HERMANN LENZ i cykl powieściowy o Eugenie Rappie jako próba opowiedzenia pola literackiego Republiki Federalnej Niemiec
DOI:
https://doi.org/10.18778/2196-8403.2021.06Słowa kluczowe:
HERMANN LENZ, powieść o produkcji literackiej, autofikcja, paratekst, narracja, pole literackieAbstrakt
Choć Hegel w swych wykładach z estetyki pisał już na początku XIX w. – w związku z powszechną merkantylizacją i urynkowieniem kultury – o śmierci sztuki, twórczynie i twórcy przetrwali na szczęście do dziś dnia. Parateksty i wywiady świadczą o próbach utwierdzenia swojej autorskiej pozycji. Nawet w uwarunkowaniach postrukturalistycznych, postsubjektywnych i postprawdy chodzi o przyciąganie uwagi poprzez autoprezentację w przestrzeni publicznej i gromadzenie kapitału symbolicznego, ewentualnie kształtowanie tych procesów w toku narracji – na potrzeby rynku (sztuki) lub po prostu jedynie dla siebie. W tym kontekście rodzi się również refleksja na temat pola literackiego oraz tworzy narracja o nim i o produkcji literackiej. Artykuł prezentuje ten fenomen na przykładzie powieści HERMANNA LENZA. Dzięki konfrontacji z życiem literackim udało się LENZOWI ożywić autonomiczność i świadomość autorskości.
Bibliografia
BEETZ, MANFRED (2003): Konversationskultur und Gesprächsregie in den Monatsgesprächen. In: BEETZ, MANFRED / JAUMANN, HERMANN (eds.): Thomasius im literarischen Feld. Neue Beiträge zur Erforschung seines Werkes im historischen Kontext. Tübingen, 35-60.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1515/9783110932331.35
BOURDIEU, PIERRE (2001): Die Regeln der Kunst. Genese und Struktur des literarischen Feldes. Aus dem Französischen v. Bernd Schwibbs und Achim Nusser. Frankfurt a.M.
Google Scholar
BOURDIEU, PIERRE (1988/2018): Homo academicus. Aus dem Französischen von Bernd Schwibs. Berlin / Frankfurt a.M.
Google Scholar
BRIEGLEB, KLAUS (1992): Weiterschreiben! Wege zu einer deutschen literarischen ‚Postmoderne‘. In: BRIEGLEB, KLAUS / WEIGEL, SIGRID (eds.): Hansers Sozialgeschichte der deutschen Literatur vom 16. Jahrhundert bis zur Gegenwart. Bd. 12. Gegenwartsliteratur seit 1968. München, 340-381.
Google Scholar
ENGEL, MANFRED (2018): Kontexte und Kontextrelevanzen in der Literaturwissenschaft. In: KulturPoetik 1:71-89.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.13109/kult.2018.18.1.71
FRANZEN, JOHANNES (2018): Indiskrete Fiktionen. Theorie und Praxis des Schlüsselromans 1960-2015. Göttingen.
Google Scholar
FÜSSEL, MARIAN (2005): Intellektuelle Felder. Zu den Differenzen von Bourdieus Wissenssoziologie und der Konstellationsforschung. In: MULSOW, MARTIN / STAMM, MARCELO (eds.): Konstellationsforschung. Frankfurt a.M., 188-206.
Google Scholar
GERSTENBRÄUN-KRUG, MARTIN / NADJA REINHARD (2018) (eds.): Paratextuelle Politik und Praxis. Interdependenzen von Werk und Autorschaft. Wien.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.7767/9783205208396
HANDKE, PETER (1973): Tage wie ausgeblasene Eier. Einladung, Hermann Lenz zu lesen. In: Süddeutsche Zeitung (22./23. Dezember 1973).
Google Scholar
HANDKE, PETER (2007): Leben ohne Poesie. Gedichte. Frankfurt a.M.
Google Scholar
HEIßENBÜTTEL, HELMUT (1980): Gruppenkritik. In: DERS.: Textbücher 1-6. Stuttgart, 227-229.
Google Scholar
KREUZER, INGRID / KREUZER, HELMUT (eds.) (1981): Über Hermann Lenz. Dokumente seiner Rezeption (1947-1979) und autobiographische Texte. München.
Google Scholar
KRÜGER, MICHAEL (2003): Nachwort. In: LENZ, HERMANN: Vielleicht lebst du weiter im Stein. Gedichte. Frankfurt a.M., 147-155.
Google Scholar
LENZ, HERMANN (1983): Ein Fremdling. Roman. Frankfurt a.M.
Google Scholar
LENZ, HERMANN (1997): Freunde. Roman. Frankfurt a.M. / Leipzig.
Google Scholar
LENZ, HERMANN (2003): Vielleicht lebst du weiter im Stein. Gedichte. Frankfurt a.M.
Google Scholar
MARTUS, STEFFEN (2007): Werkpolitik. Zur Literaturgeschichte kritischer Kommunikation vom 17. bis ins 20. Jahrhundert mit Studien zu Klopstock, Tieck, Goethe und George. Berlin.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1515/9783110201772
DE MONTHERLANT, HENRY (1968): Geh, spiel mit diesem Staub. Tagebücher 1958-1964. Aus dem Französischen v. Karl August Horst. Köln / Berlin 1968.
Google Scholar
DE MONTHERLANT, HENRY (1969): Tagebücher 1930-1940. Aus dem Französischen v. Karl August Horst. München.
Google Scholar
PIMTO, LOUIS / SCHULTHEIS, FRANZ (eds.) (1997): Streifzüge durch das literarische Feld. Texte von Pierre Bourdieu, Christophe Charle, Moulaud Mammeri, Jean-Michel Péru, Michael Pollak, Anne-Marie Thiesse. Konstanz (Edition discours; Bd. 4).
Google Scholar
RÖSCH, GERTRUD MARIA (ed.) (2005): Codes, Geheimtext und Verschlüsselung. Geschichte und Gegenwart einer Kulturpraxis. Tübingen.
Google Scholar
VOß, TORSTEN (2019): „Drumherum geschrieben?“. Zur Funktion auktorialer Paratexte für die Inszenierung von Autorschaft um 1800. Hannover.
Google Scholar
WAGNER-EGELHAAF, MARTINA (ed.) (2013): Auto(r)fiktion. Literarische Verfahren der Selbstkonstruktion. Bielefeld.
Google Scholar
WEGMANN, THOMAS (2016): ‚Es stimmt ja immer zugleich alles und nichts‘: Zur Theorie des Autors und zum Tod als Gegenstand in Interviews: Müller, Bernhard, Derrida. In: The German Review: Literature, Culture, Theory 91:7-24.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1080/00168890.2016.1133950
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.