Klauzula sumienia lekarzy a trudny przypadek prawa
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-6069.79.02Słowa kluczowe:
sumienie w prawie, klauzula sumienia, klauzula sumienia lekarzy, trudny przypadek prawa, pozycja interpretacyjnaAbstrakt
Celem tekstu jest próba opisania sytuacji odwołania się przez lekarza do klauzuli sumienia jako trudnego przypadku prawa w rozumieniu Ronalda Dworkina. Tak samo, jak ma to miejsce w trudnym przypadku, klauzula sumienia pozwala lekarzom odwołać się do autonomicznego systemu norm w przypadku niesprawiedliwego wyniku interpretacji norm systemu prawnego. Dzieje się tak dlatego, że sytuacja lekarza jest indywidualna i konkretna, w odróżnieniu od przepisów prawa, co każe uznać klauzulę nie za przyczynę zaistnienia trudnego przypadku, lecz drogę do jego rozwiązania. Ponadto instytucja klauzuli sumienia nakłada na lekarza dodatkowe obowiązki, które motywowane są zasadami prawa, poddanymi procesowi ważenia. Obecna w koncepcji Dworkina postawa interpretacyjna pozwala na rozszerzenie kategorii trudnego przypadku na sprawy niesądowe oraz nierozstrzygane przez sędziów.
Pobrania
Bibliografia
Biernat, Tadeusz. 2010. „Trudne sprawy” w procesie tworzenia prawa. Pole dyskursu legislacyjnego. W W poszukiwaniu dobra wspólnego. Księga jubileuszowa profesora Macieja Zielińskiego. Red. Agnieszka Choduń, Stanisław Czepita. 473–489. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego.
Google Scholar
Dworkin, Ronald. 1998. Biorąc prawa poważnie. Tł. Tomasz Kowalski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Dworkin, Ronald. 2006. Imperium prawa. Tł. Jan Winczorek. Warszawa: Oficyna a Wolters Kluwer business.
Google Scholar
Dybowski, Maciej. 2001. „Ronalda Dworkina koncepcja zasad prawa”. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 63: 99–115.
Google Scholar
Dybowski, Maciej. 2015. „Sumienie w klauzuli sumienia lekarzy”. W Maciej Dybowski, Marcin Romanowski. O trudnych przypadkach w filozofii prawa. 69–111. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego.
Google Scholar
Izdebski, Hubert. 2011. Elementy teorii i filozofii prawa. Warszawa: LexisNexis.
Google Scholar
Kordela, Marzena. 2012. Zasady prawa. Studium teoretycznoprawne. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Google Scholar
Stelmach Jerzy. 2010. „Trudny przypadek w prawie”. W W poszukiwaniu dobra wspólnego. Księga jubileuszowa profesora Macieja Zielińskiego. Red. Agnieszka Choduń, Stanisław Czepita. 141–150. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego.
Google Scholar
Wojciechowski, Bartosz. 2004. „Rozstrzyganie tzw. trudnych przypadków przez odwołanie się do odpowiedzialności moralnej”. Studia Prawno-Ekonomiczne 70: 9–26.
Google Scholar
Woleński, Jan. 1998. „Wstęp”. W Ronald Dworkin. Biorąc prawa poważnie. Tł. Tomasz Kowalski. VII–XIX. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Wronkowska, Sławomira. 2005. Podstawowe pojęcia prawa i prawoznawstwa. Poznań: Ars Boni et Aequi.
Google Scholar
Zajadło, Jerzy. 2008. „Co to są hard cases?”. W Fascynujące ścieżki filozofii prawa. Red. Jerzy Zajadło. 7–19. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis.
Google Scholar
Zajadło, Jerzy. 2013. „Czy istnieją i czym są hard cases?”. W Filozofia prawa w pytaniach i odpo-wiedziach. Red. Jerzy Zajadło, Kamil Zeidler. 379–388. Warszawa: LexisNexis.
Google Scholar
Zielińska, Eleonora. 2008. Ustawa o zawodach lekarza i lekarza dentysty. Komentarz. Warszawa: ABC a Wolters Kluwer business.
Google Scholar
Zirk-Sadowski, Marek. 2006. „Wprowadzenie”. W Ronald Dworkin. Imperium prawa. Tł. Jan Winczorek. XI–XXVI. Warszawa: Oficyna a Wolters Kluwer business.
Google Scholar