Aksjologia czy teleologia podstawą relacji prawnych państwo – Kościół w III Rzeczypospolitej Polskiej?
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-6069.108.02Słowa kluczowe:
państwo, Kościół, relacja, wartość, celAbstrakt
Artykuł podejmuje problematykę podstaw współczesnych relacji pomiędzy państwem a Kościołem katolickim na gruncie prawnym. Dwie niezależne społeczności wraz ze swoim prawem muszą współistnieć na jednym terytorium. Jedyną szansą sukcesu jest dialog i wzajemne zrozumienie. Celem artykułu jest próba oceny co leży u podstaw tych relacji. Czy jest to aksjologia rozumiana jako wartość, czy może teleologia odczytywana w perspektywie celu.
Pobrania
Bibliografia
Akt Końcowy Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie. Helsinki 1.08.1975.
Google Scholar
Benedictus PP. XVI. 2006. Litterae encyclicae Deus caritas est. AAS 98, 3: 217–252.
Google Scholar
Ioannes Paulus PP. II. 1979. Litterae encyclicae Redemptor hominis. 4.03.1979. AAS 71, 4: 257–324.
Google Scholar
Ioannes Paulus PP. II. 1981. Litterae encyclicae Laborem exercens. 14.09.1981. AAS 73, 9: 577–647.
Google Scholar
Joannes Paulus PP. II. 1987. Litterae encyclicae Sollicitudo rei sociallis. 30.12.1987. AAS 80, 5: 513–586.
Google Scholar
Ioannes Paulus PP. II. 1991. Litterae encyclicae Centesimus anno. 1.05.1991. AAS 83, 10: 819–867.
Google Scholar
Ioannes PP. XXIII. 1961. Litterae encyclicae Mater et magistra. 15.05.1961. AAS 53, 8: 401–464.
Google Scholar
Ioannes PP. XXIII. 1963. Litterae encyclicae Pacem in terris. 11.04.1963. AAS 55, 5: 257–304.
Google Scholar
Karta praw podstawowych Unii Europejskiej. Nicea 7.12.2000, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=celex%3A12012P%2FTXT (dostęp 7.07.2024).
Google Scholar
Kodeks Prawa Kanonicznego. 2022. Przekł. polski. Poznań: Pallottinum.
Google Scholar
Konkordat między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską (Dz.U. z 1998 r. Nr 51, poz. 318).
Google Scholar
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2.04.1997 (Dz.U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483).
Google Scholar
Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności. Rzym 4.11.1950 (Dz.U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284).
Google Scholar
Leo PP. XIII. 1891. Litterae encyclicae Rerum novarum. 15.05.1891. Tekst polski: Dokumenty nauki społecznej Kościoła, cz. I. 1987. Red. Marian Radwan, Leon Dyczewski, Adam Stanowski. 41–65. Rzym–Lublin: Wydawnictwo RW KUL.
Google Scholar
Międzynarodowy pakt praw gospodarczych, społecznych i kulturalnych. San Francisco 16.12.1966.
Google Scholar
Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych. San Francisco 16.12.1966.
Google Scholar
Paulus PP. VI. 1967. Litterae encyclicae Populorum progressio. 26.03.1967. AAS 59, 4: 257–299.
Google Scholar
Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu. 2002. Wyd. 5. Poznań: Pallottinum.
Google Scholar
Pius PP. XI. 1931. Litterae encyclicae Quadragesimo anno. 15.05.1931. AAS 23: 177–228.
Google Scholar
Powszechna Deklaracja Praw Człowieka. Paryż 10.12.1948, https://libr.sejm.gov.pl/tek01/txt/onz/1948.html (dostęp 7.07.2024).
Google Scholar
„Sobór Watykański II. Deklaracja Dignitatis humanae o wolności religijnej”. 2002. W Sobór Watykański II. Konstytucje, dekrety, deklaracje. Red. Maria Przybył. 638–661. Poznań: Pallottinum.
Google Scholar
„Sobór Watykański II. Konstytucja dogmatyczna o Kościele”. 2002. W Sobór Watykański II. Konstytucje, dekrety, deklaracje. Red. Maria Przybył. 104–166. Poznań: Pallottinum.
Google Scholar
„Sobór Watykański II. Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym. 2002. W Sobór Watykański II. Konstytucje, dekrety, deklaracje. Red. Maria Przybył. 526–606. Poznań: Pallottinum.
Google Scholar
Ustawa z dnia 17 maja 1989 r. o gwarancjach wolności sumienia i wyznania (Dz.U. z 2023 r. poz. 265).
Google Scholar
Ustawa z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 2023 r. poz. 1966).
Google Scholar
Wyrok TK z dnia 23 marca 1999 r., K 2/98, OTK ZU 3/1999, poz. 38.
Google Scholar
Wyrok TK z dnia 5 marca 2003 r., K 7/01, OTK ZU 3A/2003, poz. 19.
Google Scholar
Wyrok TK z dnia 30 października 2006 r., P 10/06, OTK ZU 9A/2006, poz. 128.
Google Scholar
Wyrok TK z dnia 30 września 2008 r., K 44/07, OTK ZU 7A/2008, poz. 126.
Google Scholar
Borecki, Paweł. 2022. „Zasada współdziałania państwa i związków wyznaniowych w prawie polskim”. Studia Prawa Publicznego 4(40): 85–109.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.14746/spp.2022.4.40.5
Bosek, Leszek. 2016. „Komentarz do art. 30 Konstytucji”. W Konstytucja RP, t. 2, Komentarz do art. 87–243. Red. M. Safjan, L. Bosek. Pkt 39–44. Warszawa: C.H.Beck.
Google Scholar
Cenalmor, Daniel. Jorge Miras. 2022. Prawo kanoniczne. Warszawa: Wolters Kluwer.
Google Scholar
Chauvin, Tatiana. „Sprawiedliwość społeczna – człowiek i wspólnota w świetle prawa i społecznej nauki Kościoła”. Forum Prawnicze 3: 3–21.
Google Scholar
Garlicki, Leszek. 2004. Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu. Warszawa: Liber.
Google Scholar
Geremek, Bronisław. 2013. „Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o ratyfikacji konkordatu między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską (12.12.1997)”. W Józef Kowalczyk. Konkordat między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską 1993/1998. 299–306. Płock: Płocki Instytut Wydawniczy.
Google Scholar
Góralski, Wojciech. 2022. „Filozofia Konkordatu między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską z dnia 28 lipca 1993 roku”. Studia z Prawa Wyznaniowego 25: 157–170.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.31743/spw.13660
Góralski, Wojciech. Andrzej Pieńdyk. 2000. Zasada niezależności i autonomii państwa i Kościoła w Konkordacie polskim z 1993 roku. Warszawa: Wydawnictwo UKSW.
Google Scholar
Hemperek, Piotr. 1985. „Współpraca między Kościołem i państwem”. Kościół i Prawo 4: 79–100.
Google Scholar
Hervada, Javier. 2023. „Komentarz do kan. 208 KPK”. W Kodeks Prawa Kanonicznego. Komentarz. Red. Piotr Majer. Wyd. 2. 166–167. Warszawa: Wolters Kluwer.
Google Scholar
Kaczmarczyk-Kłak, Katarzyna. 2020. „Rzeczpospolita Polska jako dobro wspólne”. Teka Komisji Prawniczej PAN Oddział w Lublinie 13(1): 185–199.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.32084/tekapr.2020.13.1-15
Kołakowski, Leszek. 1999. Moje słuszne poglądy na wszystko. Kraków: Znak.
Google Scholar
Kroczek, Piotr. 2018. „Znaczenie preambuły do konkordatu z 1993 roku dla interpretatora”. Annales Canonici 14: 237–252.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.15633/acan.2776
Krukowski, Józef. 2008. Polskie prawo wyznaniowe. Warszawa: LexisNexis.
Google Scholar
Krukowski, Józef. 2013. Kościelne prawo publiczne. Prawo konkordatowe. Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II.
Google Scholar
Krukowski, Józef. 2020. „Zasada poszanowania niezależności i autonomii Państwa i Kościoła katolickiego oraz współdziałania dla dobra człowieka i dobra wspólnego. Geneza i znaczenie art. 1 Konkordatu między Stolicą Apostolską i Polską 1993–1998”. Rocznik Nauk Prawnych 30(4): 83–108.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18290/rnp20304-5
Mezglewski, Artur. Henryk Misztal. Piotr Stanisz. 2008. Prawo wyznaniowe. Wyd. 2. Warszawa: C.H.Beck.
Google Scholar
Morawski, Lech. 2014. Podstawy filozofii prawa. Toruń: Dom Organizatora.
Google Scholar
Oniszczuk, Jerzy. 2000. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego. Kraków: Zakamycze.
Google Scholar
Orzeszyna, Krzysztof. 2007. Podstawy relacji między państwem a kościołami w konstytucjach państw członkowskich i traktatach Unii Europejskiej. Studium prawnoporównawcze. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Google Scholar
Pietrzak, Michał. 1999. Demokratyczne, świeckie państwo prawne. Warszawa: Liber.
Google Scholar
Polak, Piotr. Janusz Trzciński. 2018. „Konstytucyjna zasada godności człowieka w świetle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego”. Gdańskie Studia Prawnicze 40: 257–274.
Google Scholar
Ruczkowski, Piotr. 2021. „Aksjologia Konstytucji RP, czyli od wartości do prawa pozytywnego”. Political Dialogues 30: 97–114.
Google Scholar
Słowikowska, Anna. 2020. Soborowa zasada współdziałania Kościoła i państwa w kontekście zasad ją warunkujących. 31–60, https://bsawp.edu.pl/wp-content/uploads/2020/04/slowikowska_14_2.pdf (dostęp 7.07.2024).
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.32084/bsawp.5780
Sobczyk, Paweł. 2015. „Dobro wspólne jako cel współdziałania państwa z Kościołami i innymi związkami wyznaniowymi”. Kościół i Prawo 4(1): 169–184.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18290/kip.2015.4.1-11
Stępień, Jakub. 2022. Stosunki państwa i Kościoła katolickiego w konstytucyjnym porządku III Rzeczypospolitej Polskiej. Łódź: maszynopis.
Google Scholar
Ziembiński, Zygmunt. 1992. O pojmowaniu sprawiedliwości. Lublin: Daimonion.
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Wersje
- 2025-02-20 - (2)
- 2024-11-29 - (1)
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
