Elogia ku czci bł. Bogumiła w kolegiacie NMP w Uniejowie przez księdza Andrzeja Miniszewskiego, doktora obojga praw, niegdyś dziekana i oficjała uniejowskiego, napisana w 1802 r.

Alicja Szymczak; Jan Szymczak

doi:10.18778/2299-8403.08.01

Authors

Alicja Szymczak
Jan Szymczak

DOI:

https://doi.org/10.18778/2299-8403.08.01

Keywords:

blessed Bogumił, Holy Virgin, collegiate church in Uniejów, father Andrzej Miniszewski, eulogy

Abstract

This article presents a historical analysis of the eulogy in honour of blessed Bogumił on a commemorating plate placed on the southern wall of the presbytery in the Holy Virgin collegiate church in Uniejów. It was written in 1802 by father Andrzej Miniszewski, doctor of law, dean and Uniejów official. The authors of this study translated the Latin text into Polish. The article also provides information about father Miniszewski and the sources of his knowledge about blessed Bogumił since the Middle Ages.

Author Biographies

Alicja Szymczak

Alicja Szymczak, prof. dr hab., specjalność nauki pomocnicze historii, do 2011 r. kierownik Zakładu Nauk Pomocniczych Historii Uniwersytetu Łódzkiego, członek Zarządu Polskiego Towarzystwa Heraldycznego, Komisji Nauk Pomocniczych Historii i Edytorstwa Komitetu Nauk Historycznych PAN, Łódzkiego Towarzystwa Naukowego, zastępca redaktora „Przeglądu Nauk Historycznych”; obecnie professor emerita.

Jan Szymczak

Jan Szymczak, prof. dr hab., specjalność historia Polski średniowiecznej, pełnił funkcje: zastępcy przewodniczącego Komitetu Nauk Historycznych Polskiej Akademii Nauk, prezesa Polskiego Towarzystwa Historycznego, obecnie wiceprezes; kierownik Katedry Historii Polski Średniowiecznej i Katedry Historii Średniowiecznej Uniwersytetu Łódzkiego w latach 2001–2015; kierownik Katedry Historii Średniowiecza w Mazowieckiej Wyższej Szkole Humanistyczno-Pedagogicznej w Łowiczu w latach 1994–2003. W przeszłości zajmował stanowiska: prodziekana ds. nauczania (1991–1996) i dziekana (1996–2002) Wydziału Filozoficzno-Historycznego UŁ; obecnie professor emeritus.

References

Abraham W., Organizacja Kościoła w Polsce do połowy wieku XII, Wydawnictwo „Templum”, Poznań 1962.
Google Scholar

Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie, Księgi grodzkie sieradzkie, inskrypcje, ks. 221, 224, 226, 232.
Google Scholar

Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie, Księgi grodzkie sieradzkie, relacje, ks. 157.
Google Scholar

Baran-Kozłowski W., Arcybiskup gnieźnieński Henryk Kietlicz (1199–1219). Działalność kościelna i polityczna, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2005.
Google Scholar

Bieniak J., Autor „Rocznika dawnego”, [w:] Kultura średniowieczna i staropolska. Studia ofiarowane Aleksandrowi Gieysztorowi w pięćdziesięciolecie pracy naukowej, red. D. Gawinowa i in., Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1991.
Google Scholar

Bieniak J., Polska elita polityczna XII wieku, [w:] Społeczeństwo Polski średniowiecznej, t. 7, red. S.K. Kuczyński, Wydawnictwo DiG, Warszawa 1996.
Google Scholar

Bieniak J., Polska elita polityczna XII wieku (Część IV B. Dwa możnowładztwa – starzy i nowi), [w:] Społeczeństwo Polski średniowiecznej. Zbiór studiów, t. 12, red. S. Górzyński, Wydawnictwo DiG, Warszawa 2012.
Google Scholar

Biniaś-Szkopek M., Bolesław IV Kędzierzawy – książę Mazowsza i princeps, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2009.
Google Scholar

Biniaś-Szkopek M., Bolesław Kędzierzawy, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2014.
Google Scholar

Błogosławiony Bogumił. Uniejów 1926–2016. W 90. rocznicę uroczystości beatyfikacyjnych, Towarzystwo Przyjaciół Uniejowa, Uniejów 2016.
Google Scholar

Cerski L., Błogosławiony Bogumił Sławny Cudotwórca, Wydawnictwo Duszpasterstwa Rolników, Włocławek 2002.
Google Scholar

Chodyński A., Błogosławiony Bogumił arcybiskup gnieźnieński. Życiorys i nabożeństwo do bł. Arcypasterza, którego zwłoko spoczywają w Uniejowie nad Wartą, Warszawa 1879.
Google Scholar

Cyranowski J., Żywot błogosławionego Bogumiła arcybiskupa gnieźnieńskiego, Poznań 1926.
Google Scholar

Damalewicz S., Series Archiepiscoporum Gnesnensium, Atque Res gestae, è vetustis antiquitatum ruderibus collectae, Varsaviae 1649.
Google Scholar

Damalewicz S., Vita S. Bogumili, Archiepiscopi Gnesnensis Eremitae Camaldulensis, Romae 1661.
Google Scholar

Dąbrowski K., Uniejów ośrodkiem kultu błogosławionego Bogumiła, „Biuletyn Uniejowski” 2017, t. 6.
Google Scholar

Dobosz J., Arcybiskup Janik i jego następcy. Przygotowanie do reformy Henryka Kietlicza, [w:] 1000 lat Archidiecezji Gnieźnieńskiej, red. J. Strzelczyk, J. Górny, Wydawnictwo Gaudentinum, Gniezno 2000.
Google Scholar

Dobosz J., Monarchia i możni wobec Kościoła w Polsce do początku XIII wieku, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2002.
Google Scholar

Dziuba A.F., rec. Proces beatyfikacyjny i kanonizacyjny arcybiskupa Bogumila w XVII wieku, według rękopisu Ossolineum 220 II, wyd. B. Bolz – „Studia Theologica Varsaviensis” 1983, t. 21/2.
Google Scholar

Gębarowicz M., Aleksandr († 1156), biskup płocki, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 1, Kraków 1935.
Google Scholar

Jaroszewicz F., Matka swiętych Polska albo zywoty swiętych, błogosławionych, wielebnych, swiątobliwych, poboznych Polaków y Polek wszelkiego stanu y kondycyi każdego wieku od zakrzewioney w Polszcze chrzescianskiey wiary osobliwą zycia doskonałoscią słynących, Kraków 1767.
Google Scholar

Jasiński K., Genealogia Piastów wielkopolskich. Potomstwo Władysława Odonica, [w:] Nasi Piastowie, „Kronika Miasta Poznania” 1995, t. 2.
Google Scholar

Jasiński K., Rodowód pierwszych Piastów, Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Warszaw–Wrocław [1992].
Google Scholar

Katalog zabytków sztuki w Polsce, red. J.Z. Łoziński, t. V: Województwo poznańskie, red. T. Ruszczyńska i A. Sławska, z. 26: Powiat turecki, oprac. M. Kwiczala, Warszawa 1959.
Google Scholar

Kodeks dyplomatyczny Wielkopolski, t. I, wyd. I. Zakrzewski, Poznań 1877.
Google Scholar

Korytkowski J., Prymasi Polski, arcybiskupi gnieźnieńscy i metropolici polscy od roku 1000 aż do dnia dzisiejszego, wyd. I, t. 2, Poznań 2001.
Google Scholar

Kozierowski S., Leszczyce i ich plemiennik arcybiskup gnieźnieński św. Bogumił z Dobrowa, Poznań [1926].
Google Scholar

Kozłowski R., Rozwój uposażenia klasztoru cysterskiego w Byszewie (Koronowie) do końca XIV w., „Prace Wydziału Nauk Humanistycznych Bydgoskiego Towarzystwa Naukowego”, Seria C, nr 12, Warszawa–Poznań 1972.
Google Scholar

Labuda G., Święty Wojciech biskup-męczennik patron Polski, Czech i Węgier, „Monografie Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej”, Wyd. 2, Wrocław 2004.
Google Scholar

Maciejewski J., Episkopat polski doby dzielnicowej 1180–1320, Towarzystwo Naukowe „Societas Vistulana”, Akademia Bydgoska im. Kazimierza Wielkiego, Kraków–Bydgoszcz 2003.
Google Scholar

Morawski M., Błogosławiony Bogumił arcybiskup gnieźnieński, „Kronika Diecezji Kujawsko-Kaliskiej” 1925, nr 9.
Google Scholar

Nitecki P., Biskupi Kościoła w Polsce. Słownik biograficzny, Wyd. Ośrodek Dokumentacji i Studiów Społecznych, Warszawa 1992.
Google Scholar

Nowak B., Ród Porajów w Małopolsce w średniowieczu, Wyd. Avalon, Kraków 2009.
Google Scholar

Pacaut M., Frederick Barbarossa, tłum. A.J. Pomerans, HarperCollins Distribution Services, New York 1970.
Google Scholar

Pawłowski P., Damalewicz Stefan, [w:] Włocławski słownik biograficzny, red. S. Kunikowski, t.1, Urząd Miasta Włocławek, Wyższa Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna we Włocławku,Włocławek 2004.
Google Scholar

Proces beatyfikacyjny i kanonizacyjny arcybiskupa Bogumiła w XVII wieku, według rękopisu Ossolineum 220 II, wyd. B. Bolz, przypisy i indeksy oprac. M. Aleksandrowicz, Poznań 1982.
Google Scholar

Pruszcz P.H., Forteca Duchowna Królestwa Polskiego. Z Zywotow świętych, ták iuż Kánonizowánych y Beátyfikowánych, iáko też świątobliwie żyiących Pátronow Polskich, Kraków 1662.
Google Scholar

Rozśpiewały się dzwony i serca ludzi… Uniejów Dobrów Koło Włocławek, red. A. Urbaniak i in., Towarzystwo Przyjaciół Uniejowa, Uniejów 2008.
Google Scholar

Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. 6, Warszawa 1885.
Google Scholar

Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. 9, Warszawa 1887.
Google Scholar

Sokołowski B., Cuda y Znakomite Łaski za Przyczyną Błogosławionego Bogumiła Arcy-Biskupa Gnieźnińskiego tak przy Grobie Tego swiętego Patrona w Kollegiacie Uniejowskiey. Jako teź y w Dobrowie, gdzie dni źycia swego w wielkiey świątobliwości na Puszczy zakończył […], Kalisz 1748.
Google Scholar

Sokołowski B., Historya Swiątobliwego Żyćia Błogosławionego Bogumiła, niedzyś Arcy-Biskupa Gnieznińskiego, a potym przez lat dwanaście, w Pustyni Dobrowskiey, w Dźiedźiectwie własnym Pobożnego Eremity, Którego drogi Ciała Depozyt wielkimi Cudami, y łaskami słynący, w Kolegiaćie Uniejowskiey złożony iest, Kalisz 1806.
Google Scholar

Strzelczyk J., Apostołowie Europy, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1997.
Google Scholar

Szacherska S.M., Opactwo cysterskie w Szpetalu a misja pruska, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1960.
Google Scholar

Sz(elewski) A., Wizyta Arcypasterska w Dekanacie Łęczyckim, „Przegląd Katolicki” 1887, R. XXV.
Google Scholar

Szymański J., Herbarz średniowiecznego rycerstwa polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1993.
Google Scholar

Szymczak J., Arcybiskupi gnieźnieńscy: bł. Bogumił i Jakub Świnka – najstarsi dobrodzieje Uniejowa i Maciej Łubieński – restaurator średniowiecznej świetności miasta, „Uniejowskie Strony. Pismo wydawane przez Urząd Miasta w Uniejowie” 2005, nr 3 (7).
Google Scholar

Świgoniak J., Święty Bogumił patron ziemi kolskiej i parafii w Kole, Dom Wydawniczy „Rafael”, Kraków 2016.
Google Scholar

Urzędnicy wielkopolscy XII–XV wieku. Spisy, oprac. M. Bielińska, A. Gąsiorowski, J. Łojko, red. A. Gąsiorowski, Wrocław i in. 1985.
Google Scholar

Zajączkowski S., Zajączkowski S.M., Materiały do słownika geograficzno-historycznego dawnych ziem łęczyckiej i sieradzkiej do roku 1400, Cz. I: (Abramowice–Mzurki); Cz. II: (Nacki–Żywocin oraz Dodatek i Uzupełnienia), Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Łódź 1966–1970.
Google Scholar

Zielińska-Melkowska K., Klucz dobrowski w uposażeniu misji pruskiej, [w:] Nihil superfluum esse. Prace z dziejów średniowiecza ofiarowane Profesor Jadwidze Krzyżaniakowej, red. J. Strzelczyk i J. Dobosz, Wyd. Instytut Historii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań 2000.
Google Scholar