Analiza przestrzennego zróżnicowania poziomu rozwoju rolnictwa ekologicznego w gminach województwa łódzkiego
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-6018.340.01Słowa kluczowe:
rolnictwo ekologiczne, gminy województwa łódzkiego, przestrzenno‑czasowa analiza, miernik syntetyczny, zależności przestrzenneAbstrakt
W artykule przedstawiono wyniki analizy przestrzennego zróżnicowania rozwoju rolnictwa ekologicznego w gminach województwa łódzkiego w latach 2008–2016. Poziom badanego zjawiska określono syntetycznym miernikiem rozwoju, skonstruowanym na podstawie metody unitaryzacji zerowanej. Oceniono również występowanie przestrzennych powiązań międzygminnych z użyciem statystyk Morana I. Zależności te mogą wynikać między innymi z uwarunkowań przyrodniczych, zajmowanej powierzchni obszaru rolniczego, dostępu do dotacji, dopłat czy też podejmowanej współpracy międzyregionalnej. Dane do analizy pozyskano z Głównego Inspektoratu Jakości Handlowej Artykułów Rolno‑Spożywczych oraz Głównego Urzędu Statystycznego. Skonstruowano 28 wskaźników cząstkowych opisujących ekologiczną uprawę roślin, utrzymanie zwierząt oraz produkcję. Mimo ogromnego potencjału gmin w produkcji i przetwórstwie ekologicznym w regionie ma miejsce duże zróżnicowanie poziomu zjawiska, brakuje również wyraźnych tendencji w rozwoju tego systemu gospodarowania. Potencjalnymi kierunkami rozwoju są: ekologiczna uprawa drzew i krzewów owocowych, produkcja masy zielonej z pastwisk i łąk, uprawa zboża i roślin na paszę, hodowla bydła na mięso i mleko, trzody chlewnej oraz produkcja mięsa. Na podstawie syntetycznej miary rozwoju wskazano gminy wyróżniające się pod względem poziomu analizowanego zjawiska, między innymi Krzyżanów, Grabów, Wielgomłyny, Nieborów. Analizując poziom zmiennej, wykryto również statystycznie istotne zależności przestrzenne. Kluczowymi jednostkami tworzącymi w przestrzeni klastry wysokich wartości zmiennej były gminy: Żarnów, Klonowa, Ładzice, Paradyż, Tuszyn i Dalików.
Pobrania
Bibliografia
Antczak E., (2013), Przestrzenny taksonomiczny miernik rozwoju, „Wiadomości Statystyczne”, nr 7, s. 37–53
Google Scholar
Biuro Rolnictwa Ekologicznego i Produktów Regionalnych (2017), Raport o stanie rolnictwa ekologicznego w Polsce w latach 2015–2016, Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno‑Spożywczych, Warszawa.
Google Scholar
Głodowska M., Gałązka A. (2017), Wpływ rolnictwa ekologicznego na środowisko w koncepcji rozwoju zrównoważonego, „Wieś i Rolnictwo”, nr 2(175), s. 147–165, http://yadda.icm.edu.pl/yadda/element/bwmeta1.element.ekon‑element–000171486653 [dostęp: 10.08.2018].
Google Scholar
Golik D., Żmija D. (2017), Rolnictwo ekologiczne i perspektywy jego rozwoju w Polsce w świetle doświadczeń unijnych, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie”, nr 1(961), s. 117–129, http://dx.doi.org/10.15678/ZNUEK.2017.0961.0108 [dostęp: 10.08.2018].
Google Scholar
http://hdr.undp.org/en/content/human‑development‑index‑hdi [dostęp: 10.08.2018].
Google Scholar
http://ksng.gugik.gov.pl/mapa_adm.php [dostęp: 7.08.2018].
Google Scholar
https://statistics.fibl.org/europe/ [dostęp: 12.07.2018].
Google Scholar
https://www.money.pl/pieniadze/nbp/srednie/archiwum/kursy,walut,nbp,20161230.html [dostęp: 12.07.2018].
Google Scholar
IMAS (2017), Żywność ekologiczna w Polsce, http://imas.pl/wp‑content/uploads/2017/12/Zywnosc_ekologiczna_w_Polsce_2017_IMAS_International.pdf [dostęp: 12.08.2018].
Google Scholar
Jarocka M. (2015), Wybór formuły normalizacyjnej w analizie porównawczej obiektów wielocechowych, „Ekonomia i Zarządzanie”, nr 1, s. 113–126, http://yadda.icm.edu.pl/yadda/element/bwmeta1.element.ekon‑element–000171359915 [dostęp: 12.08.2018]..
Google Scholar
Jończyk K. (2014), Rozwój rolnictwa ekologicznego w Polsce, „Zeszyty Naukowe WSEI. Ekonomia”, nr 8(1), s. 129–140.
Google Scholar
Kowalska A. (2015), Rolnictwo ekologiczne jako czynnik rozwoju zrównoważonej konsumpcji, „Journal of Agrbusiness and Rural Development”, nr 3, s. 467–476.
Google Scholar
Krysicki W. (2004), Rachunek prawdopodobieństwa i statystyka matematyczna w zadaniach, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar
Kukuła K. (2000), Metoda unitaryzacji zerowanej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar
Kukuła K. (2004), Badania operacyjne w przykładach i zadaniach, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar
Kusideł E., Antczak E. (2014), Wzorzec Rozwoju Mazowsza – etap II, „Trendy Rozwojowe Mazowsza”, nr 13, s. 1–72.
Google Scholar
RBWŁ (2017), Regionalna Diagnoza Województwa Łódzkiego z obszaru sektora żywności ekologicznej, http://bruksela.lodzkie.pl/wp‑content/uploads/2017/03/REGIONALNA_DIAGNOZA_OST_5_12.pdf [dostęp: 13.08.2018].
Google Scholar
Sejmik Województwa Łódzkiego (2006), Strategia Rozwoju Województwa Łódzkiego na lata 2007–2020, uchwalona uchwałą Nr LI/865/2006 Sejmiku Województwa Łódzkiego z dnia 31 stycznia 2006 r.
Google Scholar
Sejmik Województwa Łódzkiego (2013), Regionalna Strategia Innowacji dla Województwa Łódzkiego LORIS 2030, https://rpo.lodzkie.pl/dowiedz‑sie‑wiecej‑o‑programie/zapoznaj‑sie‑z‑prawem‑i-dokumentami/item/194‑regionalna‑strategia‑innowacji‑dla‑wojewodztwa‑lodzkiego‑loris–2030 [dostęp: 12.08.2018].
Google Scholar
Suchecki B. (red.) (2010), Ekonometria przestrzenna. Metody i modele analizy danych przestrzennych, Wydawnictwo C. H. Beck, Warszawa.
Google Scholar
Tobler W. R. (1970), A Continuous Transformation Useful for Districting, „Annals of the New York Academy of Sciences”, nr 219(1), s. 215–220.
Google Scholar
WE (2007), RUE, Rozporządzenie Rady WE nr 834/2007 z dnia 28 czerwca 2007 r. w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych i uchylające rozporządzenie (EWG) nr 2092/9.
Google Scholar
Wojewodzic T. (2009), Poziom rozwoju gospodarczego gmin w Karpatach Polskich. Problemy zagospodarowania ziem górskich, Komitet Zagospodarowania Ziem Górskich, Oddział Polskiej Akademii Nauk, Kraków.
Google Scholar
Wójcik G. (2012), Znaczenie rolnictwa ekologicznego w Polsce w kontekście przemian planowanych na lata 2011–2014, „Wiadomości Zootechniczne”, nr 4, s. 108–116.
Google Scholar
Wójcik M., Traczyk A. (2016), Specjalizacja województwa łódzkiego w produkcji roślinnej i zwierzęcej, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio‑Oeconomica”, nr 26, s. 97–113, http://yadda.icm.edu.pl/yadda/element/bwmeta1.element.ekon‑element–000171468543 [dostęp: 12.08.2018].
Google Scholar
Zeliaś A. (2000), Metody statystyczne, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
Google Scholar
Zuba‑Ciszewska M., Zuba J. (2016), Miejsce ekologicznej produkcji rolniczej w polskim rolnictwie, „Roczniki Naukowe”, t. XVIII, z. 3, s. 411–418.
Google Scholar