Współczesne trendy w miejskim ogrodnictwie działkowym na przykładzie wybranych rodzinnych ogrodów działkowych (ROD) w Warszawie
DOI:
https://doi.org/10.18778/2543-9421.06.09Słowa kluczowe:
rodzinne ogrody działkowe (ROD), Polski Związek Działkowców (PZD), miejska przestrzeń rekreacyjna, miejskie ogrodnictwo działkowe, WarszawaAbstrakt
Artykuł ma na celu charakterystykę aktualnych tendencji w użytkowaniu czterech wybranych ogrodów działkowych w Warszawie: ROD „Pratulińska”, ROD „Obrońców Pokoju”, ROD „Kolejarz” i ROD „Zelmot”. Podstawową metodą badawczą był sondaż ankietowy przeprowadzony wśród działkowiczów (wywiad strukturyzowany, n = 210). Rezultaty analizy pokazują, że są nimi głównie osoby starsze, w tym emeryci, jednakże w ostatnich latach liczba młodszych użytkowników działek stopniowo wzrasta. Większość działkowców mieszka na osiedlach zlokalizowanych w bezpośrednim sąsiedztwie ogrodów. Główne motywacje posiadania działki to: wypoczynek, hobby ogrodnicze oraz kontakt z przyrodą. Popularna do niedawna produkcja własnych płodów rolnych nie została wymieniona jako istotna motywacja. Rola, jaką odgrywa użytkowanie działki, koresponduje z motywacjami. Niektórzy działkowicze podkreślają, że oznacza to posiadanie własnego miejsca (rodzaj drugiego domu, schronienia, wytchnienia od miejskiego życia). Większość respondentów pozytywnie ocenia proces otwierania ogrodów działkowych dla społeczności lokalnych, choć niezbyt chętnie uczestniczy w wydarzeniach integracyjnych organizowanych przez Polski Związek Działkowców (PZD) lub inne instytucje. Uzyskane wyniki są zgodne ze światowymi trendami, prezentowanymi w badaniach nad przestrzenią rekreacyjną ogrodów działkowych w Polsce i za granicą.
Bibliografia
Acton, L. (2011). Allotment gardens: A reflection of history, heritage, community and self. Papers from the Institute of Archaeology, 21, 46–58. https://doi.org/10.5334/pia.379
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.5334/pia.379
Bailey, A., Kingsley, J. (2020). Connections in the garden: Opportunities for wellbeing. Local Environment. The International Journal of Justice and Sustainability, 25 (11–12), 907–920. https://doi.org/10.1080/13549839.2020.1845637
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1080/13549839.2020.1845637
Bartłomiejski, R., Kowalewski, M. (2019). Polish urban allotment gardens as ‘slow city’ enclaves. Sustainability, 11 (11), 3228. https://doi.org/10.3390/su11113228
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.3390/su11113228
Burgin, S. (2018). Sustainability as a motive for leisure-time gardening: A view from the ‘veggie path’. International Journal of Environmental Studies, 75 (6), 1000–1010. https://doi.org/10.1080/00207233.2018.1464277
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1080/00207233.2018.1464277
Cameron, R.W.F., Blanuša, T., Taylor, J.E., Salisbury, A., Halstead, A.J., Henricot, B., Thompson, K. (2012). The domestic garden – its contribution to urban green infrastructure. Urban Forestry & Urban Greening, 11 (2), 129–137. https://doi.org/10.1016/j.ufug.2012.01.002
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1016/j.ufug.2012.01.002
Drescher, A.W., Holmer, R.J., Iaquinta, D.I. (2006). Urban home gardens and allotment gardens for sustainable livelihoods: Management strategies and institutional environments. In: B.M. Kumar, P.K.R. Nair (eds), Tropical homegardens: A time-tested example of sustainable agroforestry (pp. 317–338). Dordrecht: Springer. https://doi.org/10.1007/978-1-4020-4948-4_18
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1007/978-1-4020-4948-4_18
Duś, E. (2011), Miejsce i rola ogrodów działkowych w przestrzeni miejskiej. Geographia. Studia et Dissertationes, 33, 79–100.
Google Scholar
Dymek, D., Wilkaniec, A., Bednorz, L., Szczepańska, M. (2021). Significance of allotment gardens in urban space systems and their classification for spatial planning purposes: A case study of Poznań, Poland. Sustainability, 13 (19), 11044. https://doi.org/10.3390/su131911044
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.3390/su131911044
Eidimtiene, V.V., Auzeliene, I., Daubaras, L. (2016). Urban gardening: Elements, social, cultural and recreational aspects. MAZOWSZE
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.21858/msr.18.03
Studia Regionalne, 18, 35–47. Retrieved from: https://mazowszestudiaregionalne.pl/images/pdf/18/msr_18_auzeline_i_inni.pdf
Google Scholar
Fritsche, M., Klamt, M., Rosol, M., Schulz, M. (2011). Social dimensions of urban restructuring: Urban gardening, residents’ participation, gardening exhibitions. In: W. Endlicher (ed.), Perspectives in urban ecology: Studies of ecosystems and interactions between humans and nature in the metropolis of Berlin (pp. 261-295). Berlin: Springer-Verlag Berlin Heidelberg. http://doi.org/10.1007/978-3-642-17731-6_9
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-642-17731-6_9
Kim są polscy działkowcy? Badanie wykonane przez Krajową Radę PZD przy współudziale okręgowych zarządów PZD i zarządów ROD (2011). Warszawa: KR PZD.
Google Scholar
Klepacki, P., Kujawska, M. (2018). Urban allotment gardens in Poland: Implications for botanical and landscape diversity. Journal of Ethnobiology, 38 (1), 123–137. https://doi.org/10.2993/0278-0771-38.1.123
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.2993/0278-0771-38.1.123
Martens, N.E., Nordh, H., Gonzalez, M.T. (2018). Visiting the allotment garden – a complete experience. Journal of Housing for the Elderly, 32 (2), 121–134. https://doi.org/10.1080/02763893.2018.1431580
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1080/02763893.2018.1431580
Mokras-Grabowska, J. (2019). Recreational space – forms, transformations and innovative trends in development. Geography and Tourism, 7 (1), 7–16. https://doi.org/10.36122/GAT20190701
Google Scholar
Mokras-Grabowska, J. (2020). Allotment gardening in Poland – new practices and changes in recreational space. Miscellanea Geographica – Regional Studies on Development, 24 (4), 245–252. https://doi.org/10.2478/mgrsd-2020-0039
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.2478/mgrsd-2020-0039
Moskalonek, Ż., Połom, M., Puzdrakiewicz, K. (2020). Changes in the function of allotment gardens in an attractive location based on the example of Tri-City in Poland. Land, 9 (11), 464. https://doi.org/10.3390/land9110464
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.3390/land9110464
Nordh, H., Wiklund, T.K., Koppang, K.E. (2016). Norwegian allotment gardens – a study of motives and benefits. Lanscape Research, 41 (8), 853–868. https://doi.org/10.1080/01426397.2015.1125457
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1080/01426397.2015.1125457
Poniży, L., Latkowska, M.J., Breuste, J., Hursthouse, A., Joimel, S., Kulvik, M., Leitao, T.E., Mizgajski, A., Voigt, A., Kacprzak, E., Maćkiewicz, B., Szczepańska, M. (2021). The rich diversity of urban allotment gardens in Europe: Contemporary trends in the context of historical, socio-economic and legal conditions. Sustainability, 13 (19), 11076. https://doi.org/10.3390/su131911076
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.3390/su131911076
Programy PZD (2019). Warszawa: PZD.
Google Scholar
Szkup, R. (2013). Użytkowanie rodzinnych ogrodów działkowych (ROD) przez społeczność wielkomiejską. Przykład Łodzi. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18778/7525-904-9
Szkup, R., Pytel, S. (2016). Rodzinne ogrody działkowe (ROD) w przestrzeni dużego miasta. Przykład Łodzi. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego / Dissertations of Cultural Landscape Commission, 32, 109–124.
Google Scholar
Ustawa z dnia 8 lipca 2005 r. o rodzinnych ogrodach działkowych. Dz.U. 2005, nr 169, poz. 1419.
Google Scholar
Ustawa z dnia 13 grudnia 2013 r. o rodzinnych ogrodach działkowych. Dz.U. 2014, poz. 40.
Google Scholar
Vejre, H., Eiter, S., Hernández-Jiménez, V., Lohrberg, F., Loupa-Ramos, I., Recasens, X., Pickard, D., Scazzosi, L., Simon-Rojo, M. (2016). Can agriculture be urban? In: F. Lohrberg, L. Lička, L. Scazzosi, A. Timpe (eds), Urban agriculture Europe (pp. 18–25). Berlin: Jovis Verlag.
Google Scholar
Wolaniuk, A. (1991). Ogrody działkowe Łodzi jako teren wypoczynku mieszkańców miasta. Turyzm, 1, 31 –53.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18778/0867-5856.1.1.03
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
