Pochówek dziecięcy kultury przeworskiej z młodszego okresu przedrzymskiego ze stanowiska Kobyla Miejska 14, gm. Szadek
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-6034.38.09Słowa kluczowe:
grób, kultura przeworska, młodszy okres przedrzymskiAbstrakt
Miejsce, na którym zlokalizowane jest stanowisko, od dłuższego czasu ulegało zniszczeniu na skutek niekontrolowanego wybierania piasku na potrzeby okolicznych mieszkańców. W 2020 r. natrafiono na pozostałości grobu ludności kultury pomorskiej. Celem prac terenowych było określenie stopnia zniszczenia cmentarzyska oraz uchwycenie jego zasięgu. W takcie sondażowych badań archeologicznych przeprowadzonych na stanowisku zarejestrowano m.in. jeden pochówek kultury przeworskiej. Przeprowadzono także badania za pomocą wykrywacza metali, jednak nie pozyskano zabytków, które można byłoby wiązać ze wspomnianą kulturą.
Zarys prezentowanego obiektu nie był wyraźnie czytelny na tle piaszczystego calca. W momencie odkrycia naczynie nie było zachowane w całości, a zapinka znajdowała się między fragmentami ceramiki. Silnie skorodowana fibula prawdopodobnie była pierwotnie umieszczona wewnątrz kubka pełniącego rolę pojemnika na przepalone szczątki. Zarówno naczynie, ze względu na cechy mikromorfologiczne – pogrubiony brzeg bez facetowania oraz wałeczkowate ucho, jak żelazna zapinka nawiązująca do typu B według Kostrzewskiego i grupy 18 według Gebharda, datowane są na fazę A2 młodszego okresu przedrzymskiego.
Zaprezentowany grób może być jedyną pozostałością przestrzeni grzebalnej ludności kultury przeworskiej lub jednostkowym pochówkiem dziecka zlokalizowanym poza cmentarzyskiem lub na jego obrzeżach. W sąsiedztwie nekropolii znajdować się musiała osada, która charakteryzowała się dogodnym położeniem na tle sieci hydrograficznej.
Bezpowrotnie utracone i zniszczone materiały kultury przeworskiej mogły się przyczynić do lepszego poznania osadnictwa przeworskiego w tym rejonie, zwłaszcza w okresie młodszoprzedrzymskim, z którego źródła są słabiej reprezentowane niż te z pierwszych wieków naszej ery.
Pobrania
Bibliografia
Antosik Ł. (2020), Kobyla Miejska, stan. 14, gm. Szadek, pow. zduńskowolski, woj. łódzkie, Register Card of the Land Archaeological Monument (a manuscript in the WUOZ archive in Łódź).
Google Scholar
Antosik Ł. (2020a), Wyniki sondażowych badań archeologicznych w miejscowości Kobyla Miejska, dz. 207, stanowisko 14, AZP 67-47, gm. Szadek, pow. zduńskowolski, woj. łódzkie (a manuscript in the WUOZ archive in Łódź).
Google Scholar
Bokiniec E. (2008), Kultura oksywska na ziemi chełmińskiej w świetle materiałów sepulkralnych, Muzeum Okręgowe, Toruń.
Google Scholar
Czarnecka K. (1990), Struktura społeczna ludności kultury przeworskiej, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa.
Google Scholar
Czyż J., Forysiak J. (2001), Budowa geologiczna i rozwój rzeźby okolic Szadku, “Biuletyn Szadkowski”, 1, p. 91–100, https://doi.org/10.18778/1643-0700.01.08
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18778/1643-0700.01.08
Dąbrowska T. (1973), Cmentarzysko kultury przeworskiej w Karczewcu, pow. Węgrów, “Materiały Starożytne i Wczesnośredniowieczne”, 2, p. 383–530.
Google Scholar
Dąbrowska T. (1988), Wczesne fazy kultury przeworskiej, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Google Scholar
Dąbrowska T. (2008), Młodszy okres przedrzymski na Mazowszu i zachodnim Podlasiu. Zarys kulturowo-chronologiczny, Państwowe Muzeum Archeologiczne, Warszawa.
Google Scholar
Dobrzycki M. (2020), Kobyla Miejska, gm. Szadek, pow. zduńskowolski, woj. łódzkie, stan. 4, AZP 67-47/87, Register Card of the Land Archaeological Monument (a manuscript of the WUOZ archive in Łódź).
Google Scholar
Domański G. (1975), Studia z dziejów środkowego Nadodrza III–I w. p.n.e., Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.
Google Scholar
Gebhard R. (1991), Die Fibeln aus dem Oppidum von Manching, F. Steiner, Stuttgart (Ausgrabungen in Manching, 14).
Google Scholar
Godłowski K. (1985), Przemiany kulturowe i osadnicze w południowej i środkowej Polsce w młodszym okresie przedrzymskim i okresie rzymskim, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Kraków.
Google Scholar
Godon K. (1986), Grzybów-Wolniaki, gm. Szadek, woj. sieradzkie, stan. 1, AZP 67-47/10, Register Card of the Archaeological Site (WUOZ archive in Łódź).
Google Scholar
Grygiel M. (2018), Chronologia przemian kulturowych w dobie przełomu starszego i młodszego okresu przedrzymskiego na Niżu Polskim, Fundacja Badań ¬Archeologicznych Imienia Profesora Konrada Jażdżewskiego; Muzeum Archeologiczne i Etnograficzne, Łódź.
Google Scholar
Grygiel M., Grygiel R., Stasiak W. (2019), Gola pod Jarczewem w pradziejach, Muzeum Archeologiczne i Etnograficzne w Łodzi, Łódź.
Google Scholar
Kaszewska E. (1975), Kultura przeworska w Polsce Środkowej, “Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi. Seria Archeologiczna”, 22, p. 194–252.
Google Scholar
Kobyliński Z. (2009), Konserwacja zapobiegawcza dziedzictwa archeologicznego: wprowadzenie do problematyki, “Ochrona Zabytków” 62.3 (246), p. 77–104.
Google Scholar
Kondracki J. (2000), Geografia fizyczna Polski, Państwowe Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar
Kostrzewski J. (1919), Die ostgermanische Kultur der Spätlatènezeit, Curt Kabitzsch, Leipzig–Würzburg (Mannus-Bibliothek, 18).
Google Scholar
Maciałowicz A. (2006), Cmentarzysko kultury przeworskiej z młodszego okresu przedrzymskiego w Suchodole, pow. Sochaczewski, “Wiadomości Archeologiczne”, 58, p. 283–369.
Google Scholar
Madyda-Legutko R., Rodzińska-Nowak J., Zagórska-Telega J. (2004), Pochówki dzieci z cmentarzyska kultury przeworskiej w Opatowie, stan. 1, woj. śląskie – próba interpretacji, [in:] W. Dzieduszycki, J. Wrzesiński (ed.), Dusza maluczka a strata ogromna, Poznań (Funeralia Lednickie. Spotkanie, 6), p. 199–215.
Google Scholar
Mistewicz A., Maciałowicz A., Woźniak A. (2021), Dąbek, stan. 9 – nekropola kultury przeworskiej i wielbarskiej na północnym Mazowszu, Wydział Archeologii Uniwersytet Warszawski, Warszawa (Światowit Supplement Series B: Barbaricum, 14).
Google Scholar
Muzolf B. (2009), Wyniki ratowniczych badań wykopaliskowych wielokulturowego stanowiska 1 w Kobielicach, gm. Zakrzewo, [in:] W. Świętosławski (ed.), Archeologiczne badania ratownicze nad Bachorzą, Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Łódź (Acta Archaeologica Lodziensis, 55), p. 7–100.
Google Scholar
Nowak A. (2001), Zasoby a jakość wód powierzchniowych gminy Szadek, “Biuletyn Szadkowski”, 1, p. 101–110, https://doi.org/10.18778/1643-0700.01.09
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18778/1643-0700.01.09
Sobucki A., Woźniak Z. (2004), Nowe materiały o cechach jastorfskich z Wielkopolski, [in:] H. Machajewski (ed.), Kultura jastorfska na Nizinie Wielkopolsko-Kujawskiej, Stowarzyszenie Naukowe Archeologów Polskich, Poznań, p. 199–214.
Google Scholar
Solon J., Borzyszkowski J., Bidłasik M., Richling A., Badora K., Balon J., Brzezińska-Wójcik T., Chabudziński Ł., Dobrowolski R., Grzegorczyk I., Jodłowski M., Kistowski M., Kot R., Krąż P., Lechnio J., Macias A., Majchrowska A., Malinowska E., Migoń P., Myga-Piątek U., Nita J., Papińska E., Rodzik J., Strzyż M., Terpiłowski S., Ziaja W. (2018), Physico-geographical mesoregions of Poland. Verification and adjustment of boundaries on the basis of contemporary spatial data, “Geographia Polonica”, 91.2, p. 143–168, https://doi.org/10.7163/GPol.0115
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.7163/GPol.0115
Strobin A. (2011), Ceramika naczyniowa kultury oksywskiej, Biblioteka Telgte Wydawnictwo, Roman Bąk; Instytut Archeologii Uniwersytetu Gdańskiego, Poznań–Gdańsk.
Google Scholar
Urbaniak A. (2004), Z badań nad okresami przedrzymskim, rzymskim i wędrówek ludów w Polsce Środkowej, “Acta Geographica Lodziensia”, 88, p. 119–126.
Google Scholar
Urbański M. (2003), O znaleziskach archeologicznych na terenie powiatu zduńskowolskiego, “Na Sieradzkich Szlakach”, 1–4 (67), p. 2–7.
Google Scholar
Zagórska-Telega J. (2019), Obrządek pogrzebowy ludności kultury przeworskiej nadliswarciańskiego regionu osadniczego w młodszym i późnym okresie rzymskim, Towarzystwo Wydawnicze „Historia Iagellonica”, Kraków.
Google Scholar
Żółkiewski M. (2008), Kilka uwag o pochówkach dzieci, na przykładzie grobów z cmentarzyska kultury przeworskiej w Marcjanowie, pow. Turek, stan. 2, [in:] J. Skowron, M. Olędzki (ed.), Kultura przeworska. Odkrycia – interpretacje – hipotezy, Uniwersytet Łódzki. Wydział Studiów Międzynarodowych i Politologicznych, Katedra Badań Wschodu, Łódź, p. 243–258.
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.