Pluralizm definicji zieleni miejskiej w literaturze. Standardy, aspekty przyrodnicze i techniczne
DOI:
https://doi.org/10.18778/2543-9421.09.02Słowa kluczowe:
roślinność, inwentaryzacja przestrzenna, geostatystyka, urbanistykaAbstrakt
W artykule zawarto informacje na temat terenów zielonych na obszarach zurbanizowanych. Głównym celem pracy był przegląd i weryfikacja metodyki stosowanej do interpretacji wyników, określania znaczenia i zakresu ochrony zieleni na terenach miejskich, które są opisane w literaturze naukowej bądź w aktach prawnych. Weryfikację oparto na przeglądzie szerokiego spektrum źródeł (m.in. uchwał i wytycznych międzynarodowych organizacji) odnoszących się do zieleni miejskiej. Zaprezentowano wybrane koncepcje planowania zieleni w różnej wielkości miastach, z różnymi ich funkcjami dominującymi czy warunkami naturalnymi. W artykule podano też informacje na temat metod inwentaryzacji zieleni na obszarach zurbanizowanych na podstawie mniej lub bardziej precyzyjnych wytycznych, zarówno numerycznych, jak i opisowych, a także uzyskanych poprzez interpretację danych teledetekcyjnych. Na podstawie dokonanego przeglądu wykazano różnorodność i niespójność stosowanych definicji oraz wielorakość podejść do analizy stopnia zazieleniania miast, co w efekcie prowadzi do nierzetelnych analiz przestrzennych wykorzystywanych do oceny jakości życia mieszkańców i planowania rozwoju przestrzennego danej jednostki.
Bibliografia
Abdelfattah, L., Deponte, D., Fossa, G. (2022). The 15-minute city: Interpreting the model to bring out urban resiliencies. Transportation Research Procedia, 60, 330–337. https://doi.org/10.1016/j.trpro.2021.12.043
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1016/j.trpro.2021.12.043
Batala, E., Tsitsoni, T. (2009). Street tree health assessment system: A tool for study of urban greenery. International Journal of Sustainable Development and Planning, 4(4), 345–356. https://doi.org/10.2495/SDP-V4-N4-345-356
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.2495/SDP-V4-N4-345-356
Baza Danych Obiektów Topograficznych (BDOT10k). (b.r.). Pobrane 20 marca 2024 r. z https://www.geoportal.gov.pl/pl/dane/baza-danych-obiektow-topograficznych-bdot10k/
Google Scholar
Będkowski, K., Bielecki, A. (2017). Ocena dostępności zieleni w miejscu zamieszkania w miastach z wykorzystaniem NDVI oraz krzywej koncentracji Lorenza. Teledetekcja Środowiska, 57, 5–14. https://teledetekcja.pw.edu.pl/wp-content/uploads/2019/11/TDS_57_BEDKOWSKIBIELECKIapdf.pdf
Google Scholar
Białobok, S. (1976). Ochrona zadrzewień i roślin w najbliższym otoczeniu człowieka. W: W. Michajłow (red.), Ochrona przyrodniczego środowiska człowieka (s. 223–245). Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar
Bielecka, E., Ciołkosz, A. (2004). Metodyczne i realizacyjne aspekty aktualizacji bazy Corine Land Cover. Prace Instytutu Geodezji i Kartografii, 50(108), 73–92. http://bc.igik.edu.pl/Content/150/PDF/PI_108_2004_5.pdf
Google Scholar
Bielecki, A., Będkowski, K. (2022). The degree of greenery in Łódź city, Poland – clearing up discrepancies between official statistics and satellite data. Acta Scientiarum Polonorum. Administratio Locorum, 21(4), 489–512. https://doi.org/10.31648/aspal.7623
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.31648/aspal.7623
Blanco, G., Velasco, T. (1996). Bird-habitat relationships in an urban park during winter. Folia Zoologica, 45, 35–42.
Google Scholar
Błaszczyk, M., Kosmala, M. (2009). Rola i znaczenie drzew w krajobrazie – aleje przydrożne i przyuliczne. Przegląd Komunalny, 8, 35–38.
Google Scholar
Choay, F. (1969). The modern city: Planning in the 19th century. George Braziller.
Google Scholar
Copernicus Land Monitoring Service. (b.r.). CORINE Land Cover. Pobrane 10 sierpnia 2024 r. z https://land.copernicus.eu/en/products/corine-land-cover
Google Scholar
Costanza, R., d’Arge, R., de Groot, R., Farber, S., Grasso, M., Hannon, B., […], van den Belt, M. (1997). The value of the world’s ecosystem services and natural capital. Nature, 387(6630), 253–260. https://doi.org/10.1038/387253a0
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1038/387253a0
Crnčević, T., Bakić, O. (2012). GIS u funkciji planiranja predela na primeru donjeg Podunavlja. W: S. Milijić, B. Josimović i T. Crnčević (red.), Održivi prostorni razvoj Podunavlja u Srbiji: T. 1 (s. 179–194). Institut za arhitekturu i urbanizam Srbije.
Google Scholar
Crompton, J.L. (2001). The impact of parks on property values: A review of the empirical evidence. Journal of Leisure Research, 33(1), 1–31. https://doi.org/10.1080/00222216.2001.11949928
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1080/00222216.2001.11949928
Czornik, M. (2012). Konsumpcja miejska. Ekonomiczne refleksje nad ewoluowaniem funkcji miejskich. Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach. https://sbc.org.pl/dlibra/publication/815290/edition/752962
Google Scholar
Daily, G.C. (1997). Introduction: What are ecosystem services? W: G.C. Daily (red.), Nature’s services: Societal dependence on natural ecosystems (s. 1–10). Island Press.
Google Scholar
Dąbrowska-Milewska, G. (2010). Standardy urbanistyczne dla terenów mieszkaniowych – wybrane zagadnienia. Architecturae et Artibus, 2(1), 17–31.
Google Scholar
Deering, D.W. (1978). Rangeland reflectance characteristics measured by aircraft and spacecraft sensors [Rozprawa doktorska, Texas A&M University, College Stadion]. The OAKTrust Digital Repository. https://hdl.handle.net/1969.1/DISSERTATIONS-253780
Google Scholar
Dijkstra, L., Poelman, H. (2012). Cities in Europe: The new OECD-EC definition (Regional Focus 01/2012). European Commision. https://ec.europa.eu/regional_policy/sources/focus/2012_01_city.pdf
Google Scholar
Dosch, F., Haury, S., Skowski, J., Wahler, B., Willinger, S., Arndt, T., Mayer, F., Hommes, M., Mösch, S. (2015, maj). Grün in der Stadt – für eine lebenswerte Zukunft: Grünbuch Stadtgrün. Bundesministerium für Umwelt, Naturschutz, Bau und Reaktorsicherheit. https://www.bbsr.bund.de/BBSR/DE/veroeffentlichungen/ministerien/bmub/verschiedene-themen/2015/gruenbuch-2015-dl.pdf;jsessionid=08FB12EBEEB87E9218014BFB56E0E089.live21323?__blob=publicationFile&v=1
Google Scholar
Dudley Metropolitan Borough Council. (b.r.). https://www.dudley.gov.uk
Google Scholar
Dyrektywa Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory. DzUrz UE L 206/7 z 22.07.1992. https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:31992L0043
Google Scholar
Edgar, D.R., Kershaw, G.P. (1994). The density and diversity of the bird populations in three residential communities in Edmonton, Alberta. Canadian Field-Naturalist, 108(2), 156–161.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.5962/p.356752
Escobedo, F.J., Kroeger, T., Wagner, J.E. (2011). Urban forests and pollution mitigation: Analyzing ecosystem services and disservices. Environmental Pollution, 159(8–9), 2078–2087. https://doi.org/10.1016/J.ENVPOL.2011.01.010
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1016/j.envpol.2011.01.010
European Commission; Directorate General for Environment. (1996, marzec). European sustainable cities: Report. Publications Office of the European Union. https://op.europa.eu/en/publication-detail/-/publication/63d4fc77-6382-42b0-bec6-c8183eedb8e0
Google Scholar
European Commission; Directorate-General for Environment. (2013). Building a green infrastructure for Europe. Publications Office of the European Union. https://data.europa.eu/doi/10.2779/54125
Google Scholar
European Environment Agency. (2020a). Healthy environment, healthy lives: How the environment influences health and well-being in Europe (EEA Report No 21/2020). Publications Office of the European Union. https://doi.org/10.2800/53670
Google Scholar
European Environment Agency. (2020b). Urban Atlas land cover / land use 2018 (vector), Europe, 6-yearly, Jul. 2021. https://doi.org/10.2909/fb4dffa1-6ceb-4cc0-8372-1ed354c285e6
Google Scholar
European Environment Agency. (b.r.). Natura 2000 Network (terrestrial and marine areas). Pobrane 10 sierpnia 2024 r. z https://www.eea.europa.eu/en/analysis/maps-and-charts/natura-2000-network-terrestrail-and?activeTab=a7caf3b5-7254-4a24-8919-693d4115158b
Google Scholar
Europejska Rada Urbanistów. (2003, 20 listopada). Nowa Karta Ateńska. Wizja miast XXI wieku (tłum. z jęz. franc. S. Wyganowski; tłum. porównawcze z jęz. ang. i red. S. Furman i B. Wyporek). Towarzystwo Urbanistów Polskich. https://toruntour.pl/upload/file/nowakartaatenska.pdf
Google Scholar
Eurostat Statistics Explained. (b.r.). LUCAS – land use and land cover survey. https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=LUCAS_-_Land_use_and_land_cover_survey
Google Scholar
Feltynowski, M. (2023). Urban green spaces in land-use policy – types of data, sources of data and staff – the case of Poland. Land Use Policy, 127, artykuł 106570. https://doi.org/10.1016/j.landusepol.2023.106570
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1016/j.landusepol.2023.106570
Ferrini, F., Konijnendijk van den Bosch, C.C., Fini, A. (red.). (2017). Routledge handbook of urban forestry. Routledge. https://doi.org/10.4324/9781315627106
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.4324/9781315627106
Fisher, B., Turner, R.K., Morling, P. (2009). Defining and classifying ecosystem services for decision making. Ecological Economics, 68(3), 643–653. https://doi.org/10.1016/j.ecolecon.2008.09.014
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1016/j.ecolecon.2008.09.014
Fisher, P., Comber, A.J., Wadsworth, R. (2005). Land use and land cover: Contradiction or complement. W: P. Fisher i D. Unwin (red.), Re-presenting GIS (s. 85–98). John Wiley & Sons.
Google Scholar
Friesen, L.E., Eagles, P.F.J., MacKay, R.J. (1995). Effects of residential development on forest-dwelling Neotropical migrant songbirds. Conservation Biology, 9(6), 1408–1414. https://doi.org/10.1046/j.1523-1739.1995.09061408.x
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1046/j.1523-1739.1995.09061408.x
Gesetz über Naturschutz und Landschaftspflege (Bundesnaturschutzgesetz – BNatSchG) vom 29. Juli 2009. BGBl. I S. 2542 das zuletzt durch Artikel 48 des Gesetzes vom 23.10.2024 (BGBl. 2024 I Nr. 323) geändert worden ist. https://www.gesetze-im-internet.de/bnatschg_2009/BJNR254210009.html
Google Scholar
Girvetz, E.H., Thorne, J.H., Berry, A.M., Jaeger, J.A.G. (2008). Integration of landscape fragmentation analysis into regional planning: A statewide multi-scale case study from California, USA. Landscape and Urban Planning, 86(3–4), 205–218. https://doi.org/10.1016/j.landurbplan.2008.02.007
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1016/j.landurbplan.2008.02.007
Grabowski, Z.J., McPearson, T., Matsler, A.M., Groffman, P., Pickett, S.T.A. (2022). What is green infrastructure? A study of definitions in US city planning. Frontiers in Ecology and the Environment, 20(3), 152–160. https://doi.org/10.1002/fee.2445
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1002/fee.2445
Green paper on the urban environment: Communication from the Commission to the Council and Parliament [Zielona księga środowiska miejskiego. Komunikat Komisji do Rady i Parlamentu]. COM/90/2018 final z 27.06.1990. https://op.europa.eu/en/publication-detail/-/publication/0e4b169c-91b8-4de0-9fed-ead286a4efb7/language-en
Google Scholar
Gutowski, B. (2006). Przestrzeń marzycieli. Miasto jako projekt utopijny. Oficyna Wydawnicza Feniks. https://open.icm.edu.pl/server/api/core/bitstreams/bbfb79af-7e04-4041-b634-649a685249a9/content
Google Scholar
Haq, S.M.A. (2011). Urban green spaces and an integrative approach to sustainable environment. Journal of Environmental Protection, 2(5), 601–608. http://doi.org/10.4236/jep.2011.25069
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.4236/jep.2011.25069
Hohtola, E. (1978). Differential changes in bird community structure with urbanisation: A study in central Finland. Ornis Scandinavica, 9(1), 94–100. https://doi.org/10.2307/3676143
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.2307/3676143
Houses of Parliament; The Parliamentary Office of Science and Technology. (2016, grudzień). Natural capital: An overview (POST Note 542). https://researchbriefings.files.parliament.uk/documents/POST-PN-0542/POST-PN-0542.pdf
Google Scholar
Jackson, R.D., Huete, A.R. (1991). Interpreting vegetation indices. Preventive Veterinary Medicine, 11(3–4), 185–200. https://doi.org/10.1016/S0167-5877(05)80004-2
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1016/S0167-5877(05)80004-2
Jarocińska, A. (2011). Modelowanie charakterystyk spektralnych heterogenicznych zbiorowisk trawiastych przy użyciu modelu transferu promieniowania. Teledetekcja Środowiska, 46, 29–42.
Google Scholar
Jarocińska, A., Zagajewski, B. (2008). Korelacje naziemnych i lotniczych teledetekcyjnych wskaźników roślinności dla zlewni Bystrzanki. Teledetekcja Środowiska, 40, 100–124. https://teledetekcja.pw.edu.pl/wp-content/uploads/2017/03/Jarocinska-1.pdf
Google Scholar
Jomaa, I., Auda, Y., Saleh, B.A., Hamzé, M., Safi, S. (2008). Landscape spatial dynamics over 38 years under natural and anthropogenic pressures in Mount Lebanon. Landscape and Urban Planning, 87(1), 67–75. https://doi.org/10.1016/j.landurbplan.2008.04.007
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1016/j.landurbplan.2008.04.007
Kawoń, K., Żmuda, S. (1977). Rola zieleni w kształtowaniu środowiska człowieka regionów przemysłowo-miejskich. Studia nad Ekonomiką Regionu, 8, 181–220.
Google Scholar
Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiej, Rady, Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów. Europejski zielony ład. COM/2019/640 final z 11.12.2019. https://eur-lex.europa.eu/resource.html?uri=cellar:b828d165-1c22-11ea-8c1f-01aa75ed71a1.0016.02/DOC_1&format=PDF
Google Scholar
Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów. Zielona infrastruktura – zwiększanie kapitału naturalnego Europy. COM/2013/249 final z 06.05.2013. https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=celex%3A52013DC0249
Google Scholar
Konijnendijk, C.C. (2023). Evidence-based guidelines for greener, healthier, more resilient neighbourhoods: Introducing the 3–30–300 rule. Journal of Forestry Research, 34, 821–830. https://doi.org/10.1007/s11676-022-01523-z
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1007/s11676-022-01523-z
Konijnendijk, C.C., Ricard, R.M., Kenney, A., Randrup, T.B. (2006). Defining urban forestry – a comparative perspective of North America and Europe. Urban Forestry & Urban Greening, 4(3–4), 93–103. https://doi.org/10.1016/j.ufug.2005.11.003
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1016/j.ufug.2005.11.003
Kopańczyk, K., Fitrzyk, M. (2016). Satellite imagery for the improvement of SOZO database – the case study in Central and High Sudetes. Acta Scientiarum Polonorum. Geodesia et Descriptio Terrarum, 15(1–4), 5–18. http://kwestura.up.wroc.pl/pl/action/getfull.php?id=5273
Google Scholar
Kosiński, K., Hoffmann-Niedek, A. (2008). Klasyfikacja obiektowa użytków zielonych z wykorzystaniem wieloletnich zmian NDVI i filtracji kierunkowych obrazu satelitarnego. Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji, 18, 273–282.
Google Scholar
Kosiński, K., Kozłowska, T. (2003). Zastosowanie wskaźnika NDVI i filtracji kierunkowej do rozpoznawania użytków zielonych oraz analizy zmian siedlisk i zbiorowisk łąkowych. Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji, 13B, 387–395.
Google Scholar
Kosmala, M. (2005). Po co ludziom drzewa, czyli o roli i znaczeniu drzew w życiu człowieka. https://fro.olsztyn.pl/wp-content/uploads/2017/10/po_co_ludziom_drzewa_Kosmala.pdf
Google Scholar
Krauz, K. (1997). Oddziaływanie fitoncydów na organizm człowieka. Folia Turistica, 7, 39–43. https://foliaturistica.pl/article/545582/pl
Google Scholar
Kronenberg, J. (2012). Usługi ekosystemów w miastach. Zrównoważony Rozwój – Zastosowania, 3, 14–28. https://sendzimir.org.pl/wp-content/uploads/2019/08/ZRZ3_str_13-28.pdf
Google Scholar
Krukowski, M. (2018). Modelowanie kartograficzne w ocenie jakości życia w mieście – aspekt zieleni miejskiej w Lublinie. Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, Sectio B – Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia, 73, 7–27. http://doi.org/10.17951/b.2018.73.0.7-27
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.17951/b.2018.73.0.7-27
Krukowski, M., Cebrykow, P., Płusa, J. (2016). Klasyfikacja terenów zieleni w Lublinie na podstawie zdjęcia satelitarnego IKONOS 2. Barometr Regionalny. Analizy i Prognozy, 14(2), 35–44. https://doi.org/10.56583/br.603
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.56583/br.603
Kubalska, J.L., Preuss, R. (2014). Wykorzystanie danych fotogrametrycznych do inwentaryzacji zieleni na terenach zurbanizowanych. Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji, 26, 75–86. https://doi.org/10.14681/afkit.2014.006
Google Scholar
Lhermitte, S., Verbesselt, J., Verstraeten, W.W., Coppin, P. (2010). A pixel based regeneration index using time series similarity and spatial context. Photogrammetric Engineering and Remote Sensing, 76(6), 673–682. https://doi.org/10.14358/PERS.76.6.673
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.14358/PERS.76.6.673
Li, Q., Kobayashi, M., Wakayama, Y., Inagaki, H., Katsumata, M., Hirata, Y., Hirata, K., Shimizu, T., Kawada, T., Park, B.J., Ohira, T., Kagawa, T., Miyazaki, Y. (2009). Effect of phytoncide from trees on human natural killer cell function. International Journal of Immunopathology and Pharmacology, 22(4), 951–959. https://doi.org/10.1177/039463200902200410
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1177/039463200902200410
Licznar, M. (1995). Erozja gleb w Polsce. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych, 418(1), 91–100.
Google Scholar
Liu, C., Li, X. (2012). Carbon storage and sequestration by urban forests in Shenyang, China. Urban Forestry & Urban Greening, 11(2), 121–128. https://doi.org/10.1016/j.ufug.2011.03.002
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1016/j.ufug.2011.03.002
Łukasiewicz, A., Łukasiewicz, S. (2016). Rola i kształtowanie zieleni miejskiej. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
Google Scholar
Mayer, J. (2011). A darker shade of green: William Morris, Richard Jefferies, and posthumanist ecologies. The Journal of William Morris Studies (JWMS), 19, 79–92.
Google Scholar
McCann, E.J. (2002). Space, citizenship, and the right to the city: A brief overview. GeoJournal, 58(2/3), 77–79. http://www.jstor.org/stable/41147753
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1023/B:GEJO.0000010826.75561.c0
McIntyre, N.E., Knowles-Yánez, K., Hope, D. (2000). Urban ecology as an interdisciplinary field: Differences in the use of “urban” between the social and natural sciences. Urban Ecosystems, 4, 5–24. https://doi.org/10.1023/A:1009540018553
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1023/A:1009540018553
Michałowska, K., Hejmanowska, B. (2008). Możliwości wykorzystania wieloczasowych obrazów znormalizowanego indeksu wegetacji (NDVI) i archiwalnych ortofotomap do badania zmienności wybranych elementów środowiska. Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji, 18, 397–407. https://ptfit.sgp.geodezja.org.pl/wydawnictwa/miedzyzdroje/AFKIT_vol18b_Michalowska.pdf
Google Scholar
Misztal, S. (1999). Kierunki zmian w strukturze funkcjonalnej i przestrzeni miasta Unii Europejskiej. W: J.M. Chmielewski (red.), Przestrzeń Europy (s. 14–17). Oddział Warszawski Towarzystwa Urbanistów Polskich.
Google Scholar
Moreno, C., Allam, Z., Chabaud, D., Gall, C., Pratlong, F. (2021). Introducing the “15-minute city”: Sustainability, resilience and place identity in future post-pandemic cities. Smart Cities, 4(1), 93–111. https://doi.org/10.3390/smartcities4010006
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.3390/smartcities4010006
Mumford, E. (2019). CIAM and its outcomes. Urban Planning, 4(3), 291–298. https://doi.org/10.17645/up.v4i3.2383
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.17645/up.v4i3.2383
Natuhara, Y., Imai, C. (1996). Spatial structure of avifauna along urban-rural gradients. Ecological Research, 11(1), 1–9. https://doi.org/10.1007/BF02347814
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1007/BF02347814
New Charter of Athens 1998. (1998, marzec). https://archive.ectp-ceu.eu/ectp-ceu.eu/images/stories/download/Athens-Charter-1998.pdf
Google Scholar
New European Bauhaus. (2022). European Union. https://neweuropean-bauhaus.europa.eu/about/about-initiative_en
Google Scholar
Nowakowska-Błaszczyk, A. (1988). Możliwości wprowadzania wód deszczowych do gruntu. Ochrona Środowiska, 81(3–4), 36–37. http://www.os.not.pl/docs/czasopismo/1988/Nowakowska-Blaszczyk_3-4-1988.pdf
Google Scholar
Obwieszczenie Ministra Rozwoju i Technologii z dnia 29 stycznia 2024 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii w sprawie ewidencji gruntów i budynków. DzU 2024, poz. 219. https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20240000219
Google Scholar
Ostrowski, W. (1975). Urbanistyka współczesna. Arkady.
Google Scholar
Ostrowski, W. (2001). Wprowadzenie do historii budowy miast. Ludzie i środowisko (wyd. 2). Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej.
Google Scholar
Ozsoy, G., Aksoy, E. (2015). Estimation of soil erosion risk within an important agricultural sub-watershed in Bursa, Turkey, in relation to rapid urbanization. Environmental Monitoring and Assessment, 187, artykuł 419. https://doi.org/10.1007/s10661-015-4653-9
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1007/s10661-015-4653-9
Pluto-Kossakowska, J., Władyka, M., Tulkowska, W. (2018). Ocena obrazowych danych teledetekcyjnych do identyfikacji obiektów w zielonej i błękitnej infrastrukturze. Teledetekcja Środowiska, 59(2), 13–27.
Google Scholar
Popek, R., Gawrońska, H., Gawroński, S.W. (2011). Zdolność krzewów do akumulacji mikropyłów z powietrza. Nauka, Przyroda, Technologie, 5(6), 124–133. https://www.npt.up-poznan.net/pub/art_5_124.pdf
Google Scholar
Prastacos, P., Chrysoulakis, N., Kochilakis, G. (2011). Urban Atlas, land use modelling and spatial metric techniques [referat konferencyjny]. 51st Congress of the European Regional Science Association: “New Challenges for European Regions and Urban Areas in a Globalised World”, 30 August–3 September 2011, Barcelona, Spain. European Regional Science Association. https://hdl.handle.net/10419/120271
Google Scholar
Pyra, M., Adamczyk, J. (2018). Klasyfikacja zorientowana obiektowo w inwentaryzacji obiektów zielonej infrastruktury na przykładzie dzielnicy Ursynów w Warszawie. Teledetekcja Środowiska, 59(2), 29–49.
Google Scholar
Reid, W.V., Mooney, H.A., Cropper, A., Capistrano, D., Carpenter, S.R., Chopra, K., Dasgupta, P., Dietz, T., Duraiappah, A.K., Hassan, R., Kasperson, R., Leemans, R., May, R.M., McMichael, T.(A.J.), Pingali, P., Samper, C., Scholes, R., Watson, R.T., Zakri, A.H., Shidong, Z., Ash, N.J., Bennett, E., Kumar, P., Lee, M.J., Raudsepp-Hearne, C., Simons, H., Thonell, J., Zurek, M.B. (2005). Ecosystems and human well-being: Synthesis: A report of the Millennium Ecosystem Assessment. Island Press. https://www.millenniumassessment.org/documents/document.356.aspx.pdf
Google Scholar
Robak, A., Gadawska, A., Milczarek, M., Lewiński, S. (2016). Wykrywanie wody na zdjęciach optycznych Sentinel-2 na podstawie wskaźników wodnych. Teledetekcja Środowiska, 55, 59–72.
Google Scholar
Rohwer, S.A., Woolfenden, G.E. (1969). Breeding birds of two Florida woodlands: Comparisons with areas north of Florida. The Condor, 71(1), 38–48. https://doi.org/10.2307/1366046
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.2307/1366046
Roseland, M. (2002). Dimensions of the eco-city. W: M. Pacione (red.), The city: Critical concepts in the social sciences: T. 1. The city in global context (s. 611–622). Routledge.
Google Scholar
Rouse, J.W., Jr., Haas, R.H., Deering, D.W., Schell, J.A., Harlan, J.C. (1974, listopad). Monitoring the vernal advancement and retrogradation (greenwave effect) of natural vegetation (No. E75-10354). Remote Sensing Center Texas A&M University College Station. NASA Technical Reports Server. https://ntrs.nasa.gov/api/citations/19750020419/downloads/19750020419.pdf
Google Scholar
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. DzU 2002 nr 75, poz. 690. https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20020750690/O/D20020690.pdf
Google Scholar
Rozporządzenie Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii z dnia 23 lipca 2021 r. w sprawie bazy danych obiektów topograficznych oraz mapy zasadniczej. DzU 2021, poz. 1385. https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20210001385
Google Scholar
Ruszczyk, A., Rodrigues, J.J.S., Roberts, T.M.T., Bendati, M.M.A., del Pino, R.S., Marques, J.C.V., Melo, M.T.Q. (1987). Distribution patterns of eight bird species in the urbanization gradient of Porto Alegre, Brazil. Ciencia e Cultura, 39, 14–19.
Google Scholar
Salbitano, F., Borelli, S., Conigliaro, M., Chen, Y. (2016). Guidelines on urban and peri-urban forestry (FAO Forestry Paper 178). Food and Agriculture Organization of the United Nations. https://openknowledge.fao.org/server/api/core/bitstreams/9c27d98b-8071-4ee7-8fc4-e0b430f8a8dc/content
Google Scholar
Singh, D., Maurya, R., Shukla, A., Sharma, M., Gupta, P. (2012). Building extraction from very high resolution multispectral images using NDVI based segmentation and morphological operators [referat konferencyjny]. Students Conference on Engineering and Systems (SCES), Allahabad, India, 16–18 March 2012, 1–5. https://doi.org/10.1109/SCES.2012.6199034
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1109/SCES.2012.6199034
Smart sustainable cities: An analysis of definitions. (2014). Focus Group Technical Report; International Telecommunication Union ITU-T. https://www.itu.int/en/ITU-T/focusgroups/ssc/Documents/Approved_Deliverables/TR-Definitions.docx
Google Scholar
Solarek, K., Ryńska, E.D., Mirecka, M. (2016). Urbanistyka i architektura w zintegrowanym gospodarowaniu wodami. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej.
Google Scholar
Sozański, J. (2010). Prawo Unii Europejskiej. Polskie Wydawnictwo Prawnicze Iuris.
Google Scholar
Statistisches Bundesamt. (2021). Umweltökonomische Gesamtrechnungen – Methode der Flächenbilanzierung der Ökosysteme. https://www.destatis.de/DE/Themen/Gesellschaft-Umwelt/Umwelt/UGR/oekosystemgesamtrechnungen/Publikationen/Downloads/methode-flaechenbilanzierung-oekosysteme-5852201189004.pdf?__blob=publicationFile
Google Scholar
Styrna-Bartkowicz, K. (1977). Ekologiczne kryteria analizy „miast idealnych” XIX i początku XX wieku. Teka Komisji Urbanistyki i Architektury, 11, 139–145.
Google Scholar
Szarek-Iwaniuk, P. (2021). Measurement of spatial order as an indicator of sustainable development of functional urban areas in regional capitals. Acta Scientiarum Polonorum. Administratio Locorum, 20(2), 139–152. https://doi.org/10.31648/aspal.6536
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.31648/aspal.6536
Szczepanowska, H.B. (2008). Drzewa w otoczeniu ulic – problemy inżynieryjne, społeczne, ekonomiczne oraz bezpieczeństwa. Człowiek i Środowisko, 32(3–4), 87–107.
Google Scholar
Szczepanowska, H.B. (2010). Drzewa przydrożne a bezpieczeństwo ruchu. Jak zachować aleje. Wydawnictwo Drogi dla Natury.
Google Scholar
Szczepanowska, H.B. (2012). Miejsce terenów zieleni w strukturze zintegrowanego projektowania, zarządzania i oceny ekologicznej inwestycji miejskich. Człowiek i Środowisko, 36(1–2), 25–49.
Google Scholar
Szczepańska, M., Maćkiewicz, B., Dziewiatowska, A. (2017). Tereny zieleni a ceny nieruchomości mieszkaniowych w Poznaniu. Biuletyn Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN, (266), 142–158. https://journals.pan.pl/dlibra/publication/117879/edition/102512/content
Google Scholar
Szczypka-Gwiazda, B. (2001). Forma urbanistyczno-architektoniczna a władza. Kilka uwag o planach trójmiasta Bytom–Zabrze–Gliwice na tle utopijnych koncepcji urbanistycznych twórców Republiki Weimarskiej. W: D. Konstantynów, R. Pasieczny i P. Paszkiewicz (red.), Sztuka i władza: materiały z konferencji zorganizowanej przez Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk w dniach 30 XI–2 XII 1998 roku w Warszawie (s. 133–142). Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk.
Google Scholar
Taylor, A.F., Kuo, F.E., Sullivan, W.C. (2001). Coping with ADD: The surprising connection to green play settings. Environment and Behavior, 33(1), 54–77. https://doi.org/10.1177/00139160121972864
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1177/00139160121972864
Taylor, L., Hochuli, D.F. (2017). Defining greenspace: Multiple uses across multiple disciplines. Landscape and Urban Planning, 158, 25–38. https://doi.org/10.1016/j.landurbplan.2016.09.024
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1016/j.landurbplan.2016.09.024
Tomaszewska, M., Lewiński, S., Woźniak, E. (2011). Wykorzystanie zdjęć satelitarnych MODIS do badania stopnia pokrycia terenu roślinnością. Teledetekcja Środowiska, 46, 13–22.
Google Scholar
Trisakti, B. (2017). Vegetation type classification and vegetation cover percentage estimation in urban green zone using pleiades imagery. IOP Conference Series: Earth and Environmental Science, 54(1), artykuł 012003. https://doi.org/10.1088/1755-1315/54/1/012003
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1088/1755-1315/54/1/012003
Turlej, K. (2009). Porównanie wartości NDVI odczytanych z obrazów satelitarnych NOAA AVHRR, SPOT-VEGETATION i TERRA MODIS. Teledetekcja Środowiska, 42, 83–88.
Google Scholar
United States Environmental Protection Agency. (b.r.). What is green infrastructure? https://19january2021snapshot.epa.gov/green-infrastructure/what-green-infrastructure_.html
Google Scholar
Urbański, P. (2005). Znaczenie zieleni w miastach. Przegląd Komunalny, 8, 35–36.
Google Scholar
Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym. DzU 1990 nr 16, poz. 95. https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19900160095/U/D19900095Lj.pdf
Google Scholar
Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane. DzU 1994 nr 89, poz. 414. https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19940890414/U/D19940414Lj.pdf
Google Scholar
Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. DzU 2003 nr 80, poz. 717. https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20030800717/U/D20030717Lj.pdf
Google Scholar
Ustawa z dnia 29 sierpnia 2003 r. o urzędowych nazwach miejscowości i obiektów fizjograficznych. DzU 2003 nr 166, poz. 1612. https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20031661612/U/D20031612Lj.pdf
Google Scholar
Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody. DzU 2004 nr 92, poz. 880. https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20040920880/U/D20040880Lj.pdf
Google Scholar
Van Herzele, A., Wiedemann, T. (2003). A monitoring tool for the provision of accessible and attractive urban green spaces. Landscape and Urban Planning, 63(2), 109–126. https://doi.org/10.1016/S0169-2046(02)00192-5
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1016/S0169-2046(02)00192-5
Walbridge, M.R. (1997). Editorial. Urban Ecosystems, 1, 1–2. https://doi.org/10.1023/A:1014307007437
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1023/A:1014307007437
Walkowicz, T. (2002). Społeczne i ekologiczne aspekty tworzenia i utrzymania terenów zieleni miejskiej. W: J. Słodczyk (red.), Przemiany bazy ekonomicznej i struktury przestrzennej miast (s. 347–358). Uniwersytet Opolski. https://sbc.org.pl/Content/77268/Przemiany%20bazy%20ekonomicznej%20i%20struktury%20przestrzennej%20miast.pdf
Google Scholar
Walków, M., Kronenberg, J. (2012). Przyroda w mieście i biznes kwitnie. Zieleń Miejska, 10, 44–45.
Google Scholar
Wang, X.-J. (2009). Analysis of problems in urban green space system planning in China. Journal of Forestry Research, 20, 79–82. https://doi.org/10.1007/s11676-009-0014-2
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1007/s11676-009-0014-2
Wirth, H., Schilbach, G., Wirth, A. (1987). Beitrag zur Analyse von Fernerkundungsdaten im SUB-PIXEL-Bereich. Vermessungstechnik, 33(2), 56–59.
Google Scholar
Wojnarowska, A. (2011). Odnowa środowiska miejskiego w świetle polityki Unii Europejskiej oraz w dokumentach Europejskiej Rady Urbanistów. W: S. Kozłowski i A. Wojnarowska (red.), Rewitalizacja zdegradowanych obszarów miejskich. Zagadnienia teoretyczne (s. 97–115). Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. https://doi.org/10.18778/7525-580-5.07
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18778/7525-580-5.07
Xue, J., Su, B. (2017). Significant remote sensing vegetation indices: A review of developments and applications. Journal of Sensors, 1, artykuł 1353691. https://doi.org/10.1155/2017/1353691
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1155/2017/1353691
Yu, X., Merritt, J. (2022, kwiecień). Digital twin cities: Framework and global practices: Insight report. World Economic Forum. https://www3.weforum.org/docs/WEF_Global_Digital_Twin_Cities_Framework_and_Practice_2022.pdf
Google Scholar
Zarządzenie Nr 9 Ministra Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 29 stycznia 1974 r. w sprawie wskaźników i wytycznych dla terenów mieszkaniowych w miastach. DzBud nr 2, poz. 2.
Google Scholar
Zięba-Kulawik, K., Hawryło, P., Wężyk, P., Matczak, P., Przewoźna, P., Inglot, A., Mączka, K. (2021). Improving methods to calculate the loss of ecosystem services provided by urban trees using LiDAR and aerial orthophotos. Urban Forestry & Urban Greening, 63, artykuł 127195. https://doi.org/10.1016/j.ufug.2021.127195
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1016/j.ufug.2021.127195
Zylshal, Z., Sulma, S., Yulianto, F., Nugroho, J.T., Sofan, P. (2016). A support vector machine object based image analysis approach on urban green space extraction using Pleiades-1A imagery. Modeling Earth Systems and Environment, 2(2), artykuł 54. https://doi.org/10.1007/s40808-016-0108-8
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1007/s40808-016-0108-8
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
