Podejście przestrzenne do modelowania wybranych chorób cywilizacyjnych
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-6018.332.03Słowa kluczowe:
choroby cywilizacyjne, zdrowie, rozwój społeczno ekonomiczny, przestrzenny model ekonometryczny, przestrzenny model DurbinaAbstrakt
Od lat kraje rozwinięte borykają się z epidemią wysokiego ciśnienia krwi, cukrzycą, podwyższonym poziomem cholesterolu, czynnikami ryzyka związanymi z chorobami serca i układu krążenia, ale także z szeregiem zaburzeń psychicznych, począwszy od depresji, stanów lękowych, aż po stany kompulsywne. Te zagrożenia wiązano zazwyczaj z zamożnością kraju, jednak do 2008 roku związek między dochodem narodowym a chorobami cywilizacyjnymi nie miał jasnego potwierdzenia w literaturze przedmiotu. Co więcej, według Danaei nie stwierdzono żadnej zależności między dochodem narodowym a ciśnieniem krwi u mężczyzn, u kobiet zaś ciśnienie krwi było nawet wyższe w krajach biedniejszych. Celem niniejszego artykułu jest przeprowadzenie pogłębionej analizy tej korelacji z użyciem narzędzi ekonometrii przestrzennej. Aspekt przestrzenny rozpowszechnienia chorób cywilizacyjnych nie wydaje się oczywisty, a zgodnie z naszą wiedzą nie jest szeroko opisywany w literaturze. Nasza analiza dotyczy procesów przestrzennych wybranych chorób cywilizacyjnych w regionach Unii Europejskiej. Badanie obejmuje 261 regionów NUTS 2 w latach 2003–2010. Stanowi ono analizę przestrzenną chorób układu krążenia oraz chorób psychicznych. Prezentowane w artykule podejście z zastosowaniem ekonometrii przestrzennej może stanowić istotny wkład w rozwój dziedziny epidemiologii chorób cywilizacyjnych.
Pobrania
Bibliografia
Anselin L. (1988), Spatial Econometrics: Methods and Models, Kluwer Academic Publications, Dordrecht.
Google Scholar
Aue W. (2009), Człowiek w środowisku: podręcznik. Cz. 1, WSiP, Warszawa.
Google Scholar
Beaglehole R., Bonita R., Kjellstrom T. (1993), Podstawy epidemiologii, Instytut Medycyny Pracy, Łódź.
Google Scholar
Cook I.G., Halsall J. (2012), Aging in Comparative Perspective: Processes and Policies, Springer Science & Business Media.
Google Scholar
Danaei G., Singh G.M., Paciorek K.J., Lin J.K., Cowan M.J., Finucane M.M., Farzadfa F., Stevens G.A., Riley L.M., Lu Y., Rao M., Ezzati M. (2013), The Global Cardiovascular Risk Transition: Associations of Four Metabolic Risk Factors with Macroeconomic Variables in 1980 and 2008, “Circulation”, no. 127, pp. 1493–1502, doi: 10.1161/CIRCULATIONAHA.113.001470.
Google Scholar
Farrell C. (2010), Mental Disorders, ABDO Publishing Company, North Mankato.
Google Scholar
Ferrante J. (2014), Sociology: A Global Perspective, Cengage Learning, Stamford.
Google Scholar
http://ec.europa.eu/eurostat/en/web/products‑manuals‑and‑guidelines/‑/KS‑RA–13–028 [accessed: 25.06.2016].
Google Scholar
http://ec.europa.eu/eurostat/statistics‑explained/index.php/Glossary:Standardised_death_rate_ (SDR) [accessed: 25.06.2016].
Google Scholar
Kotarski H. (2013), Kapitał ludzki i kapitał społeczny a rozwój województwa podkarpackiego, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów.
Google Scholar
Labarthe D. (2011), Epidemiology and Prevention of Cardiovascular Diseases: A Global Challenge, Jones & Bartlett Publishers, Sundbury.
Google Scholar
Link K. (2007), Understanding New, Resurgent, and Resistant Diseases: How Man and Globalization Create and Spread Illness, Greenwood Publishing Group, Westport, London.
Google Scholar
Marmot M.G., Elliott P. (2005), Coronary Heart Disease Epidemiology: From Aetiology to Public Health, Oxford University Press, Oxford.
Google Scholar
Moran P. (1950), Notes on Continuous Stochastic Phenomena, “Biometrika”, vol. 37, pp. 17–23.
Google Scholar
Offer A. (2006), The Challenge of Affluence: Self‑Control and Well‑Being in the United States and Britain Since 1950, Oxford University Press, Oxford.
Google Scholar
Porta M. (2008), A Dictionary of Epidemiology, Oxford University Press, Oxford.
Google Scholar
Report of Eurostat’s task force: Revision of the European Standard Population 2013, http://ec.europa.eu/eurostat/documents/3859598/5926869/KS‑RA–13–028‑EN.PDF/e713fa79–1add–44e8‑b23d–5e8fa09b3f8f [accessed: 25.06.2016].
Google Scholar
Scott S., Duncan C. (2007), Return of the Black Death: The World’s Greatest Serial Killer, John Wiley & Sons, Chichester.
Google Scholar
Suchecki B. (ed.) (2010), Ekonometria przestrzenna, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa.
Google Scholar
Tobler W. (1970), A computer movie simulating urban growth in the Detroit region, “Economic Geography”, vol. 46(2), pp. 234–140.
Google Scholar
Tsuang M.T., Tohen M., Jones P. (2011), Textbook of Psychiatric Epidemiology, John Wiley & Sons, Chichester.
Google Scholar
WHO Report: ATLAS on Substance Use (2010), Chapter 1: Psychoactive substance use: epidemiology and burden of disease, http://www.who.int/substance_abuse/publications/treatment/en/ [accessed: 25.06.2016].
Google Scholar
WHO Report: Global Report on Urban Health (2016), http://www.who.int/kobe_centre/publications/urban‑global‑report/en/ [accessed: 25.06.2016].
Google Scholar
WHO Report: Global status report on noncommunicable diseases 2010 (2011), http://www.who.int/nmh/publications/ncd_report2010/en/ [accessed: 25.06.2016].
Google Scholar
Pobrania
Pliki dodatkowe
- Figures in colour (English)
- Figure 1. Standardized death rates of Mental and Behavioural Disorders, average 2008-2010, by region of residence, by deciles (English)
- Figure 1. Standardized death rates of Mental and Behavioural Disorders, average 2008-2010, by region of residence, by deciles_legenda (English)
- Figure 2. Standardized death rates of Diseases of the circulatory system, average 2008-2010, by region of residence, by deciles (English)
- Figure 2. Standardized death rates of Diseases of the circulatory system, average 2008-2010, by region of residence, by deciles_legenda (English)