Działalność antykomunistycznego oddziału partyzanckiego „Niepodległość” na terenie ziemi Szadkowskiej

Autor

  • Jarosław Stulczewski Towarzystwo Przyjaciół Zduńskiej Woli

DOI:

https://doi.org/10.18778/1643-0700.16.09

Słowa kluczowe:

oddział „Groźnego”, zgrupowanie partyzanckie „Niepodległość”, konspiracja antykomunistyczna, działalność niepodległościowa, ziemia szadkowska

Abstrakt

Od października 1945 r. do lutego 1946 r. ziemia szadkowska była objęta działalnością antykomunistycznego zgrupowania partyzanckiego „Niepodległość” pod dowództwem kpt. Eugeniusza Kokolskiego „Groźnego”. Zgrupowanie partyzanckie „Niepodległość” było zdyscyplinowanym wojskiem, które rozbijało posterunki MO i UB, a fundusz na działalność zdobywało wyłącznie w wyniku różnych akcji na instytucje państwowe (kasy zarządów gminnych, spółdzielni i urzędów pocztowych). Pozyskane fundusze i żywność przekazywano na żołd dla żołnierzy, dozbrajanie oddziału i wynagradzanie informatorów. Na terenie ziemi szadkowskiej zorganizowano kilka drobnych akcji zbrojno-rekwizycyjnych m.in. w Szadku, Zadzimiu, Wierzchach, Lichawie i Małyniu. Osobami nieodłącznie związanymi z oddziałem „Groźnego”, zamieszkującymi w różnych okresach teren ziemi szadkowskiej byli: Zenon Słowiński ps. „Czapla” (za działalność partyzancką skazany na 15 lat więzienia), Stanisław Brzozowski ps. „Kopacz” i Władysław Kupś (skazani na 2 lata pozbawienia wolności). Dopiero po upadku systemu komunistycznego w kraju, sąd wskazał, że działalność „Czapli” i „Kopacza” była działaniem na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, unieważniając wyroki „ludowego” wymiaru sprawiedliwości.

Biogram autora

Jarosław Stulczewski - Towarzystwo Przyjaciół Zduńskiej Woli

Działacz społeczno-kulturalny oraz ruchu rekonstrukcyjno-historycznego, prezes Zarządu Towarzystwa Przyjaciół Zduńskiej Woli, 98-220 Zduńska Wola, ul. Mickiewicza 4

Bibliografia

Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Gdańsku, sygn. IPN Gd 37/4.
Google Scholar

Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Łodzi, sygn. IPN Ld 0313/35, IPN Ld 0313/31, IPN Ld pf 10/740 t. 2, IPN Ld 030/78, IPN Ld 137/507, IPN Ld 014/132.
Google Scholar

Archiwum Państwowe w Łodzi Oddział w Sieradzu, sygn. 701/24.
Google Scholar

Dekret z dnia 13 czerwca 1946 r. o przestępstwach szczególnie niebezpiecznych w okresie odbudowy Państwa (Dz.U. 1946, Nr 30, poz. 192).
Google Scholar

Ustawa z dnia 22 lutego 1947 r. o amnestii (Dz.U. 1947, Nr 20, poz. 78).
Google Scholar

Ustawa z dnia 3 lutego 2011 r. o ustanowieniu Narodowego Dnia Pamięci „Żołnierzy Wyklętych” (Dz.U. 2011, Nr 32, poz. 160).
Google Scholar

Sztolc K., Działalność Batalionów Chłopskich na ziemi sieradzkiej, Zduńska Wola 1972, mpis.
Google Scholar

Atlas polskiego podziemia niepodległościowego 1944–1956, Warszawa–Lublin 2007.
Google Scholar

Bednarek J., „Groźny” i jego żołnierze w świetle materiałów aparatu represji. Przykład dokumentacji przez organy bezpieczeństwa państwa dziejów powojennej konspiracji antykomunistycznej, [w:] W kręgu „teczek”. Z badań nad zasobem i funkcjami archiwum Instytutu Pamięci Narodowej, Łódź–Toruń 2006.
Google Scholar

Bednarek J., Antykomunistyczny oddział partyzancki Eugeniusza Kokolskiego ps. „Groźny” (sierpień 1945 r. – marzec 1946 r.), [w:] Konspiracja antykomunistyczna i podziemie zbrojne w Wielkopolsce w latach 1945–1956, Poznań 2007.
Google Scholar

Głowacki A., Lesiakowski K., Nartonowicz-Kot M., Olejnik L., Gmina Zadzim 1919–2009, Łódź 2010.
Google Scholar

Jasiak K., Działalność partyzancka Konspiracyjnego Wojska Polskiego, Wieluń–Opole 2008.
Google Scholar

Jasiak K., Oddział partyzancki kpt. „Groźnego” i jego żołnierze, „Niepodległość i Pamięć”, Warszawa 2006.
Google Scholar

Łuczak A., Gdzie pochowano żołnierzy „Groźnego”?, „Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej”, Warszawa 2003, nr 7.
Google Scholar

Stulczewski J., Rok 1945 – radość i tragedia na terenie gminy Szadek, „Biuletyn Szadkowski” 2015, t. 15.
Google Scholar

Stulczewski J., Wywiad ze Stanisławem Kępką – jednym z najstarszych mieszkańców Szadku, „Biuletyn Szadkowski” 2014, t. 14.
Google Scholar

Tomaszewicz A., ZWZ AK na ziemi szadkowskiej 1939–1945, Szadek 1992.
Google Scholar

Relacja Genowefy Strzelczyk z dnia 16.11.2014 r.
Google Scholar

Relacja Kaliny Rudeckiej z dnia 27.05.2011 r.
Google Scholar

Pobrania

Opublikowane

2016-12-30

Jak cytować

Stulczewski, J. (2016). Działalność antykomunistycznego oddziału partyzanckiego „Niepodległość” na terenie ziemi Szadkowskiej. Biuletyn Szadkowski, 16, 177–193. https://doi.org/10.18778/1643-0700.16.09

Numer

Dział

Articles