Wybrane aspekty tajemnicy psychiatrycznej w orzecznictwie Sądu Najwyższego
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-6069.109.11Słowa kluczowe:
ochrona zdrowia psychicznego, prawa pacjentów, Sąd Najwyższy, tajemnica psychiatryczna, tajemnica zawodowaAbstrakt
Tajemnica psychiatryczna, której podstawę stanowi art. 50 ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego, ma na celu ochronę godności i prywatności pacjentów oraz ich rodzin. Nie posiada ona jednak charakteru absolutnego i w określonych sytuacjach może zostać ograniczona lub uchylona, czego przykłady można znaleźć w orzecznictwie. W związku z tym celem artykułu była analiza orzeczeń Sądu Najwyższego poświęconych problematyce zdrowia psychicznego oraz ochrony tajemnicy z nią związanej.
Artykuł ma charakter przeglądowy, zawiera analizę orzecznictwa Sądu Najwyższego dotyczącego problematyki tajemnicy psychiatrycznej.
Wyniki przeprowadzonych badań wskazują, że w orzecznictwie Sądu Najwyższego problematyka tajemnicy psychiatrycznej pojawia się w kontekście postępowań karnych, zwłaszcza w sprawach związanych z pracą biegłych sądowych. Sąd podkreśla, że tajemnica ta nie posiada charakteru absolutnego i może podlegać ograniczeniom w celu ochrony innych dóbr konstytucyjnych, jednak przy zachowaniu proporcji między celem ograniczenia a zakresem ujawnianych informacji. Wyroki Sądu podkreślają także autonomię biegłych z zakresu psychiatrii oraz konieczność zaufania do ich zawodowych kompetencji, zwracając uwagę na różne aspekty związane z oceną ich pracy.
Na podstawie przeprowadzonej analizy orzecznictwa Sądu Najwyższego można stwierdzić, że tajemnica psychiatryczna nie posiada charakteru absolutnego i w określonych sytuacjach może zostać ograniczana, zawsze jednak z poszanowaniem dóbr osobistych pacjenta. Orzecznictwo wskazuje ponadto na potrzebę równoważenia tej tajemnicy z innymi wartościami, jak dobro pacjenta czy społeczeństwa. Należy również zauważyć, że istniejące różnice w interpretacji przepisów dotyczących powoływania biegłych psychiatrów w procesie karnym mogą wpływać na praktykę sądową w tej dziedzinie.
Pobrania
Bibliografia
Dawidziuk, Ewa. Joanna Nowakowska. Red. 2020. Izolacja sprawców przestępstw uznanych za niebezpiecznych dla społeczeństwa. Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich.
Google Scholar
Duda, Juliusz. 2009. Komentarz do ustawy o ochronie zdrowia psychicznego. Warszawa: LexisNexis.
Google Scholar
Eichstaedt, Krzysztof. 2022. „Tajemnica psychiatryczna, czyli jakie okoliczności i przez kogo muszą być zachowane w tajemnicy”. Psychiatria po Dyplomie 6: 36–39.
Google Scholar
Gałęska-Śliwka, Anita. Marcin Śliwka. 2013. „Zasady informowania pacjenta i innych podmiotów – analiza praktyczna”. Medycyna Paliatywna w Praktyce 7(3–4): 79–84.
Google Scholar
Jabłońska, Marta. 2020. „Tajemnica medyczna a prawo osoby bliskiej pacjenta do informacji medycznej – przyczynek do dyskusji”. Białostockie Studia Prawnicze 25(2): 275–290. https://doi.org/10.15290/bsp.2020.25.02.15
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.15290/bsp.2020.25.02.15
Jackowski, Michał. 2011. Ochrona danych medycznych. Warszawa: Wolters Kluwer.
Google Scholar
Kmieciak, Błażej. 2014. „Problem tajemnicy psychiatrycznej w kontekście dostępu prawników niemedycznych do informacji o pacjencie”. Psychiatria i Psychologia Kliniczna 14(1): 50–54. https://doi.org/10.15557/PiPK.2014.0006
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.15557/PiPK.2014.0006
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 20 kwietnia 2005 r., sygn. akt I KZP 6/05, https://www.sn.pl/sites/orzecznictwo/Orzeczenia1/I%20KZP%206–05.pdf
Google Scholar
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 5 września 2008 r., sygn. akt III CSK 178/08, OSNC, 2009 nr 9, poz. 129
Google Scholar
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 14 kwietnia 2011 r., sygn. akt IV CSK 483/10, http://www.sn.pl/sites/orzecznictwo/Orzeczenia1/IV%20CSK%20483–10–1.pdf
Google Scholar
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 8 lutego 2012 r., sygn. akt V KK 180/11, http://www.sn.pl/sites/orzecznictwo/Orzeczenia2a/V%20KK%20180–11.pdf
Google Scholar
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 24 stycznia 2014 r., sygn. akt V CSK 543/13, LEX nr 2542501.
Google Scholar
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 29 stycznia 2014 r., sygn. akt II KK 216/13, LEX nr 1436071.
Google Scholar
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 10 listopada 2015 r., sygn. akt IV KK 254/15, http://www.sn.pl/sites/orzecznictwo/orzeczenia3/iv%20kk%20254–15.pdf
Google Scholar
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 13 stycznia 2016 r., sygn. akt V CSK 455/15, http://www.sn.pl/sites/orzecznictwo/orzeczenia3/v%20csk%20455–15–1.pdf
Google Scholar
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 10 stycznia 2017 r., sygn. akt V CSK 483/15, http://www.sn.pl/sites/orzecznictwo/OrzeczeniaHTML/v%20csk%20483–15–1.docx.html
Google Scholar
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 12 października 2018 r., sygn. akt V CSK 166/18, http://www.sn.pl/sites/orzecznictwo/Orzeczenia3/V%20CSK%20166–18–1.pdf
Google Scholar
Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 24 listopada 2010 r., sygn. akt I KZP 22/10, OSNKW, 2010 nr 12, poz. 104.
Google Scholar
Uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 25 września 2013 r., sygn. akt I KZP 8/13, http://www.sn.pl/sites/orzecznictwo/Orzeczenia3/I%20KZP%208–13.pdf
Google Scholar
Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz.U. z 1994 r. Nr 111, poz. 535 ze zm.).
Google Scholar
Ustawa z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (Dz.U. z 1997 r. Nr 28, poz. 152 ze zm.).
Google Scholar
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz.U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553 ze zm.).
Google Scholar
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz.U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555 ze zm.).
Google Scholar
Ustawa z dnia 22 listopada 2013 r. o postępowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzających zagrożenie życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób (Dz.U. z 2014 r. poz. 24 ze zm.).
Google Scholar
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 9 kwietnia 2013 r., sygn. akt II AKa 49/13, LEX nr 1312093.
Google Scholar
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 maja 1964 r., sygn. akt III K 91/64, OSNKW, 1964 nr 9, poz. 138.
Google Scholar
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 czerwca 1971 r., sygn. akt III KR 18/71, OSNPG, 1972 nr 2, poz. 33.
Google Scholar
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 stycznia 2008 r., sygn. akt V KK 230/07, LEX nr 359261.
Google Scholar
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 lutego 2009 r., sygn. akt II KK. 252/08, LEX nr 491593.
Google Scholar
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 maja 2010 r., sygn. akt III CSK 257/09, LEX nr 852666.
Google Scholar
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 marca 2013 r., sygn. akt V KK 230/12, http://www.sn.pl/sites/orzecznictwo/Orzeczenia3/V%20KK%20230–12.pdf
Google Scholar
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 maja 2021 r., sygn. akt II CSKP 55/21, http://www.sn.pl/sites/orzecznictwo/OrzeczeniaHTML/ii%20cskp%2055–21.docx.html
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.