Ochrona osób pracujących na własny rachunek w świetle aktów Organizacji Narodów Zjednoczonych i Międzynarodowej Organizacji Pracy – wnioski z projektu badawczego Narodowego Centrum Nauki Nr 2018/29/B/HS5/02534
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-6069.107.13Słowa kluczowe:
praca na własny rachunek, międzynarodowe prawo pracy, standardy ochronne, ochrona życia i zdrowia, zakaz dyskryminacji w zatrudnieniu, ochrona wynagrodzenia, uprawnienia rodzicielskie, prawo do wypoczynku, uprawnienia zbioroweAbstrakt
Celem artykułu jest przedstawienie najważniejszych obszarów ochrony osób pracujących zarobkowo na własny rachunek w świetle aktów ONZ i MOP, a także ich znaczenia dla krajowych porządków prawnych. Jest to nawiązanie do wniosków wynikających z projektu badawczego Narodowego Centrum Nauki Nr 2018/29/B/HS5/02534. Z uwagi na ograniczone ramy artykułu, autor zwraca uwagę jedynie na najważniejsze kwestie dotyczące tytułowego zagadnienia.
Pobrania
Bibliografia
Babińska-Górecka, Renata. 2020. „Prawo do wypoczynku”. W System Prawa Pracy. Tom X. Międzynarodowe publiczne prawo pracy. Standardy europejskie. Pkt 17.1.2. Red. Krzysztof W. Baran. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
Google Scholar
Baran, Krzysztof W. 2018. „O zakresie prawa koalicji w związkach zawodowych po nowelizacji prawa związkowego z 5 lipca 2018 r.” Praca i Zabezpieczenie Społeczne 9: 2–4. https://doi.org/10.5604/01.3001.0013.2098
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.5604/01.3001.0013.2098
Chobot, Andrzej. 1997. Nowe formy zatrudnienia: kierunki rozwoju i nowelizacji. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze PWN.
Google Scholar
Duraj, Tomasz. 2007. „Prawna perspektywa pracy na własny rachunek”. W Praca na własny rachunek – determinanty i implikacje. 19–51. Red. Elżbieta Kryńska. Warszawa: IPiSS.
Google Scholar
Duraj, Tomasz. 2018a. „Funkcja ochronna prawa pracy a praca na własny rachunek”. W Ochronna funkcja prawa pracy. Wyzwania współczesnego rynku pracy. 37–56. Red. Anna Napiórkowska, Beata Rutkowska, Mikołaj Rylski. Toruń: TNOiK „Dom Organizatora”.
Google Scholar
Duraj, Tomasz. 2018b. „Prawo koalicji osób pracujących na własny rachunek”. W Zbiorowe prawo zatrudnienia. 127–149. Red. Jakub Stelina, Jakub Szmit. Warszawa: Wolters Kluwer.
Google Scholar
Duraj, Tomasz. 2020a. „The Limits of Expansion of Labour Law to Non-labour Forms of Employment – Comments de lege lata and de lege ferenda”. W News forms of employment. Current problems and future challenges. 15–32. Red. Jerzy Wratny, Agata Ludera-Ruszel. Wiesbaden: Springer. https://doi.org/10.1007/978-3-658-28511-1_2
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-658-28511-1_2
Duraj, Tomasz. 2020b. „Prawo koalicji osób pracujących zarobkowo na własny rachunek po nowelizacji prawa związkowego – szanse i zagrożenia”. Studia z Zakresu Prawa Pracy i Polityki Społecznej 27(2): 67–77. https://doi.org/10.4467/25444654SPP.20.007.11945
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.4467/25444654SPP.20.007.11945
Duraj, Tomasz. 2021a. „Ochrona osób samozatrudnionych w świetle przepisów zbiorowego prawa pracy po zmianach – wybrane problemy”. W Zatrudnienie w epoce postindustrialnej. 63–82. Red. Krzysztof Walczak, Barbara Godlewska-Bujok. Warszawa: C.H. Beck.
Google Scholar
Duraj, Tomasz. 2021b. „Powers of Trade Union Activists Engaged in Self-Employment – Assessment of Polish Legislation”. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica 95: 83–100. https://doi.org/10.18778/0208-6069.95.08
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18778/0208-6069.95.08
Duraj, Tomasz. 2022. „Kilka refleksji na temat ochrony prawnej osób pracujących na własny rachunek w zakresie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy”. W Pro opere perfecto gratias agimus. Księga Jubileuszowa dedykowana Profesorowi Tadeuszowi Kuczyńskiemu. 69–80. Red. Agnieszka Górnicz-Mulcahy, Monika Lewandowicz-Machnikowska, Artur Tomanek. Wrocław: E-Wydawnictwo. Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego.
Google Scholar
Florek, Ludwik. Michał Seweryński. 1988. Międzynarodowe Prawo Pracy. Warszawa: Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych.
Google Scholar
Gersdorf, Małgorzata. 2013. Prawo zatrudnienia. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
Google Scholar
Góral, Zbigniew. Magdalena Kuba. 2017. „Regulacje międzynarodowe”. Pkt 1.2. W Zakaz dyskryminacji w zatrudnieniu pracowniczym. Pkt 1.2. Red. Zbigniew Góral. Warszawa: LEX.
Google Scholar
Grygiel-Kaleta, Żaneta. 2015. Wolność zrzeszania się w związkach zawodowych. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
Google Scholar
Grzebyk, Piotr. Łukasz Pisarczyk. 2019. „Krajobraz po reformie. Zbiorowa reprezentacja praw i interesów zatrudnionych niebędących pracownikami”. Praca i Zabezpieczenie Społeczne 1: 81–98. https://doi.org/10.33226/0032-6186.2019.1.10
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.33226/0032-6186.2019.1.10
Hajn, Zbigniew. 2003. „Elastyczność popytu na pracę w Polsce. Aspekty prawne”. W Elastyczne formy zatrudnienia i organizacji pracy a popyt na pracę w Polsce. 48–99. Red. Elżbieta Kryńska. Warszawa: IPiSS.
Google Scholar
Hajn, Zbigniew. 2010. „Prawo zrzeszania się w związkach zawodowych – prawo pracowników czy prawo ludzi pracy”. W Zbiorowe prawo pracy w XXI wieku. 175–183. Red. Alina Wypych-Żywicka, Monika Tomaszewska, Jakub Stelina. Gdańsk: Fundacja Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego.
Google Scholar
Kubot, Zbigniew. Red. 2000. Szczególne formy zatrudnienia i samozatrudnienia. Wrocław: Uniwersytet Wrocławski.
Google Scholar
Kuźniar, Roman. 2000. Prawa człowieka. Prawo, instytucje, stosunki międzynarodowe. Warszawa: Scholar.
Google Scholar
Musiała, Anna. 2015. „Glosa do wyroku TK z dnia 2 czerwca 2015 r., K 1/13”. LEX.
Google Scholar
Pisarczyk, Łukasz. 2003. Różne formy zatrudnienia. Warszawa: Wolters Kluwer.
Google Scholar
Prusinowski, Piotr. 2019. „Konwencje i zalecenia Międzynarodowej Organizacji Pracy”. W System Prawa Pracy. Tom IX. Międzynarodowe publiczne prawo pracy. Standardy globalne. 451–477. Red. Krzysztof W. Baran. Warszawa: LEX.
Google Scholar
Rycak, Magdalena. Łukasz Pisarczyk. 2019. „Prawo do wypoczynku”. W System Prawa Pracy. Tom IX. Międzynarodowe publiczne prawo pracy. Standardy globalne. Pkt 13.11. Red. Krzysztof W. Baran. Warszawa: LEX.
Google Scholar
Świątkowski, Andrzej M. 2008. Międzynarodowe Prawo Pracy. Tom I. Vol. 2. Międzynarodowe publiczne prawo pracy – standardy międzynarodowe. Warszawa: C.H. Beck.
Google Scholar
Unterschütz, Joanna. 2022. „Europejska autonomiczna definicja pracownika i jej implikacje dla osób samozatrudnionych w sferze indywidualnego i zbiorowego prawa pracy”. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica 101: 21–34. https://doi.org/10.18778/0208-6069.101.02
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18778/0208-6069.101.02
Wujczyk, Marcin. 2019. „Ochrona przed dyskryminacją w stosunkach pracy w regulacjach o charakterze uniwersalnym”. Pkt 11.3. W System Prawa Pracy. Tom IX. Międzynarodowe publiczne prawo pracy. Standardy globalne. Pkt 11.3. Red. Krzysztof W. Baran. Warszawa: LEX.
Google Scholar
Wyka, Teresa. 2019. „Powszechna ochrona pracy”. W System Prawa Pracy. Tom IX. Międzynarodowe publiczne prawo pracy. Standardy globalne. 542–585. Red. Krzysztof W. Baran. Warszawa: LEX.
Google Scholar
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483 ze zm.).
Google Scholar
Konstytucja MOP z 3 grudnia 1947 r. (Dz. U. z 1948 r. Nr 43, poz. 308 ze zm.).
Google Scholar
Konwencja MOP Nr 3 z 29 października 1919 r. dotycząca zatrudnienia kobiet przed i po porodzie.
Google Scholar
Konwencja MOP Nr 62 z 23 czerwca 1937 r. w sprawie przepisów o bezpieczeństwie w przemyśle budowlanym (Dz. U. z 1951 r. Nr 11, poz. 83).
Google Scholar
Konwencja MOP Nr 95 z 1 lipca 1949 r. dotycząca ochrony płacy (Dz. U. z 1955 r. Nr 38, poz. 234).
Google Scholar
Konwencja Genewska dotycząca statusu uchodźców z 28 lipca 1951 r. (Dz. U. z 1991 r. Nr 119, poz. 515 i 517).
Google Scholar
Konwencja MOP Nr 102 z 28 czerwca 1952 r. dotycząca minimalnych norm zabezpieczenia społecznego (Dz. U. z 2005 r. Nr 93, poz. 775).
Google Scholar
Konwencja MOP Nr 103 z 28 czerwca 1952 r. dotycząca ochrony macierzyństwa (Dz. U. z 1976 r. Nr 16, poz. 99).
Google Scholar
Konwencja MOP Nr 111 z 25 czerwca 1958 r. dotycząca dyskryminacji w zakresie zatrudnienia i wykonywania zawodu.
Google Scholar
Konwencja MOP z 23 czerwca 1975 r. dotycząca organizacji pracowników rolnych i ich roli w rozwoju gospodarczym i społecznym.
Google Scholar
Konwencja MOP Nr 146 z 29 października 1976 r. dotycząca corocznego płatnego urlopu dla marynarzy.
Google Scholar
Konwencja MOP Nr 149 z 1 czerwca 1977 r. dotycząca zatrudnienia oraz warunków pracy i życia personelu pielęgniarskiego.
Google Scholar
Konwencja MOP Nr 153 z 27 czerwca 1979 r. dotycząca czasu pracy i wypoczynku w transporcie drogowym.
Google Scholar
Konwencja ONZ z 18 grudnia 1979 r. w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet (Dz. U. z 1982 r. Nr 10, poz. 71).
Google Scholar
Konwencja MOP Nr 155 z 22 czerwca 1981 r. dotycząca bezpieczeństwa, zdrowia pracowników i środowiska pracy.
Google Scholar
Konwencja MOP Nr 167 z 20 czerwca 1988 r. dotycząca bezpieczeństwa i zdrowia w budownictwie.
Google Scholar
Konwencja ONZ z 20 listopada 1989 r. o prawach dziecka (Dz. U. z 1991 r. Nr 120, poz. 526).
Google Scholar
Międzynarodowy Pakt Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych ONZ z 19 grudnia 1966 r. (Dz. U. z 1977 r. Nr 38, poz. 169).
Google Scholar
Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych ONZ z 16 grudnia 1966 r. (Dz. U. z 1977 r. Nr 38, poz. 167).
Google Scholar
Powszechna Deklaracja Praw Człowieka ONZ z 10 grudnia 1948 r.
Google Scholar
Ustawa z 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (t.j. Dz. U. z 2022 r., poz. 854).
Google Scholar
Ustawa z 5 lipca 2018 roku o zmianie ustawy o związkach zawodowych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r., poz. 1608).
Google Scholar
Zalecenie MOP Nr 85 z 1 lipca 1949 r. dotyczące ochrony płacy.
Google Scholar
Zalecenie MOP Nr 95 z 28 czerwca 1952 r. dotyczące ochrony macierzyństwa.
Google Scholar
Zalecenie MOP Nr 164 z 22 czerwca 1981 r. dotyczące bezpieczeństwa, zdrowia pracowników i środowiska pracy.
Google Scholar
Zalecenie MOP Nr 198 z 15 czerwca 2006 r. dotyczące stosunku pracy.
Google Scholar
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 2 czerwca 2015 r. (K 1/13, OTK 2015, Nr 6, poz. 8).
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Funding data
-
Narodowe Centrum Nauki
Grant numbers 2018/29/B/HS5/02534
