Porównanie przebiegu procesów konwergencji we „wschodzacych gospodarkach” Europy Środkowo-Wschodniej oraz Azji Środkowej

Abstrakt

W oparciu o przeprowadzoną analizę wskaźników wzrostu gospodarczego w latach 1989–2011 w artykule dokonano rozróżnienia pomiędzy „gospodarkami wschodzącymi („emerging markets”) z obszaru Europy Środkowo-Wschodniej (z uwzględnieniem Rosji) a innymi gospodarkami mieszczącymi się w tej kategorii. W wyniku reform wprowadzanych od 1989 roku gospodarki tego regionu upodobniły się pod względem instytucjonalnym do innych „gospodarek wschodzących”, jednakże bez oczekiwanego wpływu na tempo wzrostu gospodarczego. Cechą charakterystyczną typowych „gospodarek wschodzących” jest tempo wzrostu pozwalające na zmniejszenie dystansu dzielącego je od „gospodarek rozwiniętych”. W odróżnieniu od tych „gospodarek wschodzących”, które weszły na ścieżkę konwergencji, kraje Europy Środkowo-Wschodniej jak dotąd rozwijały się zbyt wolno, aby zacząć się zbliżać do poziomu dobrobytu obserwowanego w „gospodarkach rozwiniętych”. Dzięki podwojeniu realnego dochodu narodowego w latach 1989–2011 Polska stała się jedynym krajem regionu, który skraca dystans rozwojowy. Drugim państwem zmniejszającym dystans rozwojowy jest Słowenia. Natomiast wiele krajów praktycznie straciło dwie dekady bądź nie redukując istniejącego dystansu rozwojowego bądź odnotowując jego dalsze zwiększenie (np. Serbia, Ukraina). Wyniki przeprowadzonej analizy mogą mieć poważne implikacje dla teorii ekonomii oraz dla zrozumienia globalizacji jako siły, która z założenia prowadzi do unifikacji poziomu dobrobytu w skali światowej.