – gatunek wypowiedzi, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok.
Google Scholar

Mariak L., 2015a, „Żaba” i „Mgła” – językowy wizerunek Jadwigi Janczewskiej na podstawie listów prywatnych Henryka Sienkiewicza (cechy charakteru, postawy), w: L. Mariak, J. Rychter (red.), Współczesny i dawny obraz kobiety w języku i literaturze, volumina.pl, Szczecin.
Google Scholar

Mariak L., 2015b, „Żaba” i „Mgła” – językowy wizerunek Jadwigi Janczewskiej na podstawie listów prywatnych Henryka Sienkiewicza (cechy fizyczne), w: U. Sokólska (red.), Odkrywanie słowa – historia i współczesność, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok.
Google Scholar

Olma M., 2014, Językowo-kulturowy obraz arystokratycznej rodziny polskiej drugiej połowy XIX wieku na podstawie korespondencji familijnej Heleny i Mieczysława Pawlikowskich, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków.
Google Scholar

Perlin J., Milewska M., 2000, Afektonimy w polskim, francuskim, hiszpańskim i niderlandzkim. Analiza morfologiczna i semantyczna, w: I. Nowakowska-Kempna, A. Dąbrowska, J. Anusiewicz (red.), J ęzyk a k ultura, t. 14: Uczucia w języku i tekście, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
Google Scholar

Sienkiewicz H., 1996, Listy, t. 2, cz. 1–3: Jadwiga i Edward Janczewscy, listy opracowała, wstępem i przypisami opatrzyła Maria Bokszczanin, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
Google Scholar

Wachowicz B., 1994, Marie jego życia, Świat Książki, Warszawa.
Google Scholar