Problematyka przyszłej regulacji związków partnerskich w świetle polityki „tradycyjnej rodziny”
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-6069.105.04Słowa kluczowe:
związki partnerskie, socjologia prawa, zmiany ustawodawcze, konkubinat, kohabitacja, prawa osób LGBTQAbstrakt
Artykuł analizuje nową falę problemów społecznych w postaci nieformalnych relacji i konfrontuje ją ze stosunkowo konserwatywnym podejściem polskich polityków i ich polityką „tradycyjnej rodziny”. W artykule podjęto próbę analizy, czy dotychczasowe podejście i działania legislacyjne są skuteczne, czy też odsuwają w czasie nieuniknione – nowelizację polskiego systemu prawnego w zakresie dostrzegania kohabitacji. Autorka dostrzega zjawisko nieformalnych relacji i daje wgląd w aktualny stan regulacji prawnych, opisując problemy leżące u ich podłoża. Autorka skupia się na rozwiązaniach prawa cywilnego, gdyż regulują one większość sfer wspólnego życia partnerów. Następnie omawia tzw. „tradycyjne” podejście do tematu rodziny i związków, analizując publiczne wypowiedzi polityków, aksjologię polskiego prawa, stanowisko kościoła oraz dotychczas proponowane regulacje związków partnerskich. Na koniec konfrontuje ją z oczekiwaniami społecznymi wynikającymi z danych CBOS i GUS. Przeprowadzona w artykule analiza prowadzi do wniosku, że istnieją małe szanse na zatrzymanie rozpowszechnienia się zjawiska społecznego, jakim są związki partnerskie, a ustawodawca powinien rozważyć nowe rozwiązania prawne.
Pobrania
Bibliografia
Adach-Stankiewicz, Ewa. Monika Bielska. Agata Cendrowska et al. 2014. „Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2011, Główny Urząd Statystyczny Departament Badań Demograficznych i Rynku Pracy”. https://stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/lud_raport_z_wynikow_NSP2011.pdf (dostęp: 24.01.2022).
Google Scholar
Ambroziak, Anton. 2018. „Ósme sejmowe podejście do związków partnerskich. Projekt N jest najbardziej liberalny ze wszystkich”. OKO.Press. https://oko.press/osme-sejmowe-podejscie-zwiazkow-partnerskich-projekt-n-najbardziej-liberalny-ze-wszystkich/ (dostęp: 26.01.2022).
Google Scholar
Boguszewski, Rafał. 2019. „Alternatywne modele życia rodzinnego w ocenie społecznej”. Komunikat z badań CBOS 42: 1–8.
Google Scholar
Boguszewski, Rafał. Mariola Piszczatowska-Oleksiewicz. 2017. „Osoby niezamężne i nieżonate w polskich rodzinach”. Komunikat z badań CBOS 93: 3.
Google Scholar
Borek, Dominika. Justyna Gustyn. Anna Kozera et al. 2021. „Sytuacja społeczno-gospodarcza kraju w 2020 r.” W Analizy statystyczne GUS 12: 14.
Google Scholar
Bożewicz, Marta. 2019. „Stosunek Polaków do związków homoseksualnych”. Komunikat z badań CBOS 90: 3.
Google Scholar
Bożewicz, Marta. 2020. „Centrum Badania Opinii Społecznej, Religijność Polaków w ostatnich 20 latach”. Komunikat z badań CBOS 63: 3–4.
Google Scholar
Brzezińska, Zofia. 2020. „Arcybiskup Jędraszewski: «Tęczowa zaraza». Sąd: «konkordat pozwala używać ostrych słów»”. Rzeczpospolita.pl. https://www.rp.pl/dobra-osobiste/art8730421-arcybiskup-jedraszewski-teczowa-zaraza-sad-konkordat-pozwala-uzywac-ostrych-slow (dostęp: 23.03.2022).
Google Scholar
Cudak, Bartosz. 2021. „Od języka do praktyk społecznych: dyskryminacyjna retoryka dobrej zmiany na przykładzie stygmatyzowania osób nieheteronormatywnych”. Dziennikarstwo i Media 14: 33–45.
Google Scholar
FA, MNIE. 2019. „Wicepremier: Dopóki rządzi PiS, związków partnerskich w Polsce nie będzie”. TVP Info. https://www.tvp.info/43615087/wicepremier-dopoki-rzadzi-pis-zwiazkow-partnerskich-w-polsce-nie-bedzie (dostęp: 19.01.2022).
Google Scholar
Gazeta Prawna. 2019. „Prezes PiS: Mamy wielkie zagrożenie – atak na rodzinę, atak w istocie na dzieci”. Gazeta Prawna. https://www.gazetaprawna.pl/wiadomosci/artykuly/1402187,kaczynski-mamy-wielkie-zagrozenie-atak-na-rodzine-atak-w-istocie-na-dzieci.html (dostęp: 19.01.2022).
Google Scholar
Gosk, Patrycja. 2021. „Parlament Europejski jest za uznaniem w całej UE małżeństw jednopłciowych i związków partnerskich”. EURACTIV.pl. https://www.euractiv.pl/section/instytucje-ue/news/parlament-europejski-opowiada-sie-za-uznaniem-w-calej-ue-malzenstw-jednoplciowych-i-zwiazkow-partnerskich/ (dostęp: 24.02.2022).
Google Scholar
Grzymała-Busse, Anna. b.d. „Polska jako anomalia w stosunkach pomiędzy Kościołem i państwem?” Concilium Civitas. http://conciliumcivitas.pl/polska-jako-anomalia-w-stosunkach-pomiedzy-kosciolem-i-panstwem/ (dostęp: 22.03.2022).
Google Scholar
GUS. 2022. „Dane statystyczne o zawieraniu małżeństwa w Polsce według miejsca zamieszkania”. https://demografia.stat.gov.pl/BazaDemografia/Tables.aspx (dostęp: 30.04.2022).
Google Scholar
GUS. 2022a. „Dane statystyczne GUS na temat liczby małżeństw wyznaniowych ze skutkami cywilnymi”. https://bdl.stat.gov.pl/bdl/dane/podgrup/tablica (dostęp: 20.04.2022).
Google Scholar
GUS. 2022b. „Harmonogram publikacji danych ze spisu 2021 GUS”. https://stat.gov.pl/spisy-powszechne/nsp-2021/harmonogram-publikacji-wynikow-nsp-2021/ (dostęp: 24.01.2022).
Google Scholar
Ignatzi, Christian. 2013. „Germany strengthens gay adoption rights”. Deutsche Welle. https://www.dw.com/en/germany-strengthens-gay-adoption-rights/a-16612531 (dostęp: 28.01.2022).
Google Scholar
Jartyś, Janusz. 2016. „Kwestie obyczajowe w programie i działalności Platformy Obywatelskiej Rzeczypospolitej Polskiej”. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Acta Politica 35: 59–66. https://doi.org/10.18276/ap.2016.35-05
Google Scholar
Jaśkowski, Marek. 2013. „Konsekwencje prawne Protokołu nr 30 w sprawie stosowania Karty praw podstawowych Unii Europejskiej do Polski i Zjednoczonego Królestwa”. Zeszyty Prawnicze 4(40): 29–50.
Google Scholar
Józefiak, Adam. Jakub Bodziony. Zofia Majchrzak. 2020. „Walka z LGBT przyspiesza liberalizację społeczeństwa”. Kultura Liberalna. https://kulturaliberalna.pl/2020/08/18/walka-z-lgbt-przyspiesza-liberalizacje-spoleczenstwa/ (dostęp: 20.01.2022).
Google Scholar
Kazimierczak, Kamil. 2019. Konkubinat. Rozliczenia majątkowe. Komentarz praktyczny z orzecznictwem. Wzory pism procesowych i orzeczeń sądowych. Prawo Sądowe. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
Google Scholar
Kongregacja Nauki Wiary. 2003. „Dokument Kongregacji Nauki Wiary z 3 czerwca 2003 r. «Istota i niezbędne atrybuty małżeństwa»”. https://deon.pl/kosciol/dokumenty-kosciola-ws-zwiazkow-partnerskich,221790 (dostęp: 22.03.2022).
Google Scholar
Kruczyńska, Anna. 2023. „Hotelowe łóżka tylko dla małżeństw? Prawnik reaguje”. Onet. https://podroze.onet.pl/aktualnosci/ordo-iuris-radzi-hotelowe-lozka-tylko-dla-malzenstw-prawnik-reaguje/j0777qf (dostęp: 11.02.2023).
Google Scholar
Levin, Irene. Jan Trost. 1999. „Living Apart Together”. Community, Work & Family 2(3): 279–294. https://doi.org/10.1080/13668809908412186
Google Scholar
Łącki, Paweł. 2018. „Zmiana znaczenia pojęcia małżeństwa w niemieckiej ustawie zasadniczej: o meandrach dynamicznej wykładni postanowień konstytucyjnych”. Forum Prawnicze 2(46): 25–41.
Google Scholar
Łętowska, Ewa. Jan Woleński. 2013. „Instytucjonalizacja związków partnerskich a Konstytucja RP z 1997 r.” Państwo i Prawo 6: 21–30.
Google Scholar
Malinowski, Przemysław. 2020. „Andrzej Duda o LGBT: Próbują wmówić, że to ludzie. To ideologia”. Rzeczpospolita. https://www.rp.pl/wydarzenia/art.8909311-andrzej-duda-o-lgbt-probuja-wmowic-ze-to-ludzie-to-ideologia (dostęp: 20.01.2022).
Google Scholar
Matzke, Małgorzata. 2016. „Najnowsze statystyki nt. społeczności LGBT w Europie. Niemcy na czele”. Deutsche Welle. https://www.dw.com/pl/najnowsze-statystyki-nt-spo%C5%82eczno%C5%9Bci-lgbt-w-europie-niemcy-na-czele/a-36274673 (dostęp: 26.01.2022).
Google Scholar
Mizielińska, Joanna. Agata Stasińska. 2013. „Od «wroga rodziny» do jednej z jej form. Rodziny z wyboru we współczesnym polskim dyskursie prasowym”. InterAlia: Pismo poświęcone studiom queer 8: 105–128. https://doi.org/10.51897/interalia/GSPB6363
Google Scholar
Müller, Jan-Werner. 2017. Co to jest populizm? Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
Google Scholar
Newsweek. 2011. „Kaczyński sięga w kampanii po dzieci”. Newsweek. https://www.newsweek.pl/polska/kaczynski-w-kampanii-o-dzieciach-pis-i-kamapnia/vne61xf (dostęp: 28.01.2022).
Google Scholar
Oleszak, Milena. 2016. „Współczesna rodzina szanse – zagrożenia – kierunki przemian”. W Kohabitacja we współczesnej Polsce a jej model seksualności – Raport z badań. Red. Klaudia Pujer. 27–49. Wrocław: Wydawnictwo Exante.
Google Scholar
Onet. 2019. „Jarosław Kaczyński: my musimy podtrzymywać normalność”. Onet. https://wiadomosci.onet.pl/kraj/wybory-parlamentarne-2019-jaroslaw-kaczynski-o-rodzinie/68jvex2 (dostęp: 12.01.2022).
Google Scholar
Paul, Brunon. 2002. „Problemy rozliczeń majątkowych między konkubentami”. Monitor Prawniczy 8(3): 16.
Google Scholar
Pikuła, Łukasz 2017. „Bezpieczeństwo prawne jako podstawowa wartość prawa w systemie prawa”. Przegląd Prawno-Ekonomiczny 39: 135.
Google Scholar
PiS. 2014. Program wyborczy PiS.
Google Scholar
PiS. 2019. Program wyborczy PiS.
Google Scholar
Polskie Radio. 2014. „Polski kościół nie podąża śladem papieża Franciszka”. Polskie Radio. https://www.polskieradio.pl/7/4400/Artykul/1336593,Polski-kosciol-nie-podaza-sladem-papieza- Franciszka (dostęp: 20.01.2022).
Google Scholar
Polskie Radio. 2019. „Sygnały Dnia 11 września 2019 roku, rozmowa z Jarosławem Kaczyńskim”. Polskie Radio. https://www.polskieradio.pl/13/53/Artykul/2366642,Sygnaly-Dnia-11-wrzesnia-2019-roku-rozmowa-z-Jaroslawem-Kaczynskim (dostęp: 20.01.2022).
Google Scholar
Sanders, Anne 2016. „When, If Not Now? An Update on Civil Partnership in Germany”. German Law Journal 17(3): 487–508. https://doi.org/10.1017/S2071832200019842
Google Scholar
Sitnicka, Dominika. 2020. „Słowa Czarnka o LGBT «ci ludzie nie są równi ludziom normalnym» wyrwane z kontekstu? Akurat”. OKO.Press. https://oko.press/czarnek-o-lgbt-studio-polska/ (dostęp: 18.03.2022).
Google Scholar
Stańczak, Joanna. Karina Stelmach. Magdalena Urbanowicz. 2016. Małżeństwa oraz dzietność w Polsce. Opracowanie danych Eurostat przez Główny Urząd Statystyczny Departament Badań Demograficznych i Rynku Pracy. Warszawa: GUS.
Google Scholar
Sunstein, Cass R. 1996. „On the Expressive Function of Law”. University of Pennsylvania Law Review 144(5): 2020–2053. https://doi.org/10.2307/3312647
Google Scholar
Śmiłowicz, Piotr. 2012. „Tusk: Jedną z pierwszych moich decyzji będzie zgoda na związki partnerskie”. PAP. https://www.pap.pl/aktualnosci/news%2C936659%2Ctusk-jedna-z-pierwszych-moich-decyzji-bedzie-zgoda-na-zwiazki-partnerskie (dostęp: 20.01.2022).
Google Scholar
Wprost. 2021. „Posłanka PiS: To właśnie LGBT jest przyczyną, że dzieci popełniają samobójstwo”. https://www.wprost.pl/polityka/10460944/elzbieta-plonka-z-pis-to-wlasnie-lgbt-jest-przyczyna-ze-dzieci-popelniaja-samobojstwo.html (dostęp: 20.01.2022).
Google Scholar
Zawadzka, Katarzyna. 2016. „Związki partnerskie mniejszości seksualnych w programach polskich partii politycznych”. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Acta Politica 35: 49–57. https://doi.org/10.18276/ap.2016.35-04
Google Scholar
Druk Nr 1607. „Obywatelski projekt ustawy o zmianie ustawy z dnia 24.07.2015 r. – Prawo o zgromadzeniach oraz niektórych innych ustaw”. https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/druk.xsp?nr=1607 (dostęp: 1.05.2022).
Google Scholar
Karta praw podstawowych Unii Europejskiej do Polski i Zjednoczonego Królestwa, Dz.U. C 326/1 z 26.10.2012.
Google Scholar
Protokół (nr 30) w sprawie stosowania Karty praw podstawowych Unii Europejskiej do Polski i Zjednoczonego Królestwa, Dz.U. C 326/1 z 26.10.2012.
Google Scholar
Ustawa z dnia 25.02.1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1359).
Google Scholar
Ustawa z dnia 23.04.1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1740 z późn. zm.).
Google Scholar
Uchwała SN z 28.11.2012 r., III CZP 65/12, LEX nr 1230043.
Google Scholar
Uchwała SN(7) z 25.02.2016 r., I KZP 20/15, LEX nr 1984687.
Google Scholar
Wyrok ETPCz z 14.12.2017 r., 26431/12, Oliari i inni v. Włochy, LEX nr 2409013.
Google Scholar
Wyrok ETPCz z 17.01.2023 r., 40792/10, Fedotova i inni v. Rosja, LEX nr 3457211.
Google Scholar
Wyrok NSA z 6.07.2022 r., II OSK 2376/19, LEX nr 3395450.
Google Scholar
Wyrok SA w Białymstoku z 6.02.2014 r., I ACa 714/13, LEX nr 1437890.
Google Scholar
Wyrok SA w Białymstoku z 12.06.2014 r., I ACa 601/13, LEX nr 1489046.
Google Scholar
Wyrok SA w Białymstoku z 26.07.2019 r., I ACa 255/19, LEX nr 2726791.
Google Scholar
Wyrok SA we Wrocławiu z 21.01.2021 r., I ACa 926/20, LEX nr 3316991.
Google Scholar
Wyrok SA w Szczecinie z 12.05.2022 r., I ACa 249/22, LEX nr 3431809.
Google Scholar
Wyrok SO w Poznaniu z 28.02.2018 r., XII C 989/17, LEX nr 2692545.
Google Scholar
Wyrok WSA w Warszawie z dnia 8.01.2019 r. IV SA/Wa 2618/18.
Google Scholar
Opublikowane
Wersje
- 2024-02-15 - (2)
- 2023-12-22 - (1)
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.