Twarz lodzermenscha, czyli wizerunek człowieka łódzkiego w "Ziemi obiecanej" Władysława Stanisława Reymonta

Adam Hemer

doi:10.18778/2299-7458.03.21

Authors

Adam Hemer Uniwersytet Łódzki, Instytut Filologii Polskiej, Katedra Literatury Pozytywizmu i Młodej Polski

DOI:

https://doi.org/10.18778/2299-7458.03.21

Keywords:

Łódź in literature, lodzermensch

Abstract

The first part of the article is an attempt to present the full definition of a lodzermensch. In the literary variation, it is a ruthless businessman, professing the ethos if the industrial Łódź. The author confronts the proposed definition with the four central characters of W.S. Reymont’s Promised Land. The qualities a lodzermensch are the most complete in Moryc Welt, while Karol Borowiecki is more of a “Don Juan” than a man of Łódź. Herman Bucholc is king and the spectre of the industrial Łódź, physically transformed by his own factory. Stach Wilczek is a mixture of Welt and Borowiecki, and an interesting attribute of this character is his violin. Also mentioned is the film adaptation of the novel, directed by Andrzej Wajda. The author, focusing on Borowiecki, juxtaposes the film version of a lodzermensch with the novel original.

Downloads

Download data is not yet available.

Author Biography

Adam Hemer, Uniwersytet Łódzki, Instytut Filologii Polskiej, Katedra Literatury Pozytywizmu i Młodej Polski

student Uniwersytetu Łódzkiego, pracę licencjacką napisał w Katedrze Literatury Pozytywizmu i Młodej Polski, interesuje się twórczo- ścią Władysława St. Reymonta i Juliana Tuwima, a także literaturą Łodzi.

References

M. Arct, Słownik wyrazów obcych. 33.000 wyrazów, wyrażeń i przysłów cudzo- ziemskich: podług zasad pisowni z roku 1936, Warszawa 1938.
Google Scholar

U. Dzieciątkowska, W poszukiwaniu łódzkiej wizji, „Tygiel Kultury” 1997, nr 4, s. 18–27.
Google Scholar

S. Gorski, Łódź spółczesna. Obrazki i szkice publicystyczne, Łódź 1904.
Google Scholar

Ilustrowany przewodnik po Łodzi i okolicach, z planem miasta i mapką okolic, Łódź 1912.
Google Scholar

M. Janion, Odnawianie znaczeń, Kraków 1980.
Google Scholar

H. Karwacka, Przedreymontowskie powieści o Łodzi, „Odgłosy” 1975, nr 4, s. 9.
Google Scholar

B. Koc, O „Ziemi obiecanej” Reymonta, Wrocław 1990.
Google Scholar

K. Kołodziej, Obraz Łodzi w piśmiennictwie pozytywistyczno-młodopolskim, Łódź 2009.
Google Scholar

J.R. Krzyżanowski, Wladyslaw Stanislaw Reymont, New York 1972.
Google Scholar

J. Krzyżanowski, Władysław St. Reymont. Twórca i dzieło, Lwów 1937.
Google Scholar

Lodzermensch – historia i mit, „Tygiel Kultury” 2005, nr 1–3, s. 37–48.
Google Scholar

Łódź, która przeminęła w publicystyce i prozie (antologia), wybór i redakcja P. Boczkowski, Łódź 2008.
Google Scholar

M. Łukowska, Mit lodzermenscha a rzeczywistość dawnej i współczesnej Łodzi, [w:] Symbole kulturowe, komunikacja społeczna, społeczności regionalne. Stu- dia., red. I. Bukowska-Floreńska, Katowice 1995, s. 119–133.
Google Scholar

E. Nurczyńska, „Ziemia obiecana” na ekranie, „Odgłosy” 1975, nr 4, s. 8.
Google Scholar

M. Piechal, Reymont, epik łódzki, „Osnowa”, wiosna 1967, s. 3–9.
Google Scholar

M. Popiel, Wstęp, [w:] W.S. Reymont, Ziemia obiecana, Wrocław 1996.
Google Scholar

W.S. Reymont, Ziemia obiecana, Łódź 2008.
Google Scholar

A. Rynkowska, Łódź – jaką widział Reymont, „Osnowa”, wiosna 1967, s. 11–16.
Google Scholar

K. Schlögel, W poszukiwaniu „Ziemi obiecanej”, „Tygiel Kultury” 1997, nr 4, s. 10–17.
Google Scholar

J. Urbankiewicz, Parchy, szwaby, goje, Łódź 1995.
Google Scholar

Uśmiech Ariadny. Antologia reportażu łódzkiego. Od Oskara Flatta do Andrzeja Makowieckiego, oprac. K. Frejdlich, Łódź 1973.
Google Scholar

M. Wika, Nazwy Łódź, łódzki, po łódzku jako element wartościujący w powieści Władysława Stanisława Reymonta „Ziemia obiecana”, [w:] Inny Reymont, red. W. Książek-Bryłowa, Lublin 2002, s. 143–149.
Google Scholar