Fibule jako dodatek do sukni w ubiorach Daków (II-III w.n.e.)

Abstrakt

Autor artykułu opierając się na materiałach z terenu Rumunii omawia kwestię fibul występujących parami, na jakie natrafiano w grobach dackich i gockich. Obok tzw. fibul podwójnych identycznych znane są przykłady występowania w grobach par fibul zróżnicowanych typologicznie. Oczywiście istnieją też groby nie wyposażone w ogóle w fibule, lub zawierające pojedyncze egzemplarze.

Fibule występują zarówno w grobach osób dorosłych, jak i dzieci; były ozdobami strojów obydwu płci, choć większa ich liczba jest charakterystyczna dla grobów żeńskich.

Na dackich cmentarzyskach znajdujących się na terenach będących we władaniu rzymskim występuje procentowo taka sama liczba grobów z podwójnymi, co i pojedynczymi fibulami. Znajdowano tam też niecharakterystyczne dla Daków groby z trzema fibulami. We wschodniej Dacii możemy wyróżnić dwa rejony, gdzie występują fibule „parzyste". Pierwszy obejmuje tereny grupy lipickiej (z relatywnie dużą liczbą grobów z parzystymi fibulami datowanymi na I II w., n.e.), drugi – leżący w środkowej Mołdawii – obszar z podobnie dużą liczbą parzystych fibul, które można datować na III w. n.e. Nie można stwierdzić, z uwagi na istniejące między nimi różnice typologiczne, czy używanie fibul podwójnych zostało przejęte przez Daków od Gotów; ci ostatni stosowali, w przeciwieństwie do Daków, jedynie pary fibul identycznych. Można przypuszczać, że istniały jakieś wpływy gockie w zwyczajach dackich spinania szat przy pomocy pary fibul. Jednakże taki zwyczaj u Daków znany jest już z I w. n.e., na co wskazują znaleziska z Lipicy Górnej i Zvenigorodu.