„Walka klasowa” łódzkiego proletariatu (1905–1939) w świetle wspomnień działaczy komunistycznych z Bałut. Część II: Bałuccy komuniści w pierwszych latach niepodległej Rzeczypospolitej

Marcin Antczak

doi:10.18778/2080-8313.26.10

Authors

Marcin Antczak Doctoral School of Humanities of the University of Lodz

DOI:

https://doi.org/10.18778/2080-8313.26.10

Keywords:

proletariat, workers, communism, labour movement, memoirs, Communist Party of Poland (KPP), Polish Socialist Party – Left (PPS-Lewica), Social Democracy of the Kingdom of Poland and Lithuania (SDKPiL)

Abstract

The whole three-part article discusses memoirs of the communists activists as an important source about the “class war” from the 1905–1907 Revolution to the outbreak of World War II. Its second part deals with the great dilemma of the first year after the Great War: independence or social revolution? While for the older communists (veterans of 1905) the choice seemed to be quite obvious, for their younger comrades it was still time of political growth, often marked by disappontment by the country they had fought for.

No matter that the discussed texts were supposed to play role in the propaganda, they allow to see various events from the history of Łódź (e.g. strikes and demonstrations) “under the microscope” by presenting the participants’ emotions as well as (sometimes) their individual outlook and characters.

Author Biography

Marcin Antczak, Doctoral School of Humanities of the University of Lodz

Mgr Marcin Antczak – absolwent Uniwersytetu Łódzkiego (historia – magister 2015, filologia południowosłowiańska – licencjat 2015), obecnie student Szkoły Doktorskiej Nauk Humanistycznych UŁ.

Zainteresowania naukowe: genealogia, biografistyka, historia Łodzi i regionu łódzkiego, historia narodów słowiańskich.

References

Archiwum Akt Nowych, Zbiór akt osobowych działaczy ruchu robotniczego (1582), sygn. 2218, b. pag.
Google Scholar

Archiwum Państwowe w Łodzi, Komitet Łódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (1235), seria 18, Referat ds. Działaczy Ruchu Robotniczego, sygn. 4836, 9611, 10128.
Google Scholar

Archiwum Państwowe w Łodzi, Komitet Łódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (1235), seria 23, Wydział Historii Partii, sygn. 10995, 11004, 11238, 11721, 11819, 11862.
Google Scholar

Oddziałowe Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Lublinie, Okręgowy Zarząd Zakładów Karnych w Lublinie 1976–1989, IPN Lu 22/794
Google Scholar

100 lat polskiego ruchu robotniczego: kronika wydarzeń, red. E. Brodzianka, Warszawa 1978.
Google Scholar

Antczak M., „Walka klasowa” łódzkiego proletariatu (1905–1939) w świetle wspomnień działaczy komunistycznych z Bałut, część I: Działalność w SDKPiL i PPS-Lewicy do chwili odzyskania niepodległości przez Polskę, „Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku” 2022, t. 25, s. 161–182.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/2080-8313.25.08

Miodowski A., Polityka wojskowa radykalnej lewicy polskiej 1917–1921, Białystok 2011.
Google Scholar

Rybicki Z., Rady Delegatów Robotniczych w Polsce 1918–1919, Warszawa 1962.
Google Scholar

Szczygielski Z., Tymieniecka A., Z dziejów Rad Delegatów Robotniczych w Polsce, Warszawa 1960.
Google Scholar

Wachowska B., Łódzka organizacja KPP w latach 1918–1926, Łódź 1981.
Google Scholar

Wapiński R., Pokolenia Drugiej Rzeczypospolitej, Wrocław 1991.
Google Scholar

Białas Z., W muzeum odbyła się prelekcja nt 100. rocznicy wybuchu III Powstania Śląskiego w Wieluniu, „Kocham Wieluń”, 12 maja 2021 r., https://kocham.wielun.pl/kultura/2021/05/12/w-muzeum-odbyla-sie-prelekcja-nt-100-rocznicy-wybuchu-iii-powstania-slaskiego-w-wieluniu
Google Scholar

Bogusz R., Obóz dla jeńców i internowanych w Krakowie Dąbiu. Zarys historii, „Rocznik Krakowski” 2001, t. 67, s. 111–115, http://mbc.malopolska.pl/dlibra/publication?id=13440&tab=3 (dostęp: 6.12.2023).
Google Scholar

Dobosz A., Działania dywersyjne Grupy Wawelberg w III powstaniu śląskim, „Roczniki Studenckie Akademii Wojsk Lądowych” 2019, R. 3, s. 4, https://www.wojsko-polskie.pl/awl/u/ac/65/ac6521e3-175f-4c82-b1ee-7551e9bd6831/3_a_dobosz_2019.pdf (dostęp: 6.12.2023).
Google Scholar

Manifest Rządu Ludowego – 1918: ignacydaszynskicom Daszyński Stowarzyszenie im Daszyńskiego daszynskistowarzyszenie Lewica stowarzyszeniedaszynski Ignacy Daszyński Stowarzyszenie Daszyńskiego Info PPS, http://daszynski-stowarzyszenie.manifo.com/manifest-rzadu-ludowego---1918 (dostęp: 6.12.2023).
Google Scholar

Metryki – Skanoteka – Baza skanów akt metrykalnych, https://metryki.genealodzy.pl/metryka.php?ar=3&zs=1562d&sy=1925b&kt=1&plik=508-509.jpg#zoom=1&x=0&y=0
Google Scholar

Metryki – Skanoteka – Baza skanów akt metrykalnych, https://metryki.genealodzy.pl/metryka.php?ar=3&zs=1562d&sy=1904&kt=2&plik=3099-3102.jpg#zoom=1&x=2001&y=1394
Google Scholar

Metryki – Skanoteka – Baza skanów akt metrykalnych, https://metryki.genealodzy.pl/metryka.php?ar=3&zs=1562d&sy=1896&kt=1&plik=0303-0306.jpg#zoom=1.5&x=1935&y=1861
Google Scholar

Metryki – Skanoteka – Baza skanów akt metrykalnych, https://metryki.genealodzy.pl/metryka.php?ar=3&zs=2568d&sy=1932b&kt=2&plik=103-106.jpg#zoom=1.75&x=1770&y=76
Google Scholar

Rżewski A., Jak budowano pierwsze zręby… Z zapisków pierwszego komisarza ludowego w Łodzi o zaczątkach budowy państwowości polskiej w roku 1918, [w:] Dziesięć lat Odrodzonej Polski Niepodległej w życiu powiatu łódzkiego: 1918–1928. Księga pamiątkowa, red. A. Rżewski, materiał ułożył i korektę prowadził J. Wojtyński, Łódź 1928, s. 57, http://bc.wbp.lodz.pl/Content/12177/Dziesiec_lat_odrodzonej_Polski_sygPR2_351_353a.pdf (dostęp: 6.12.2023).
Google Scholar

Zieliński K., Uwiedzeni, zmanipulowani, zdesperowani? Młodzież komunistyczna w Drugiej Rzeczypospolitej 1914–1939, [w:] Metamorfozy społeczne 7. Procesy socjalizacji w Drugiej Rzeczypospolitej, red. A. Landau-Czajka, K. Sierakowska, Warszawa 2013, s. 79, http://rcin.org.pl/Content/65904/PDF/WA303_85110_9357-Metamorfozy-7_Zielinski.pdf
Google Scholar