Polska Partia Robotnicza w Szadku w latach 1945–1948

Autor

  • Jarosław Stulczewski Archiwista, działacz społeczno-kulturalny oraz ruchu rekonstrukcyjno-historycznego, prezes Zarządu Towarzystwa Przyjaciół Zduńskiej Woli, ul. Mickiewicza 4, 98-220 Zduńska Wola

DOI:

https://doi.org/10.18778/1643-0700.21.07

Słowa kluczowe:

komunizm, PPR, Komitet Miejski Polskiej Partii Robotniczej w Szadku

Abstrakt

Komitet Miejski Polskiej Partii Robotniczej na terenie Szadku został utworzony w lutym 1945 r. Jego I sekretarzem przez cały okres istnienia był Józef Płusa, pełniący w latach 1946–1948 funkcję burmistrza Szadku. Tym samym PPR wspomagana przez PPS dzierżyła całkowitą władzę w mieście. W pierwszych miesiącach 1945 r. działacze PPR byli zaangażowani w realizację reformy rolnej, a następnie odegrali istotną rolę przy sfałszowaniu referendum w 1946 r. i wyborów do Sejmu Ustawodawczego w 1947 r. W maju 1948 r. zorganizowano Komitet Gminny PPR na czele z i sekretarzem Józefem Kolendą vel Kolędą, wybranym następnie na wójta gminy Szadek. Na podstawie zgromadzonych materiałów źródłowych można wysunąć wniosek, że szadkowska PPR przez cały okres swojego funkcjonowania wykazywała słabą aktywność polityczną. W szczytowym momencie działalności jej struktury w mieście liczyły nieco ponad 50 członków. W obliczu wielu problemów, z którymi borykano się w pierwszych latach po wojnie, a także w związku z wewnątrzpartyjnymi nieporozumieniami organizacja PPR na terenie miasta i gminy Szadek nie odegrała istotnej roli.

Bibliografia

Archiwum Państwowe w Łodzi, Akta stanu cywilnego Parafii Rzymskokatolickiej w Szadku, sygn. 1691/140, akta urodzeń 78/1888.
Google Scholar

Archiwum Państwowe w Łodzi, Komitet Powiatowy Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w Sieradzu, sygn. 1037/4, 14, 19–21, 23.
Google Scholar

Archiwum Państwowe w Łodzi, Komitet Wojewódzki Polskiej Partii Robotniczej w Łodzi, sygn. 1022/63, 307, 344, 359.
Google Scholar

Archiwum Państwowe w Łodzi Oddział w Sieradzu, Akta gminy Starostwo Szadek w Szadku, sygn. 25/136, 174, 194.
Google Scholar

Archiwum Państwowe w Łodzi Oddział w Sieradzu, Miejska Rada Narodowa i Zarząd Miejski w Szadku, sygn. 7/1, 3, 45, 47–48, 67, 103.
Google Scholar

Archiwum Państwowe w Łodzi Oddział w Sieradzu, Zakład Karny w Sieradzu 1945–1981, sygn. 701/24.
Google Scholar

Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej, IPN Ld 011/2373, IPN Ld 0313/35, IPN Ld 0313/31, IPN Ld pf 10/693, t. 1.
Google Scholar

Archiwum Łódzkiego Urzędu Wojewódzkiego w Łodzi, Akta osobowe Józefa Kolędy, sygn. 249/1039.
Google Scholar

Archiwum Łódzkiego Urzędu Wojewódzkiego w Łodzi, Akta personalne technika dentystycznego Antoniego Gistla, sygn. 249/636.
Google Scholar

Chobot E., Z działalności Polskiej Partii Robotniczej w latach 1945–1948 (w powiatach łaskim, sieradzkim, wieluńskim i w Zduńskiej Woli), [w:] N. Kołomejczyk, W. Mroczkowski, Z. Tobjański (red.), Z tradycji ruchu robotniczego w województwie sieradzkim, Warszawa–Łódź 1986.
Google Scholar

Czubiński A., Historia Polski XX wieku, Poznań 2012.
Google Scholar

Gontarczyk P., Poprawianie historii PPR, „Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej” 2005, nr 1–2.
Google Scholar

Karwacki W., Walka o władzę w Łodzi 1918–1919, Łódź 1962.
Google Scholar

Kołodziejczak M., Rozwój Polskiej Partii Robotniczej w województwie łódzkim i mieście Łodzi w latach 1945–1948, „Rocznik Łódzki” 1965, t. 10.
Google Scholar

Maciejewski K., Działalność Polskiej Partii Robotniczej w Zduńskiej Woli w latach 1945–1948, [w:] N. Kołomejczyk, W. Mroczkowski, Z. Tobjański (red.), Z tradycji ruchu robotniczego w województwie sieradzkim, Warszawa–Łódź 1986.
Google Scholar

Olejnik L., Z dziejów Polskiego Stronnictwa Ludowego w powiecie sieradzkim (1945–1947), „Zeszyty Wiejskie” 2012, t. 17.
Google Scholar

Olejnik T., Ochotnicza Straż Pożarna w Szadku 1896–1996. Zarys monograficzny, Sieradz 1996.
Google Scholar

P.P.S. Wspomnienia z lat 1918–1939, J. Cesarski (red.), t. 1, Warszawa 1987.
Google Scholar

Puś W., Kształtowanie się władzy ludowej w powiecie sieradzkim w latach 1945–1948, [w:] N. Kołomejczyk, W. Mroczkowski, Z. Tobjański (red.), Z tradycji ruchu robotniczego w województwie sieradzkim, Warszawa–Łódź 1986.
Google Scholar

Rady Delegatów Robotniczych w Polsce 1918–1919. Materiały i dokumenty, oprac. A. Tymieniecka, A. Litwin, t. 2, Warszawa 1965.
Google Scholar

Słownik biograficzny działaczy polskiego ruchu robotniczego, F. Tych (red.), t. 3, Warszawa 1992.
Google Scholar

Stulczewski J., Działalność antykomunistycznego oddziału partyzanckiego „Niepodległość” na ziemi szadkowskiej, „Biuletyn Szadkowski” 2016, t. 16. https://doi.org/10.18778/1643-0700.16.09
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/1643-0700.16.09

Stulczewski J., Stowarzyszenie Spółdzielni Spożywców „Szadkowianka” w Szadku (1913–1948), „Biuletyn Szadkowski” 2013, t. 13.
Google Scholar

Śmiałowski J., Początki działalności rad narodowych w Sieradzkiem. Z problemu narodzin władzy ludowej, „Acta Universitatis Lodziensis” 1989, t. 34.
Google Scholar

„Robotnik”, nr 213, 30.07.1929.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/S0140-6736(00)49280-9

Relacja Henryka Krzyżanowskiego z dn. 7.04.2020.
Google Scholar

Pobrania

Opublikowane

2021-12-10

Jak cytować

Stulczewski, J. (2021). Polska Partia Robotnicza w Szadku w latach 1945–1948. Biuletyn Szadkowski, 21, 127–147. https://doi.org/10.18778/1643-0700.21.07

Numer

Dział

Articles