Praca na własny rachunek a ochrona przed mobbingiem i dyskryminacją

Michał Barański; Błażej Mądrzycki

doi:10.18778/0208-6069.101.11

Autor

Michał Barański Uniwersytet Śląski w Katowicach, Wydział Prawa i Administracji https://orcid.org/0000-0001-6797-8124
Błażej Mądrzycki Uniwersytet Śląski w Katowicach, Wydział Prawa i Administracji https://orcid.org/0000-0001-9165-6168

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-6069.101.11

Słowa kluczowe:

samozatrudnienie, mobbing, dyskryminacja, praca, dobra osobiste

Abstrakt

Na przestrzeni ostatnich lat zatrudnienie niepracownicze zyskuje coraz większą popularność. Szczególnie osoby młode (wchodzące na rynek pracy) zatrudnianie są na podstawie umów cywilnoprawnych. Podobnym zjawiskiem jest aktywność zarobkowa w ramach tzw. samozatrudnienia w warunkach zależności ekonomicznej od swojego kontrahenta. Świadomość upowszechniania niepracowniczych form zatrudnienia skłoniła autorów do podjęcia rozważań nad możliwymi formami ochrony przed mobbingiem i dyskryminacją w przypadku pracy na własny rachunek. Oba te zjawiska (mobbing i dyskryminacja) generalnie kojarzone są z relacjami zachodzącymi na linii pracodawca–pracownik. Sam fakt innego rodzaju zatrudnienia nie wyłącza jednak ryzyka mobbingu lub dyskryminacji. W takich okolicznościach badanie możliwych form ochrony jest niemal naturalne. Autorzy przeprowadzili analizę obowiązujących regulacji prawnych w poszukiwaniu dostępnych rozwiązań, które mogą stanowić skuteczną ochronę pracujących na własny rachunek.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

Barański, Michał. Błażej Mądrzycki. 2017. „Ustalanie liczby godzin wykonania umowy zlecenia lub nienazwanej umowy o świadczenie usług w celu zapewnienia minimalnej stawki godzinowej”. Praca i Zabezpieczenie Społeczne 3: 23–30.
Google Scholar

Dörre-Nowak, Dominika. 2015. „Komentarz do art. 94(3) k.p.”. W Kodeks pracy. Komentarz. 481– 490. Red. Arkadiusz Sobczyk. Warszawa: C.H. Beck.
Google Scholar

Góral, Zbigniew. Magdalena Kuba. Red. 2017. Zakaz dyskryminacji w zatrudnieniu pracowniczym. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
Google Scholar

Gredka-Ligarska, Iwona. 2020. „Mobbing a odpowiedzialność cywilnoprawna”. Z Problematyki Prawa Pracy i Polityki Socjalnej 1: 89–90.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.31261/zpppips.2020.18.05

Kędziora, Karolina. Krzysztof Śmiszek. Zofia Jabłońska. Maciej Kułak. Red. 2017. Ustawa o wdrożeniu niektórych przepisów Unii Europejskiej w zakresie równego traktowania. Komentarz. LEX/el.
Google Scholar

Krajowy Program Działań na Rzecz Równego Traktowania na lata 2022–2030 https://www.gov.pl/web/rownetraktowanie/krajowy-program-dzialan-na-rzecz-rownego-traktowania-2022-2030 (dostęp: 14.04.2022).
Google Scholar

Maniewska, Eliza. 2021. „Komentarz do art. 94(3) k.p.”. W Komentarz aktualizowany do Kodeksu pracy. Red. Kazimierz Jaśkowski, Eliza Maniewska. LEX/el.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.33226/0032-6186.2021.5.8

Musiała, Anna. 2018. „Reperkusje pojęcia «worker» w polskim prawie pracy”. Monitor Prawa Pracy 5: 7–13.
Google Scholar

Oklejak, Tomasz. Katarzyna Wilkołaska-Żuromska. 2017. Przeciwdziałanie mobbingowi i dyskryminacji w służbach mundurowych. Analiza i zalecenia. Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich.
Google Scholar

Pisarczyk, Łukasz. 2014. „Wstęp do Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej – poszukując aksjologii prawa pracy”. W Aksjologiczne podstawy prawa pracy i ubezpieczeń społecznych. 149–162. Red. Michał Skąpski, Krzysztof Ślebzak. Poznań: Ars boni et aequi.
Google Scholar

Pisarczyk, Łukasz. 2017. „W stronę ochrony zatrudnionych”. W Tendencje rozwojowe indywidualnego i zbiorowego prawa pracy. Księga Jubileuszowa Profesora Grzegorza Goździewicza. 101–119. Red. Renata Babińska-Górecka et al. Toruń: Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa. Stowarzyszenie Wyższej Użyteczności Dom Organizatora.
Google Scholar

Pisarczyk, Łukasz. Marcin Wujczyk. 2021. „Równe traktowanie i ochrona przed dyskryminacją”. W System Prawa Pracy. Tom 3: Indywidualne prawo pracy. Część szczegółowa. 33–126. Red. Małgorzata Gersdorf, Krzysztof Rączka. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
Google Scholar

Skoczyński, Jacek. Dorota Dzienisiuk. 2017. „Komentarz do art. 94(3) k.p.”. W Kodeks pracy. Komentarz. 629–640. Red. Ludwik Florek. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
Google Scholar

Sprawozdanie z działalności Pełnomocnika Rządu ds. Równego Traktowania za okres od 1 stycznia 2019 r. do 31 grudnia 2019 r., Warszawa 2020, https://www.gov.pl/web/rownetraktowanie (dostęp: 14.04.2022).
Google Scholar

Szewczyk, Helena. 2007. Ochrona dóbr osobistych w zatrudnieniu. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
Google Scholar

Szewczyk, Helena. 2020. „Mobbing w jednostkach sektora finansów publicznych”. Z Problematyki Prawa Pracy i Polityki Socjalnej 1: 107–125.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.31261/zpppips.2020.18.06

Tomaszewska, Monika. 2020. „Komentarz do art. 94(3) k.p.”. W Kodeks pracy. Komentarz. Tom 1: Art. 1–113. Red. Krzysztof W. Baran. LEX/el.
Google Scholar

Walczak, Krzysztof. 2015. „Zatrudnienie niepracownicze w ramach pozarolniczej działalności gospodarczej”. W System Prawa Pracy. Tom 7: Zatrudnienie niepracownicze. 298–333. Red. Krzysztof W. Baran. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
Google Scholar

Wybrane zagadnienia rynku pracy (dane dla 2019 r.), https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/rynek-pracy/pracujacy-zatrudnieni-wynagrodzenia-koszty-pracy/wybrane-zagadnienia-rynku-pracy-dane-dla-2019-r-,9,8.html (dostęp: 14.04.2022).
Google Scholar

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. z 1997 r. Nr 78 poz. 483 ze zm.).
Google Scholar

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.).
Google Scholar

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1320 ze zm.).
Google Scholar

Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1123 ze zm.).
Google Scholar

Ustawa z dnia 3 grudnia 2010 r. o wdrożeniu niektórych przepisów Unii Europejskiej w zakresie równego traktowania (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 2156).
Google Scholar

Dyrektywa Rady 86/613/EWG z dnia 11 grudnia 1986 r. w sprawie stosowania zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn pracujących na własny rachunek, w tym w rolnictwie, oraz w sprawie ochrony kobiet pracujących na własny rachunek w okresie ciąży i macierzyństwa, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:31986L0613&from=PL (dostęp: 14.04.2022).
Google Scholar

Dyrektywa Rady 2000/43/WE z dnia 29 czerwca 2000 r. wprowadzająca w życie zasadę równego traktowania osób bez względu na pochodzenie rasowe lub etniczne, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32000L0043&from=pl (dostęp: 14.04.2022).
Google Scholar

Dyrektywa Rady 2000/78/WE z dnia 27 listopada 2000 r. ustanawiająca ogólne warunki ramowe równego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32000L0078&from=PL (dostęp: 14.04.2022).
Google Scholar

Dyrektywa Rady 2004/113/WE z dnia 13 grudnia 2004 r. wprowadzająca w życie zasadę równego traktowania mężczyzn i kobiet w zakresie dostępu do towarów i usług oraz dostarczania towarów i usług. https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32004L0113&from=PL (dostęp: 14.04.2022).
Google Scholar

Dyrektywa 2006/54/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie wprowadzenia w życie zasady równości szans oraz równego traktowania kobiet i mężczyzn w dziedzinie zatrudnienia i pracy, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32006L0054&from=PL (dostęp: 14.04.2022).
Google Scholar

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/54/UE z dnia 16 kwietnia 2014 r. w sprawie środków ułatwiających korzystanie z praw przyznanych pracownikom w kontekście swobodnego przepływu pracowników, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32014L0054&from=pl (dostęp: 14.04.2022).
Google Scholar

Uchwała SN z 6 lutego 2014 r., II PZP 2/13, OSNP 2014/7, poz. 95.
Google Scholar

Wyrok SN z 26 czerwca 1978 r., I CR 223/78, LEX nr 8112.
Google Scholar

Wyrok SN z 10 stycznia 2003 r., I PK 87/02, LEX nr 78671.
Google Scholar

Wyrok SN z 9 maja 2007 r., I PZP 2/07, OSNP 2008/15–16, poz. 224.
Google Scholar

Wyrok SN z 3 grudnia 2009 r., II PK 148/09, Legalis nr 303915.
Google Scholar

Wyrok SN z 2 października 2012 r., II PK 82/12, Legalis nr 537347.
Google Scholar

Wyrok SN z 4 listopada 2015 r., II PK 36/15, Legalis nr 1364668.
Google Scholar

Wyrok SA w Szczecinie z 30 grudnia 2013 r., III APa 9/13, Legalis nr 924496.
Google Scholar

Wyrok SO w Warszawie z 18 listopada 2015 r., V Ca 361/14, Legalis nr 2124009.
Google Scholar

Wyrok SO w Łomży z 22 marca 2017 r., I Ca 75/17, LEX nr 3128834.
Google Scholar

Wyrok SO w Warszawie z 29 września 2020 r., V Ca 2686/19, LEX nr 3207506.
Google Scholar