Upadek liberalizmu w Europie i sposoby jego ożywienia
DOI:
https://doi.org/10.2478/cer-2019-0006Słowa kluczowe:
liberalizm, Europa, jednolity rynek, państwo narodowe, decentralizacjaAbstrakt
Liberalny porządek świata przyniósł ogromne korzyści Europie i ludziom na całym świecie. Mający swe początki w XVIII i XIX wieku liberalizm wzmacniał naturalne prawa człowieka do życia, wolności i własności i przekształcał świat w sposób, który umożliwił poprawę materialnych i społecznych warunków życia ludzkości. Ale liberalny porządek, który istnieje w Europie od 1945 roku, po dwóch wojnach światowych, zaczął ulegać rozpadowi. Obecnie ten liberalny porządek poddawany jest różnym siłom. Istotą europejskiego doświadczenia jest rozwój cywilizacji, która uważała się za jednolitą całość, a mimo to ulegała politycznej decentralizacji. Dawne wolne miasta we Włoszech i w Niderlandach stały się bastionami samorządowej klasy średniej w średniowieczu. Jednak z czasem państwa mają tendencję do rozrostu, pozyskują coraz więcej zasobów, co skutkuje wzrostem podatków i wydatków publicznych, nadmierną regulacją, powstawaniem deficytów i długu publicznego. Dochodzi do konfliktu między zwolennikami dwóch różnych wizji Unii Europejskiej: nieliberalnej i liberalnej. Istnieje konsensus, że gospodarka rynkowa jest systemem, który jest najbardziej efektywny i przyczynia się do wyjścia milionów ludzi z ubóstwa. Ale to właśnie nierówny podział wytworzonego bogactwa jest często krytykowany. Zbadano rozkład dochodów przed opodatkowaniem, po opodatkowaniu i transferach kapitałowych, dochodząc do wniosku, że liberalizacja rynku niekoniecznie prowadzi do wzrostu nierówności społecznych. Z drugiej strony, dwa z najważniejszych zagrożeń stanowiących wyzwanie dla liberalnego porządku w Europie to partie populistyczne i protekcjonizm. Wreszcie, autorzy artykułu sugerują drogę ku przyszłej Europie, opartej o pogłębienie jednolitego rynku i integrację gospodarczą, ale dążącej do przekształcenia nieaktualnych i dysfunkcyjnych państw narodowych w inne, zdecentralizowane byty polityczne.
Pobrania
Bibliografia
Alesina, A., Spolaore, E. (2003), The size of nations, MIT Press, Massachusetts.
Google Scholar
Algan, Y., Guriev, S., Papaioannou, E., Passari, E. (2017), The European Trust Crisis and the Rise of Populism, “Brookings Papers on Economic Activity”, Fall.
Google Scholar
Bagus, P. (2011), The Tragedy of the Euro, Terra Libertas Limited.
Google Scholar
Berman, Harold J. (1983), The Influence of Christianity on the Development of Western Law, “The Interaction of Law and Religion”, Abingdon Press, Nashville/New York.
Google Scholar
Berman, Harold J. (1983), Law and Revolution: The Formation of the Western Legal Tradition, Harvard University Press, Cambridge.
Google Scholar
Bickerton, C. (2012), European Integration: from Nation‑states to Member‑states, Oxford University Press.
Google Scholar
Blanchard, O. (2018), The Missing Third Leg of the Euro Architecture: National Wage Negotiations, PIIE.
Google Scholar
Boettke, P. (Ed.) (1994), Collapse of Development Planning. NYU Press. Retrieved from http://www.jstor.org/stable/j.ctt9qfq37 (accessed: 15.06.2017)
Google Scholar
Carlyle, R.W., Carlyle, A.J. (1950), A History of Medieval Political Theory in the West, Blackwood, Edinburgh.
Google Scholar
Cubeddu, R. (1997), Atlante del liberalismo, Ideazione, Rome.
Google Scholar
Dahrendorf, R. (1987), Liberalism, in Eatwell, Milgate, and Newman, eds., London.
Google Scholar
Dustmann, C., Eichengreen, B., Otten, S., Sapir, A., Tabellini, G., Zoega, G. (2017), Europe’s Trust Deficit: Causes and Remedies, CEPR Press.
Google Scholar
Foster, C., Frieden, J. (2017), Crisis of Trust: Socio‑economic determinants of Europeans’ confidence in government, Harvard University, Mimeo.
Google Scholar
Franch Parella, J. (2016), La secesión como solución al problema del Estado. El caso de Cataluna, “Procesos de Mercado: revista europea de economia politica”, vol. XII, num. 2, pp. 239–277, Madrid.
Google Scholar
Franch Parella, J. (2018), Unconventional expansionary monetary policies. An economic analysis of quantitative easing, Journal of Business & Economic Policy, Vol. 5, No. 2, pp. 22–28, Alabama.
Google Scholar
Hall, John A. (1987), Liberalism: Politics, Ideology, and the Market, University of North Carolina Press, Chapel Hill, N.C.
Google Scholar
Hayek, F. (2011), The denationalization of money: the argument refined, Ludwig von Mises Institute Publisher.
Google Scholar
Hemerijck, A. (2013), Changing Welfare States, Oxford University Press.
Google Scholar
Hoppe, Hans‑Hermann (2001), Democracy: The God that Failed. The Economics and Politics of Monarchy, Democracy, and Natural Order, Transaction, New Brunswick, N.J.
Google Scholar
Magness, P., Murphy, R. (2015), Challenging the Empirical Contribution of Thomas Piketty’s Capital in the 21st Century, Journal of Private Enterprise, GMU School of Public Policy Research Paper No. 15–2. Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=2543012
Google Scholar
Martin, C. J., Hertel‑Fernandez, A. (2014), How Sweden fights inequality without soaking the rich, VOX. Available at: https://www.vox.com/2014/10/8/6946565/progressive‑taxes‑are‑not‑the‑solution‑to‑inequality (accessed: 18.03.2016).
Google Scholar
Merquior, Jose G. (1991), Liberalism Old and New, Twayne, Boston.
Google Scholar
Milanovic, B. (2016), Global Inequality: a new approach for the age of globalization, Harvard University Press, Boston.
Google Scholar
Mises, L. (2007). Theory and History: an interpretation of social and economic evolution. Ludwig von Mises Institute Publisher.
Google Scholar
Piketty, T. (2014), Capital in the Twenty‑First Century, Harvard University Press, Cambridge.
Google Scholar
Stewart, D. (1966), Biographical Memoir of Adam Smith, Augustus M. Kelley, New York.
Google Scholar
Weber, M. (1949), The Methodology of the Social Sciences, Edward A. Shils and Henry A. Finch (trs. and eds.), Free Press, Glencoe, Illinois.
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
