Przestrzenne zróżnicowanie wydatków gmin na dopłaty do pobytu mieszkańców w zbiorowych gospodarstwach domowych w Polsce. Stan obecny i prognoza
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-6018.334.11Słowa kluczowe:
zbiorowe gospodarstwa domowe, domy pomocy społecznej, finanse gminAbstrakt
Gminy jako najmniejsze jednostki samorządu terytorialnego w Polsce są odpowiedzialne za działania z zakresu pomocy społecznej. Rosnąca liczba osób starszych może wpływać na poziom wydatków związanych z zapewnieniem im opieki, w tym również tej całodobowej, świadczonej przez domy pomocy społecznej (DPS‑y). Od wielu lat systematycznie rosną wydatki gmin związane z pobytem ich mieszkańców w DPS‑ach i stanowią one coraz bardziej dotkliwy problem, zwłaszcza dla gmin o niższym poziomie rozwoju społeczno‑ekonomicznego. Celem niniejszego artykułu jest wskazanie tych województw, w których gminy są i będą w najbliższej przyszłości najbardziej obciążone z tytułu dopłat do pobytu mieszkańców w DPS‑ach, i sprawdzenie, czy ma to związek z obserwowaną w nich sytuacją demograficzną. Dane poddane analizie statystycznej pochodziły z ogólnodostępnych źródeł: sprawozdań Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej oraz opracowań Głównego Urzędu Statystycznego. Określono aktualną sytuację poszczególnych województw w zakresie starzenia się społeczeństwa oraz obciążenia wydatkami na dofinansowanie pobytu mieszkańców w DPS‑ach. Stwierdzono zróżnicowanie województw ze względu na stopień obciążenia przedmiotowymi wydatkami i brak zróżnicowania ze względu na udział osób starszych w populacji. W oparciu o modele trendu liniowego sporządzono również dla województw prognozy przedmiotowych wydatków gmin w perspektywie do 2020 roku. Wykazano, że największe obciążenie (w przeliczeniu na jednego mieszkańca) dotyczyć będzie gmin zlokalizowanych na terenie województwa warmińsko‑mazurskiego. Przypadające w tym województwie na jednego mieszkańca wydatki będą ponad dwukrotnie wyższe niż w województwie mazowieckim.
Pobrania
Bibliografia
Bains M., Oxley H. (2004), Ageing‑related Spending Projection for Health and Long‑Term Care, [w:] Towards Higher‑Performing Health Systems: Policy Studies from the OECD Health Project, OECD, Paris.
Google Scholar
Błędowski P. (2014), Ekonomiczne aspekty starzenia się ludności, [w:] J. Majkowski, M. Myśliwiec, A. Członkowski, A. Chybicka (red.), Wyzwania XXI wieku. Ochrona zdrowia i kształcenie medyczne, Federacja Polskich Towarzystw Medycznych, Warszawa.
Google Scholar
Bywalec C. (2009), Ekonomika i finanse gospodarstw domowych, Wydawnictwa Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar
Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 31 grudnia 2016 roku, Sytuacja demograficzna Polski i założenia polityki ludnościowej w Polsce, (2017), http://stat.gov.pl/obszary‑tematyczne/ludnosc/ [dostęp: 15.07.2017].
Google Scholar
Maciejewski G. (2003), Poziom zamożności polskich gospodarstw domowych, Śląskie Wydawnictwa Naukowe, Wyższa Szkoła Zarządzania i Nauk Społecznych w Tychach, Tychy.
Google Scholar
OECD (2015), Health systems are still not prepared for an ageing population, http://oecdinsights.org/2015/04/29/health‑systems‑are‑still‑not‑prepared‑for‑an‑ageing‑population/ [dostęp: 9.11.2017].
Google Scholar
OECD (2017), https://data.oecd.org/pop/elderly‑population.htm [dostęp: 10.11.2017].
Google Scholar
Prognoza ludności na lata 2014–2050 (2014), GUS, Warszawa.
Google Scholar
Rocznik statystyczny województw (2007–2016), GUS, Warszawa.
Google Scholar
Rothgang H., Engelke K., Long‑term care: How to organize affordable, sustainable long‑term care given the constraints of collective versus individual arrangements and responsibilities, Discussion Paper, http://ec.europa.eu/social/BlobServlet?docId=8465&langId=en [dostęp: 9.11.2017].
Google Scholar
Sprawozdania MPiPS–03 (2004–2016), Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, http://www.mpips.gov.pl/pomoc‑spoleczna/raporty‑i‑statystyki/statystyki‑pomocy‑spolecznej [dostęp: 15.07.2017].
Google Scholar
Sprawozdania MPiPS–05 (2010–2015), Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, http://www.mpips.gov.pl/pomoc‑spoleczna/raporty‑i‑statystyki/statystyki‑pomocy‑spolecznej [dostęp: 15.07.2017].
Google Scholar
Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. z 2015 r., poz. 163 ze zm.).
Google Scholar