Kupiłem grejpfrut czy grejpfruta? O błędach językowych w glottodydaktyce polonistycznej

Wiesław Tomasz Stefańczyk

doi:10.18778/0860-6587.22.07

Autor

Wiesław Tomasz Stefańczyk Uniwersytet Jagielloński, Wydział Polonistyki, Katedra Języka Polskiego jako Obcego

DOI:

https://doi.org/10.18778/0860-6587.22.07

Słowa kluczowe:

biernik, końcówka, rzeczownik

Abstrakt

Artykuł porusza zagadnienie ekspansji męskożywotnej końcówki -a w bierniku liczby pojedynczej w grupie rzeczowników nieżywotnych. Część tego typu form jest zgodna z normą wzorcową, np.: forda, pokera, golfa, borowika, inne natomiast występują wyłącznie w języku potocznym, np.: zęba, paznokcia, gwoździa. Niekiedy trudno jest rozstrzygnąć, która forma jest prawidłowa, np.: zamówić kotlet czy zamówić kotleta. Artykuł przynosi ponadto propozycje rozwiązań glottodydaktycznych oraz przedstawia dylematy dotyczące wskazanych kwestii.

Bibliografia

Bańko M., 2002, Wykłady z fleksji polskiej, Warszawa.
Google Scholar

Bartnicka B., Satkiewicz H., 1990, Gramatyka języka polskiego. Podręcznik dla cudzoziemców, Warszawa.
Google Scholar

Borowski I., 2005, Rodzaj gramatyczny a jego liczba, „Język Polski” LXXXV, s. 83–89.
Google Scholar

Doroszewski W., 1952, Podstawy gramatyki polskiej, Warszawa.
Google Scholar

Dyduchowa A., 1970, Dopełniacz w funkcji biernika liczby pojedynczej u męskich rzeczowników nieżywotnych. Prace Językoznawcze I, Kraków, Wyższa Szkoła Pedagogiczna.
Google Scholar

Grzegorczykowa R., Laskowski R., Wróbel H. (red.), 1998, Gramatyka współczesnego języka polskiego. Morfologia, Warszawa.
Google Scholar

Kaleta Z., 1995, Gramatyka języka polskiego dla cudzoziemców, Kraków.
Google Scholar

Klemensiewicz Z., 1984, Podstawowe wiadomości z gramatyki języka polskiego, Warszawa.
Google Scholar

Kryński A, 1903, Gramatyka języka polskiego, Warszawa.
Google Scholar

Kucała M., 1970, Formy dopełniacza w bierniku liczby pojedynczej rzeczowników męskich nieżywotnych, w: W Służbie nauce i szkole. Księga pamiątkowa poświęcona Profesorowi Doktorowi Zenonowi Klemensiewiczowi, Warszawa, s. 117–125.
Google Scholar

Kucała M., 1978, Rodzaj gramatyczny w historii polszczyzny, Wrocław–Warszawa–Kraków.
Google Scholar

Lesz-Duk M., 1995, Funkcje składniowe rzeczowników w dopełniaczu, Częstochowa.
Google Scholar

Madelska L., Warchoł-Schlottmann M., 2008, Odkrywamy język polski. Gramatyka dla uczących (się) języka polskiego jako obcego, Kraków.
Google Scholar

Miodunka W. T. (red.), 1992, Język polski jako obcy. Programy nauczania na tle badań współczesnej polszczyzny, Kraków.
Google Scholar

Nagórko A., 1996, Zarys gramatyki polskiej, Warszawa.
Google Scholar

Praktyczny słownik współczesnej polszczyzny, 1994–2005, red. H. Zgółkowa, Poznań.
Google Scholar

Riley T., 1999, It’s Alive: Grammatical Animacy in Russian, Polish and Czech, Seattle, University of Washington.
Google Scholar

Safarewiczowa H., 1938, Dopełniacz w funkcji okolicznika sposobu, „Język Polski” XXIII, s. 97–105, Kraków, Uniwersytet Jagielloński.
Google Scholar

Swan O., 1988, Facultative Animacy in Polish. A Study in Grammatical Gender Formation (The Carl Back Papers in Russian and East European Studies, 606), Pittsburgh, Center for Russian and East European Studies.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.5195/CBP.1988.104

Tokarski J., 2001, Fleksja polska, Warszawa.
Google Scholar

Uniwersalny słownik języka polskiego PWN, 2003, pod red. S. Dubisza, Warszawa.
Google Scholar

Wróbel H., 2001, Gramatyka języka polskiego, Kraków.
Google Scholar

Zaron Z., 2005, Aspekty funkcjonalne polskiej kategorii rodzaju. Charakterystyka fleksyjna, Warszawa–Puńsk.
Google Scholar

Żydek P., 1961, Zakres użycia i współczesne kierunki rozwoju formacji typu „palić papierosa” (master’s paper), Katowice WSP, Studium dla Pracujących.
Google Scholar