Spatial development transformations of post-industrial areas in Tarnowskie Góry Poviat communes using GIS methods
DOI:
https://doi.org/10.18778/2543-9421.07.08Keywords:
post-industrial areas, GIS, Tarnowskie Góry district, spatial planningAbstract
The aim of the article is to discuss changes in the spatial development of post-industrial areas in the Tarnowskie Góry Poviat. The study was conducted on the basis of archival maps, analysis of local spatial development plans and aerial photographs. GIS software and tools were used to analyze the obtained materials. The research found that the largest percentage of post-industrial areas are located in the urban communes of the Tarnowskie Góry Poviat (Tarnowskie Góry and Radzionków). These are currently used mainly for tourist purposes attracting new residents and investors. This is an important aspect for achieving the strategic objectives of Śląskie Voivodeship and Tarnowskie Góry Poviat. It is important that urban communes take their use into account in local spatial development plans, as this is not fully reflected in the case of rural communes. A similar situation is found with the remnants of post-industrial activity in the Tarnowskie Góry Poviat where the largest number of such sites has been preserved in urban communes, and thanks to historical maps it was possible to locate them. In the case of rural communes, finding sites of post-industrial activity was much more difficult because most of those described in the literature have been demolished or biotic succession has taken place.
References
Biuro ds. Planowania Przestrzennego, Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego (2016). Plan zagospodarowania przestrzennego województwa śląskiego 2020+. Załącznik do uchwały nr V/26/2/2016 Sejmiku Województwa Śląskiego z dnia 29 sierpnia 2016 r. Pobrane z: https://planzagospodarowania.slaskie.pl/download/content/33 (6.09.2021).
Google Scholar
Czepiel, K. (2013). Wyznaczniki poczucia tożsamości regionalnej mieszkańców Zagłębia Dąbrowskiego. Edukacja Międzykulturowa, 2, 164–177. https://doi.org/10.15804/em.2013.07
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.15804/em.2013.07
Długosz, M. (2019). Wykorzystanie terenów poprzemysłowych i nowa forma organizacji przemysłu w mieście na przykładzie Wałbrzycha. Konwersatorium Wiedzy o Mieście, 32 (4), 87–93. https://doi.org/10.18778/2543-9421.04.07
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18778/2543-9421.04.07
Fogel, P. (2013). Wspomaganie procesu tworzenia polityki przestrzennej w gminie poprzez wykorzystanie prostych analiz GIS. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica, 14 (2), 45–58.
Google Scholar
Garczarczyk, K. (2004). Historia Ożarowic. Miasteczko Śląskie: Wydawnictwo Zamiast.
Google Scholar
Gasidło, K. (2008). Przekształcenia terenów poprzemysłowych – efekty i perspektywy badań i działań. Problemy Ekologii, 12 (2), 76–80.
Google Scholar
Gibas, P. (2012). Waloryzacja funkcji turystycznej obszarów położonych w małych miastach powiatu tarnogórskiego. W: K. Heffner, A. Halama (red.), Ewolucja funkcji małych miast w Polsce (s. 95–109). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego.
Google Scholar
Gil-Mastalerczyk, J. (2016). Ochrona krajobrazu w kontekście planowania przestrzennego (na szczeblu lokalnym). MAZOWSZE Studia Regionalne, 18, 13–25.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.21858/msr.18.01
Grochocka, J. (2013). Próba zarysowania problematyki wpływu występowania bogactw naturalnych na rozwój miast oraz przemiany środowiska naturalnego na przykładzie gmin miejskich Tarnowskie Góry i Miasteczko Śląskie. W: M. Adamczyk, M. Chmiel, Ł. Maciąg, G. Szalasta (red.), Człowiek i środowisko. Interakcje w perspektywie interdyscyplinarnej (s. 49–61). Szczecin: Uniwersytet Szczeciński.
Google Scholar
Gruszecka-Tieśluk, A. (2013). Sieć Cittaslow – strategią rozwoju małych miast w Polsce? Studia Ekonomiczne, 144, 383–393.
Google Scholar
EarthExplorer (2022). Pobrane z: https://earthexplorer.usgs.gov/ (6.09.2021).
Google Scholar
Izdebski, W., Malinowski, Z. (2017). Analiza wpływu ustawy o infrastrukturze informacji przestrzennej na proces tworzenia włączania do infrastruktury informacji przestrzennej miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski, 165 (45), 76–85.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.5604/01.3001.0010.6053
Jedynak, Z. (2007). Początki miasta górniczego Tarnowskie Góry w świetle dokumentów przechowywanych w Archiwum Państwowym w Katowicach, Szkice Archiwalno-Historyczne, 3, 23–31.
Google Scholar
Kaczorowski, P., Gajewski, P. (2008). Górnictwo węgla kamiennego w Polsce w okresie transformacji. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica, 219, 211–227.
Google Scholar
Kantor-Pietraga, I., Krzysztofik, R., Runge, J. (2012). Kontekst geograficzny i funkcjonalny kurczenia się małych miast w Polsce południowej. W: K. Heffner, A. Halama (red.), Ewolucja funkcji małych miast w Polsce (s. 9–24). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego.
Google Scholar
Kantor-Pietraga, I., Zdyrko, A., Bednarczyk, J. (2021). Semi-natural areas on post-mining brownfields as an opportunity to strengthen the attractiveness of a small town: An example of Radzionków in southern Poland. Land, 10 (7), 761, https://doi.org/10.3390/land10070761
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.3390/land10070761
Kiepas-Kokot, A., Kupiec, M., Łysko, A., Dusza-Zwolińska, E. (2020). Relokacja wewnątrzmiejska przemysłu w strukturze przestrzennej Szczecina. Studies of the Industrial Geography Commission of the Polish Geographical Society, 34 (4), 38–54. https://doi.org/10.24917/20801653.344.3
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.24917/20801653.344.3
Kondracki, J. (2009). Geografia regionalna Polski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Krawczyk, J.A., Minas, M., Tyczka, P., Wroński, J. (2002). Dzieje Radzionkowa. Radzionków: ROCOCO.
Google Scholar
Krzysztofik, R., Dulias, R., Kantor-Pietraga, I., Spórna, T., Dragan, W. (2020). Paths of urban planning in a post-mining area: A case study of a former sandpit in southern Poland. Land Use Policy, 99, 104801. https://doi.org/10.1016/j.landusepol.2020.104801
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1016/j.landusepol.2020.104801
Krzysztofik, R., Kantor-Pietraga, I., Spórna, T. (2013). A dynamic approach to the typology of functional derelict areas (Sosnowiec, Poland). Moravian Geographical Reports, 21 (2), 20–35. https://doi.org/10.2478/mgr-2013-0008
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.2478/mgr-2013-0008
Kuraś, B. (2007). Wykorzystanie GIS jako kompleksowego narzędzia waloryzacji, środowiska przyrodniczego pod kątem planowania przestrzennego zagospodarowania terenu. Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji, 17, 425–435.
Google Scholar
McCauley, D., Heffron, R. (2018). Just transition: Integrating climate, energy and environmental justice. Energy Policy, 119, 1–7. https://doi.org/10.1016/j.enpol.2018.04.014
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1016/j.enpol.2018.04.014
Musioł, L., Płuszczewski, S. (1960). Wykaz zakładów dawnego hutnictwa żelaza na Górnym Śląsku od XIV do połowy XIX w. W: Studia z dziejów górnictwa i hutnictwa. T. 5: J. Pazdur (red.), (s. 43–45). Warszawa–Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.
Google Scholar
Ochmański, A. (2012). Raport z analizy potencjału turystyczno-kulturowego miasta Tarnowskie Góry i powiatu tarnogórskiego. Turystyka Kulturowa, 10, 43–63.
Google Scholar
Olejnik, K. (2015). Portal mapowy jako źródło informacji o terenie pogórniczym na przykładzie Zagłębia Wałbrzyskiego. Hereditas Minariorum, 2, 161–162.
Google Scholar
Pradela, A., Solarski, M. (2013). Rozwój górnictwa rud cynku i ołowie w bytomska-tarnogórskim rejonie złożowym od końca XVIII wieku do czasów współczesnych. W: R. Machowski, M.A. Rzętała (red.), Z badań nad wpływem antropopresji na środowisko. T. 14: (s. 43–50). Sosnowiec: Wydział nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego, Studenckie Koło Naukowe Geografów UŚ.
Google Scholar
Rechowicz, H. (1969). Tarnowskie Góry. Zarys rozwoju powiatu. Katowice: Śląsk.
Google Scholar
Rhind, D., Connolly, T., (1990). Understanding GIS: The ARC/INFO Method. Environmental Systems Research Institute, Esri Press.
Google Scholar
Rutkowski, P., Zych, M., Kosieliński, S., Drozdowski, T. (2018). Zastosowanie usług świadczonych z wykorzystaniem bezzałogowych statków powietrznych (usługi BSP) dla wzrostu skuteczności i efektywności oraz jakości świadczenia usług publicznych przez samorząd terytorialny. Warszawa: Instytut Mikromakro.
Google Scholar
Solarski, M., Pradela, A., Pielorz, B. (2012). Charakterystyka morfometryczna zbiornika Nakło-Chechło. Kształtowanie środowiska geograficznego i ochrona przyrody na obszarach uprzemysłowionych i zurbanizowanych, 44, 64–70.
Google Scholar
Stanik, W. (2011). 140 years of activity and technological development of the Nitroerg Company. Pobrane z: https://science.lpnu.ua/sites/default/files/journal-paper/2017/may/1184/fulltext427.pdf (6.09.2021).
Google Scholar
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Tworóg (2013). Pobrane z: https://tworog.pl/informacje/studium/plik/1/1 (11.10.2022).
Google Scholar
Werner, P. (1992). Wprowadzenie do systemów geoinformacyjnych. Warszawa: Wydział Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego.
Google Scholar
Wojtas-Swoszowska, J. (2014). Dziedzictwo poprzemysłowych miast Górnego Śląska – szansa dla zachowania kulturowej tożsamości czy bariera rozwoju? Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura i Urbanistyka, 30, 173–187.
Google Scholar
Zdyrko, A. (oprac.) (2021). Tereny poprzemysłowe w powiecie tarnogórskim [mapa internetowa]. Pobrane z: https://us-wnp.maps.arcgis.com/apps/webappviewer/index.html?id=ee76f213a0af4f8a9fbf6e26016d4adc (3.10.2022).
Google Scholar
Zielińska, A. (2012). Niezdara. Miejscowość pogranicza – życie i dorobek kulturowy. Dąbrowa Górnicza: Muzeum Miejskie Sztygarka.
Google Scholar
5477 Keilerswalde. Topographische Karte 1 : 25 000 (Meßtischblätter) (1942). Pobrane z: http://amzpbig.com/maps/025_TK25/5477_Keilerswalde_1942.jpg (15.09.2021).
Google Scholar
5478 Tworog. Topographische Karte 1 : 25 000 (Meßtischblätter) (1943). Pobrane z: http://amzpbig.com/maps/025_TK25/5478_Tworog_mz_1902.jpg (15.09.2021).
Google Scholar
5479 Ludwigsthal. Topographische Karte 1 : 25 000 (Meßtischblätter) (1883). Pobrane z: http://amzpbig.com/maps/025_TK25/5479_Ludwigsthal_1883.jpg (15.09.2021).
Google Scholar
5480 Woischnik. Topographische Karte 1 : 25 000 (Meßtischblätter) (1942). Pobrane z: http://amzpbig.com/maps/025_TK25/5480_Woischnik_1942.jpg (15.09.2021).
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.2307/2752396
5577 Tost. Topographische Karte 1 : 25 000 (Meßtischblätter) (1940). Pobrane z: http://amzpbig.com/maps/025_TK25/5577_Tost_1940.jpg (15.09.2021).
Google Scholar
5578 Dramatal. Topographische Karte 1 : 25 000 (Meßtischblätter) (1940). Pobrane z: http://amzpbig.com/maps/025_TK25/5578_Dramatal_mz_1942.jpg (15.09.2021).
Google Scholar
5579 Tarnowitz. Topographische Karte 1 : 25 000 (Meßtischblätter) (1940). Pobrane z: http://amzpbig.com/maps/025_TK25/5579_Tarnowitz_mz_1940.jpg (15.09.2021).
Google Scholar
5677 Peiskretscham. Topographische Karte 1 : 25 000 (Meßtischblätter) (1934). Pobrane z: http://amzpbig.com/maps/025_TK25/5677_Peiskretscham_1934.jpg (15.09.2021).
Google Scholar
5678 Hindenburg Topographische Karte 1 : 25 000 (Meßtischblätter) (1940). Pobrane z: http://amzpbig.com/maps/025_TK25/5678_Hindenburg_mz_1940.jpg (15.09.2021).
Google Scholar
5679 Beuthen. Topographische Karte 1 : 25 000 Topographische Karte 1 : 25 000 (Meßtischblätter) (1943). Pobrane z: http://amzpbig.com/maps/025_TK25/5679_Beuthen_1943.jpg (15.09.2021).
Google Scholar
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
