Zalesianie gruntów rolnych i nieużytków w gminie Szadek w latach 1995–2015
DOI:
https://doi.org/10.18778/1643-0700.16.18Słowa kluczowe:
lasy państwowe, lasy prywatne, PROW, użytkowanie krajobrazuAbstrakt
Charakterystyczną cechą przemian współczesnego krajobrazu Polski jest zmniejszanie się powierzchni gruntów rolniczo użytkowanych na rzecz lasów. W pracy przedstawiono dane na temat zalesień słabych gruntów rolnych i tzw. nieużytków zrealizowanych w gminie Szadek w ostatnim dwudziestoleciu. Odnotowano, że w analizowanym okresie powierzchnia lasów tego obszaru zwiększyła się o około 300 ha. Uprawy leśne założono na ponad 170 ha gruntów prywatnych, przy czym w ostatnim dziesięcioleciu zalesiono zaledwie 27 ha. Działalność związana ze zmianą formy użytkowania gruntu prywatnego z rolnego na leśny jest od 2004 r. (po wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej) wspierana finansowo ze środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Wspólnej Polityki Rolnej UE. Według danych Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w Gminie Szadek na zalesienie 23,75 ha gruntów przeznaczono ponad 800 tys. zł (w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich). Stwierdzono, że rozmiar realizowanych zalesień był warunkowany m.in. brakiem długoterminowej stabilności zasad udzielania wsparcia finansowego, ale też znaczącym wzrostem wartości rynkowej gruntów rolnych. Brak stabilizacji gospodarczej czy politycznej oraz zmiany regulacji prawnych związanych z użytkowaniem gruntów rolnych i leśnych w krajach Unii Europejskiej, w tym w Polsce, hamują – uzasadniony względami ekonomicznymi (zalesianie gruntów nieodpowiednich do prowadzenia gospodarki rolnej) i ekologicznymi (odtworzenie ekosystemów leśnych w krajobrazie zdominowanym przez pola uprawne) – proces zalesiania słabych gruntów rolnych i nieużytków.
Bibliografia
Bossuyt B., Hermy M., Influence of land use history on seed banks in European temperate forest ecosystem: a review, “Ecography” 2001, No. 24, s. 225–238.
Google Scholar
Brunet J., von Oheimb G., Migration of vascular plants to secondary woodlands in southern Sweden, “Journal of Ecology” 1998, No. 86, s. 429–438.
Google Scholar
Dzwonko Z., Loster S., Wskaźnikowe gatunki roślin starych lasów i ich znaczenie dla ochrony przyrody i kartografii roślinności, „Prace Geograficzne” 2001, nr 178, s. 119–132.
Google Scholar
Gołos P., Zając S., Stan lasów prywatnych i perspektywy ich rozwoju, [w:] Polityka Leśna Państwa i Narodowy Program Leśny, Warszawa 2005.
Google Scholar
GUS. Leśnictwo 2015. Informacje i opracowania statystyczne, red. B. Domaszewicz, Zakład Wydawnictw Statystycznych, Warszawa 2015.
Google Scholar
Informacja o stanie lasów oraz o realizacji „Krajowego Programu Zwiększania Lesistości Polski w 2010 roku, Ministerstwo Środowiska, Warszawa 2011.
Google Scholar
Izdebski H., Ideologia i zagospodarowanie przestrzeni, Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2013.
Google Scholar
Kaliszewski A., Aktualizacja krajowego programu zwiększania lesistości. Synteza, Instytut Badawczy Leśnictwa, Zakład Zarządzania Zasobami Leśnymi, Sękocin Stary 2014.
Google Scholar
Loster S., Różnorodność florystyczna w krajobrazie rolniczym i znaczenie dla niej naturalnych i półnaturalnych zbiorowisk wyspowych, „Fragmenta Floristica et Geobotanica” 1991, nr 36, z. 2, s. 427–457.
Google Scholar
Majchrowska A., Woziwoda B., Effects of forest history on the biodiversity of vascular plants flora, [w:] The role of geobotany in biodiversity conservation, eds. J. Holeksa, B. Babczyńska-Sendek, S. Wika, University of Silesia, Katowice 2009.
Google Scholar
Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dla gminy i miasta Szadek w zakresie wyznaczenia terenów przewidzianych do zalesienia i ustalenia zakazu zabudowy, „Dziennik Urzędowy Województwa Łódzkiego z dnia 14 lutego 2005 r.”, nr 41, poz. 443, Łódź 2005.
Google Scholar
Pietrzak A., Zmiany zalesienia terytorium województwa łódzkiego od okresu porozbiorowego do czasów obecnych, „Region Łódzki, III, Studia i Materiały” 1973, s. 41–60.
Google Scholar
Poradnik dla właścicieli lasów prywatnych, red. P. Gołos, Instytut Badawczy Leśnictwa, Sękocin Stary 2009.
Google Scholar
Program ochrony środowiska dla Gminy i Miasta Szadek na lata 2012–2015 z perspektywą do roku 2019, Szadek 2011.
Google Scholar
Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 8 maja 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy w ramach działania „Inwestycje w rozwój obszarów leśnych i poprawę żywotności lasów” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020, Dz.U. 2015, poz. 655.
Google Scholar
Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 9 marca 2016 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy w ramach działania „Inwestycje w rozwój obszarów leśnych i poprawę żywotności lasów” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020, Dz.U. 2016, poz. 321.
Google Scholar
Różnorodność biologiczna Polski, red. R. Andrzejewski, A. Weigle, Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, Warszawa 2003.
Google Scholar
Skolud P., Zalesianie gruntów rolnych i nieużytków, poradnik właściciela, CILP, Warszawa 2006.
Google Scholar
Szwagrzyk J., Sukcesja leśna na gruntach porolnych; stan obecny, prognozy i wątpliwości, „Sylwan” 2004, nr 4, s. 53−59.
Google Scholar
Urząd Statystyczny w Łodzi, Łódź, 2015: Podregiony. Powiaty. Gminy, red. Cmela R.P., Zakład Wydawnictw Statystycznych, Warszawa 2015.
Google Scholar
Ustawa z dnia 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa, Dz.U. 2015, poz. 1014.
Google Scholar
Ustawa z dnia 20 lutego 2015 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020, Dz.U. 2015, poz. 349.
Google Scholar
Ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich ze środków pochodzących z Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej, Dz.U. 2003, nr 229, poz. 2273.
Google Scholar
Ustawa z dnia 28 września 1991 r. o lasach, Dz.U. 1991, nr 101, poz. 444.
Google Scholar
Ustawa z dnia 29 grudnia 1993 r. o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa oraz zmianie niektórych ustaw, Dz.U. 1994, nr 1, poz. 3.
Google Scholar
Ustawa z dnia 8 czerwca 2001 r. o przeznaczeniu gruntów rolnych do zalesienia, Dz.U. 2001, nr 73, poz. 764.
Google Scholar
Wiśniewski S., Dostępność transportowa Szadku, „Biuletyn Szadkowski” 2015, t. 14, s. 5–23.
Google Scholar
Woziwoda B., Różnorodność florystyczna różnowiekowych lasów, izolowanych w krajobrazie rolniczym Polski Środkowej, a problem zachowania i ochrony rodzimych gatunków leśnych, „Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej” 2006, R. 8, z. 1, nr 11, s. 103–109.
Google Scholar
Woziwoda B., Zróżnicowanie siedlisk i drzewostanów w lasach gminy Szadek, „Biuletyn Szadkowski” 2009, t. 9, s. 119–133.
Google Scholar
http://www.arimr.gov.pl/dla-beneficjenta/srednie-ceny-gruntow-wg-gus.html [dostęp 21.03.2015].
Google Scholar
http://www.arimr.gov.pl/dla-beneficjenta/wnioski/2015-zalesianie-gruntow-rolnych-oraz-gruntow-innych-niz-rolne-prow-2007-2013.html [dostęp 21.02.2016].
Google Scholar
http://www.arimr.gov.pl/pomoc-unijna/wspolna-polityka-rolna.html [dostęp 21.02.2016].
Google Scholar
http://www.bdl.lasy.gov.pl/portal/mapy [dostęp 10.03.2016].
Google Scholar
http://www.lasy.gov.pl/informacje/publikacje/do-poczytania/lasy-w-polsce-1/lasy-w-polsce-2015 [dostęp 06.03.2016].
Google Scholar
http://www.minrol.gov.pl/Wsparcie-rolnictwa-i-rybolowstwa/PROW-2014-2020 [dostęp 21.02.2016].
Google Scholar
http://www.stat.gov.pl/bdl/app/dane [dostęp 16.03.2015].
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
