Przyszłość cywilnoprawnych stosunków zatrudnienia
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-6069.88.01Słowa kluczowe:
umowy cywilnoprawne, samozatrudnienie, elastyczne formy zatrudnienia, swoboda wyboru podstawy zatrudnienia, wolność umów, domniemanie stosunku pracyAbstrakt
W artykule podjęto próbę ukazania przyszłości cywilnoprawnych stosunków zatrudnienia. Autor przedstawia skalę i przyczyny zjawiska upowszechniania się w gospodarce rynkowej cywilnoprawnych form zatrudnienia oraz pracy na własny rachunek, które coraz częściej wypierają klasyczny stosunek pracy. Jego zdaniem, tendencja ta ma charakter trwały i nieodwracalny. W przyszłości należy utrzymać model zatrudnienia oparty na różnorodności dopuszczalnych podstaw zatrudnienia, zakładający swobodę wyboru reżimu pomiędzy stosunkiem pracy, umowami prawa cywilnego a samozatrudnieniem. Istnieje konieczność pozostawienia dotychczasowej konstrukcji stosunku pracy opartej na kryterium pracy podporządkowanej, wykonywanej pod kierownictwem pracodawcy. To właśnie ten model zatrudnienia musi gwarantować najszerszy (najpełniejszy) zakres ochrony, która winna rekompensować pracownikowi permanentny stan zależności (podporządkowania) względem pracodawcy. Wokół tak określonego modelu stosunku pracy możliwe jest natomiast budowanie innych cywilnoprawnych form zatrudnienia, do których w ograniczonym zakresie powinny mieć zastosowanie ochronne przepisy prawa pracy. Ponadto istnieje potrzeba doprecyzowania w przepisach Kodeksu pracy kryteriów odróżniających stosunek pracy podporządkowanej od cywilnoprawnych stosunków zatrudnienia, zwłaszcza zaś kryterium kierownictwa pracodawcy.
Pobrania
Bibliografia
Chobot, Andrzej. 1997. Nowe formy zatrudnienia: kierunki rozwoju i nowelizacji. Warszawa: Wydawnictwa Prawnicze PWN.
Google Scholar
Davies, Paul 1999. „Zatrudnienie pracownicze i samozatrudnienie w świetle common law”. W Referaty na VI Europejski Kongres Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego. Warszawa: Wydawnictwo Scholar.
Google Scholar
Duraj, Tomasz. 2012a. „Podporządkowanie co do przedmiotu świadczenia pracownika – wybrane problemy”. Praca i Zabezpieczenie Społeczne 11: 21–29.
Google Scholar
Duraj, Tomasz. 2012b. „Podporządkowanie pracownika pracodawcy w aspekcie czasu pracy – wybrane problemy”. Zeszyty Prawnicze Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego 12(4): 123–149.
Google Scholar
Duraj, Tomasz. 2012c. „Podporządkowanie pracownika pracodawcy w aspekcie miejsca świadczenia pracy – wybrane problemy”. Monitor Prawa Pracy 12: 634–639.
Google Scholar
Duraj, Tomasz. 2017. „Granice pomiędzy stosunkiem pracy a stosunkiem cywilnoprawnym – głos w dyskusji”. Gdańsko-Łódzkie Roczniki Prawa Pracy i Prawa Socjalnego 7: 61–82.
Google Scholar
Gersdorf, Małgorzata. 2019. „Nowe trendy gospodarcze a reguła domniemania zawarcia umowy o pracę”. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica 88: 35–41.
Google Scholar
Gładoch, Monika. 2019. „O potrzebie różnorodności w prawie pracy”. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica 88: 17–24.
Google Scholar
Hajn, Zbigniew. 2000a. „Regulacja pozycji prawnej pracownika i pracodawcy a funkcje prawa pracy”. Praca i Zabezpieczenie Społeczne 10: 2–13.
Google Scholar
Hajn, Zbigniew. 2000b. Glosa do wyroku SN z 16 grudnia 1998 r., II UKN 394/98, OSP nr 12, poz. 177.
Google Scholar
Hajn, Zbigniew. 2003. „Elastyczność popytu na pracę w Polsce. Aspekty prawne”. W Elastyczne formy zatrudnienia i organizacji pracy a popyt na pracę w Polsce. Red. Elżbieta Kryńska. 48–99. Warszawa: Instytut Pracy i Spraw Socjalnych.
Google Scholar
Jończyk, Jan. 2000. „O szczególnych formach zatrudnienia i formach ubezpieczeń społecznych”. W Szczególne formy zatrudnienia. Red. Zdzisław Kubot. 39–52. Wrocław: Uniwersytet Wrocławski, Wydział Prawa i Administracji.
Google Scholar
Kubot, Zdzisław. 2000. „Szczególne formy zatrudnienia i samozatrudnienia”. W Szczególne formy zatrudnienia. Red. Zdzisław Kubot. 5–38. Wrocław: Uniwersytet Wrocławski, Wydział Prawa i Administracji.
Google Scholar
Musiała, Anna. 2019. „Filozofia tzw. ochrony osób pracujących na zasadach cywilnoprawnych – głos w dyskusji podczas I Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej z cyklu „Nietypowe stosunki zatrudnienia” pt. „Stosowanie umów cywilnoprawnych w świetle przepisów prawa pracy i ubezpieczeń społecznych. Łódzko-poznański początek dyskusji…”. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica 88: 89–95.
Google Scholar
Pisarczyk, Łukasz. 2003. Różne formy zatrudnienia. Warszawa: Wolters Kluwer.
Google Scholar
Rozwadowska, Anna. 2018. „Spadła liczba umów cywilnoprawnych. Mniej niż milion zleceń”. wyborcza.biz (13 listopada).
Google Scholar
Salwa, Zbigniew. 2002. „Przemiany prawa pracy początku stulecia a jego funkcja ochronna”. W Prawo pracy a wyzwania XXI-go wieku. Księga Jubileuszowa Prof. T. Zielińskiego. Red. Maria Matey-Tyrowicz, Lesław Nawacki, Barbara Wagner. 298–300. Warszawa: Biblioteka Sejmowa.
Google Scholar
Skąpski, Michał. 2000. Zagadnienia stosunku pracy między członkami rodziny. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Świątkowski, Andrzej Marian. 2019. „Uznanie za pracownika osoby zatrudnionej na podstawie umowy cywilnoprawnej”. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica 88: 43–56.
Google Scholar
Tomanek, Artur. 2017. „Status osoby samozatrudnionej w świetle znowelizowanych przepisów o minimalnym wynagrodzeniu za pracę”. Praca i Zabezpieczenie Społeczne 1: 13–20.
Google Scholar
Wagner, Barbara. 2002. „O swobodzie umowy o pracę raz jeszcze”. W Prawo pracy a wyzwania XXI-go wieku. Księga Jubileuszowa Prof. T. Zielińskiego. Red. Maria Matey-Tyrowicz, Lesław Nawacki, Barbara Wagner. 359–381. Warszawa: Biblioteka Sejmowa.
Google Scholar
Zieliński, Tadeusz. 1999. „Problem rekodyfikacji prawa pracy”. Państwo i Prawo 7: 13–14.
Google Scholar
Zieliński, Tadeusz. 2000. „Umowy o zatrudnienie w aspekcie rekodyfikacji prawa pracy”. W Szczególne formy zatrudnienia. Red. Zdzisław Kubot. 53–66. Wrocław: Uniwersytet Wrocławski, Wydział Prawa i Administracji.
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
