Uwarunkowania przepływu polskich bezpośrednich inwestycji zagranicznych do krajów Unii Europejskiej. Model grawitacyjny z wykorzystaniem danych panelowych

Judyta Lubacha-Sember; Liwiusz Wojciecowski

doi:10.18778/2082-4440.07.03

Autor

Judyta Lubacha-Sember Wydział Zarządzania, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie
Liwiusz Wojciecowski Wydział Ekonomii i Stosunków Międzynarodowych, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

DOI:

https://doi.org/10.18778/2082-4440.07.03

Słowa kluczowe:

model grawitacyjny, dane panelowe, teoria Dunninga, UE

Abstrakt

do motywów internajconalizacji polskich przedsiębiorstw poprzez bezpośrednie inwestycje zagraniczne. Badaniu poddano wielkości pozycji FDI polskich przedsiębiorstw w państwach członkowskich UE w latach 2000–2012. W analizie empirycznej posłużono się rozszerzonym modelem grawitacyjnym na podstwie danych panelowych. Wyniki badań potwierdziły oczekiwania i były spójne z dotychczasowymi wnioski w tej dziedzinie. Ekspansja polskich przedsiębiorstw jest motywowana głownie czynnikami rynkowymi i kosztowymi (PKB per capita, koszt pracy, stopa opodatkowania). Należy przy tym przywiązywać uwagę do korzyści wynikających z różnic między partykularnymi uwarunkowaniami w kraju partnerskim i goszczącym oraz kosztów zaangażowania warunkujących ostateczną decyzję inwestycyjną.

Bibliografia

Africano A.P., Magalhaes M. (2005), FDI and Trade in Portugal, FEP Working Papers, No. 174.
Google Scholar

Anderson J.E. (1979), A Theoretical Foundation for the Gravity Equation, American Economic Review, Vol. 69, No. 1.
Google Scholar

Babunek O. (2012), Foreign Direct Investment in Visegard Four and the Main Trading Partners, Statistika, 49(4).
Google Scholar

Baltagi B.H. (2003), Econometric analysis of panel data, John Wiley & Sons Ltd., Chichester.
Google Scholar

Benassy-Quere A. Coupet M., Mayer T., (2005), Institutional Determinants of Foreign Direct Investment, CEPII.
Google Scholar

Bloningen B., Piger J. (2011), Determinants of Foreign Direct Investment, „NBER Working Paper Series”, Cambridge.
Google Scholar

Borrmann Ch., Jungnickel R., Keller D. (2005), What gravity models can tell us about the position of German FDI in Centraland Eastern Europe, „HAWA”, No. 328.
Google Scholar

Brenton P., Mauro F.D., Lucke M. (1999), Economic integration and FDI: An Empirical Analysis of Foreign Investments in the EU and in Central and Eastern Europe, Empirica, Vol. 26, No. 2.
Google Scholar

Brun J.F., Carrere, C, Guillaumont P., Melo J. (2005), Has Distance Died? Evidence from a Panel Gravity Model, The World Bank Economic Review, Vol. 19, s. 99–119.
Google Scholar

Burckley P.J., Casson M.C. (2009), The internalisation theory of the multinational enterprise: A review of the progress of a research agenda after 30 years, Journal of International Business Studies, 40, s. 1563–1580.
Google Scholar

Calvet A.L. (1981), A Synthesis of Foreign Direct Investment Theories and Theories of the Multinational Firm, Journal of International Business Studies, no 1, s. 43–59.
Google Scholar

DeRosa D. (2006), Gravity Model Analysis, Peterson Institute for International Economics.
Google Scholar

DeRosa D.A. (2008), Prospects for Greater Global and Regional Integration in the Magherb, Gravity Model Analysis, Peterson Institute for International Economics, Draft.
Google Scholar

DeRosa D.A. (2009), Gravity Model Assesment of Impact of WTO Accession on Russian Trade, Appendix A, Peterson Institute for International Economics.
Google Scholar

Dunning J.H. (1979), Explaining changing patterns of international production: a search for the eclectic theory, Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 161, s. 269–295.
Google Scholar

Dunning J.H. (1981), International Production and Multinational Enterprise, George Allen and Unwin, London.
Google Scholar

Eaton J., Tamura A. (1994), Bilateralism and regionalism in Japanese and US trade and direct foreign investment patterns, „Journal of the Japanese and International Economies”, Vol. 8, No. 4, s. 478–510.
Google Scholar

Egger P., Pffaffermayr M. (2004a), Distance, Trade and FDI: A Hausman-Taylor SUR Approach, Journal of Applied Econometrics, Vol. 19, No. 1, s. 228–245.
Google Scholar

Egger P., Pffaffermayr M. (2004b), The Impact of Bilateral Investment Treaties on Foreign Direct Investment, Journal of Comparative Economics, Vol. 32, s. 788–804.
Google Scholar

Erlander S. (1980), Optimal Spatial Interaction and the Gravity Model, Springer- Verlag, Berlin.
Google Scholar

Folfas P. (2012), Analiza przepływów kapitału bezpośredniego między państwami członkowskimi UE za pomocą modelu grawitacji, „Zeszyty Naukowe Wydziałowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach”, nr. 123, s. 264–274.
Google Scholar

Gao S. (2009), The predictive capacity of the Gravity Model of Trade on Foreign Direct Investment, Nationalekonomiska Institutionen Uppasala Universitet, http://www.diva-portal.org/smash/get/diva2:216318/FULLTEXT01.pdf (data dostępu: 10.03.2014 r.).
Google Scholar

Gouel Ch., Guimbard H., Laborde D. (2012), A Foreign Direct Investment database for global CGE models, CEPII.
Google Scholar

Helpman E., Melitz M. Rubinstein Y. (2008), Estimating trade flows: Trading partners and Trading Volumes, Quarterly Journal of Economics, Vol. 23, No. 2, s. 441–487.
Google Scholar

Hymer S.H. (1960) The international operations of national firms: A study of direct foreign investment, The MIT Press, Cambridge, Massachusetts, and London, England.
Google Scholar

IMF (2009), Balance of Payments and International Investment Position Manual, International Monetary Fund, Washington D.C.
Google Scholar

Jaworek M. (2013), Stymulanty i destymulanty aktywności inwestycji polskich przedsiębiorstw za granica [w:] Karaszewski W., Aktywność inwestycyjna polskich przedsiębiorstw za granica. Czynniki i skutki, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
Google Scholar

Jeon B.N., Stone S.F. (1999), Gravity-Model Specifications for Foreign Direct Investment: A case of the Asia-Pacific Economies, „The Journal of Business and Economic Studies”. Vol. 5, no.1.
Google Scholar

Knickerbocker, F.T. (1973), Oligopolistic Reaction and Multinational Enterprise, Thunderbird International Business Review, vol 15, iss. 2, s. 7–9.
Google Scholar

Konstantinos. K., Matthew G., Dimitrios T. (2010), The Gravity Model Specification for Modeling International Trade Flows and Free Trade Agreement Effects: A 10-Year Review of Empirical Studies, The Open Economics Journal.
Google Scholar

Krisjansdottir H. (2005), Determinants of Foreign Direct Investment in Iceland, Centre for Applied Microeconomics, University of Copenhagen (data dostępu: 19.04.2014 r.) .
Google Scholar

Nowakowski M.K. (red), (2000), Biznes międzynarodowy – obszary decyzji strategicznych, Wydawnictwo Key Tex, Warszawa, OECD (2008), OECD Benchmark Definition of Foreign Direct Investment.
Google Scholar

Oziewicz E. (2006), Przemiany we współczesnej gospodarce światowej, PWE, Warszawa.
Google Scholar

Pilarska C. (2005), Bezpośrednie inwestycje zagraniczne w teorii ekonomii, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków.
Google Scholar

Remco C.J., Sjoerd B. (2009), Gravity equations: Workhorse or Trojan horse in explaining trade and FDI patterns across time and space?, „International Business Review”, No. 19, s. 102–115.
Google Scholar

Rosenberg M.T. (2004), Gravity model: predict the movement of people and ideas between two places, http://geography.about.com/library/weekly/aa031601a.htm (data dostępu: 10.03.2014 r.).
Google Scholar

Rymarczyk J. (1996), Internacjonalizacja przedsiębiorstwa, PWE, Warszawa.
Google Scholar

Santos Silva, J.M.C, Tenreyro S., (2009), Trading Partners and Trading Volumes: Implementing Helpman-Melitz-Rubinstein Model Empirically, CEP Discussion Paper dp0935, Centre for Economics Performance, LSE.
Google Scholar

Siemiątkowski P. (2005), Determinanty ekonomiczne napływu bezpośrednich inwestycji zagranicznych do Polski [w:] E. Urbańczyk (red.), Strategie wzrostu wartości przedsiębiorstw. Teoria i praktyka, Wydawnictwo Kreos, Szczecin 2005, t. I.
Google Scholar

Soo K.G., Koi N.W., Siew Y.T. (2013), Trade linkages of inward and outward FDI: Evidence from Malaysia, „Economics Modelling”, no 35, s. 224–230.
Google Scholar

Subasat T., Bellos S. (2013), Governance and Foreign Direct Investment in Latin America: A Panel Gravity Model Approach, „Latin American Journal of Economics”, Vol. 50, No. 1, s. 107–131.
Google Scholar

Szczepkowska A., Wojciechowski L. (2002), Możliwości wykorzystania modelu grawitacji do analizy bezpośrednich inwestycji zagranicznych w Polsce [w:] Piecha K., Szczodrowski G. (red.), Przemiany i perspektywy polskiej gospodarki w procesie integracji z gospodarką światową, Instytut Wiedzy, Warszawa.
Google Scholar

Szczepkowska A., Wojciechowski L. (2002), Możliwości wykorzystania modelu grawitacji do analizy bezpośrednich inwestycji zagranicznych w Polsce [w:] Piech K., Szczodrowski G. [red.], Przemiany i perspektywy polskiej gospodarki w procesie integracji z gospodarką światową, Instytut Wiedzy, Warszawa, s. 267–282.
Google Scholar

Vernon R. (1966), International investment and international trade in the product cycle, Quarterly Journal of Economics, 80 (May), s. 190–207.
Google Scholar

Weresa M.A. (2002), Skutki inwestycji zagranicznych dla gospodarki kraju przyjmującego – doświadczenia Polski, Rola inwestycji zagranicznych w gospodarce, Zeszyty BRE Bank – CASE, nr 62.
Google Scholar

Witkowska J. (2000), Bezpośrednie inwestycje zagraniczne a rynek pracy w kraju przyjmującym – aspekty teoretyczne, „Ekonomista”, nr 5.
Google Scholar

Yeyati E.L., Stein E., Daude Ch. (2003), Regional Intergration and the location of FDI, Inter-American Development Bank, Working Paper #492.
Google Scholar

Zielińska-Głębocka A. (2012), Współczesna gospodarka światowa, Wyd. Oficyna, Warszawa.
Google Scholar

Zysk W., Śmiech S. (2014), The Influence of Foreign Direct Investments on Foreign Trade in the Visegrad Countries from 2001 to 2011, „Entrepreneurial Business and Economics Review”, Vol. 2, nr. 3, s. 7–18.
Google Scholar