Wielokryteriowa analiza konkurencyjności dużych terminali kontenerowych Morza Bałtyckiego
DOI:
https://doi.org/10.18778/1508-2008.26.18Słowa kluczowe:
morskie terminale kontenerowe, Morze Bałtyckie, konkurencyjność, analiza wielokryteriowa, AHP, entropiaAbstrakt
Szybki wzrost wolumenu międzynarodowych przewozów kontenerowych wymusza poprawę konkurencyjności całego łańcucha transportowego, w tym morskich terminali kontenerowych. Celem artykułu jest identyfikacja liczby i lokalizacji głównych bałtyckich terminali kontenerowych oraz przeprowadzenie wielokryteriowej analizy konkurencyjności morskich terminali kontenerowych w regionie Morza Bałtyckiego (RMB). W naszym badaniu zastosowaliśmy metodę AHP, aby uzyskać subiektywną ocenę wag kryteriów, a także metodę entropii, aby uzyskać obiektywne wagi kryteriów. Dzięki temu możemy ocenić przewagi konkurencyjne każdego z wyszczególnionych terminali w danym regionie. Jako jedni z pierwszych badamy konkurencyjność poszczególnych morskich terminali kontenerowych w RMB. Z tego powodu nasze badanie stanowi cenne uzupełnienie innych prac poświęconych identyfikacji przewag konkurencyjnych portów bałtyckich.
Pobrania
Bibliografia
Al‑Aomar, R. (2010), A combined AHP‑entropy method for deriving subjective and objective criteria weights, “The International Journal of Industrial Engineering: Theory, Applications and Practice”, 17 (1), pp. 12–24.
Google Scholar
Bartosiewicz, A. (2020a), Application of the AHP and PROMETHEE II methods to the evaluation of the competitiveness of Polish and Russian Baltic container terminals, “Pomorstvo”, 34 (1), pp. 102–110, https://doi.org/10.31217/p.34.1.12
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.31217/p.34.1.12
Bartosiewicz, A. (2020b), Transport morski kontenerów. Rola i znaczenie intermodalnych terminali przeładunkowych, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18778/8142-875-0
Bartosiewicz, A., Szterlik, P. (2021), Small container terminals in the Baltic Sea region: an overview and multi‑criteria analysis of competitiveness, “Journal of Baltic Studies”, 52 (4), pp. 503–520, https://doi.org/10.1080/01629778.2021.1965634
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1080/01629778.2021.1965634
Baştuğ, S., Haralambides, H., Esmer, S., Eminoğlu, E. (2022), Port competitiveness: Do container terminal operators and liner shipping companies see eye to eye?, “Marine Policy”, 135, 104866, https://doi.org/10.1016/j.marpol.2021.104866
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1016/j.marpol.2021.104866
Bernacki, D. (2003), Znaczenie wartości dodanej w określaniu konkurencyjności portów morskich, TRANSLOG, Szczecin.
Google Scholar
Castelein, R.B., Geerlings, H., Van Duin, J.H.R. (2019), The ostensible tension between competition and cooperation in ports: a case study on intra‑port competition and inter‑organizational relations in the Rotterdam container handling sector, “Journal of Shipping and Trade”, 4, pp. 1–25, https://doi.org/10.1186/s41072-019-0046-5
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1186/s41072-019-0046-5
Cruz, M.R.P., Ferreira, J.J.M. (2016), Evaluating Iberian seaport competitiveness using an alternative DEA approach, “European Transport Research Review”, 8 (1), pp. 1–9, https://doi.org/10.1007/s12544-015-0187-z
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1007/s12544-015-0187-z
Dang, V.L., Yeo, G.T. (2017), A Competitive Strategic Position Analysis of Major Container Ports in Southeast Asia, “Asian Journal of Shipping and Logistics”, 33 (1), pp. 19–25, https://doi.org/10.1016/j.ajsl.2017.03.003
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1016/j.ajsl.2017.03.003
Elgazzar, S., Ismail, A. (2021), Enhancing Egyptian container terminals performance through managing efficiency and competitiveness, “Marine Economics and Management”, 4 (1), pp. 59–75, https://doi.org/10.1108/MAEM-12-2020-0006
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1108/MAEM-12-2020-0006
European Transport Maps (n.d.), https://www.europeantransportmaps.com (accessed: 5.03.2022).
Google Scholar
Grzybowski, M. (2012), Warunki rozwoju sieci logistycznych w regionie Morza Bałtyckiego, “Logistyka”, 5, pp. 433–442.
Google Scholar
Haezendonck, E., Langenus, M. (2019), Integrated ports clusters and competitive advantage in an extended resource pool for the Antwerp Seaport, “Maritime Policy & Management”, 46 (1), pp. 1–18, https://doi.org/10.1080/03088839.2018.1471535
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1080/03088839.2018.1471535
Ignasiak‑Szulc, A., Juščius, V., Bogatova, J. (2018), Economic evaluation model of seaports’ performance outlining competitive advantages and disadvantages, “Engineering Economics”, 29 (5), pp. 571–579, https://doi.org/10.5755/j01.ee.29.5.21363
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.5755/j01.ee.29.5.21363
Jeevan, J., Chen, S.‑L., Cahoon, S. (2019), The impact of dry port operations on container seaports competitiveness, “Maritime Policy and Management”, 46 (1), pp. 1–20, https://doi.org/10.1080/03088839.2018.1505054
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1080/03088839.2018.1505054
Kaliszewski, A., Kozłowski, A., Dąbrowski, J., Klimek, H. (2021), LinkedIn survey reveals competitiveness factors of container terminals: Forwarders’ view, “Transport Policy”, 106, pp. 131–140, https://doi.org/10.1016/j.tranpol.2021.03.024
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1016/j.tranpol.2021.03.024
Karwacka, K. (2011), Rozwój polskich terminali kontenerowych, “Logistyka”, 5, pp. 697–702.
Google Scholar
Klimek, H., Dąbrowski, J. (2018), Polskie porty morskie na rynku usług portowych, “Studia i Materiały Instytutu Transportu i Handlu Morskiego”, 15, pp. 1–16, https://doi.org/10.26881/sim.2018.15.02
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.26881/sim.2018.15.02
Kobryń, A. (2014), Wielokryterialne wspomaganie decyzji w gospodarowaniu przestrzenią, Difin SA, Warszawa.
Google Scholar
Kotowska, I. (2017), The issue of evaluation of a competitive position of a port enterprise. A case study of Bulk Cargo‑Port Szczecin, “Ekonomiczne Problemy Usług”, 3 (128), pp. 47–63, https://doi.org/10.18276/epu.2017.128-04
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18276/epu.2017.128-04
Kuo, K.‑C., Lu, W.‑M., Le, M.‑H. (2020), Exploring the performance and competitiveness of Vietnam port industry using DEA, “The Asian Journal of Shipping and Logistics”, 36 (3), pp. 136–144, https://doi.org/10.1016/j.ajsl.2020.01.002
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1016/j.ajsl.2020.01.002
Kusuma, L.T.W.N., Tseng, F.‑S. (2019), Analysis of the Impact of the ‘Sea Toll’ Program for Seaports: Resilience and Competitiveness, “Applied Sciences”, 9 (16), 3407, pp. 1–18, https://doi.org/10.3390/app9163407
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.3390/app9163407
Li, Q., Yan, R., Zhang, L., Yan, B. (2021), Empirical study on improving international dry port competitiveness based on logistics supply chain integration: evidence from China, “The International Journal of Logistics Management”, 33 (3), pp. 1040–1068, https://doi.org/10.1108/IJLM-06-2020-0256
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1108/IJLM-06-2020-0256
Luo, M., Chen, F., Zhang, J. (2022), Relationships among port competition, cooperation and competitiveness: A literature review, “Transport Policy”, 118, pp. 1–9, https://doi.org/10.1016/j.tranpol.2022.01.014
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1016/j.tranpol.2022.01.014
Matczak, M. (2016), Wykorzystanie strukturalnych miar koncentracji w analizie konkurencyjności rynku morskich przewozów kontenerowych, “Problemy Transportu i Logistyki”, 3 (35), pp. 111–119, https://doi.org/10.18276/ptl.2016.35-11
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18276/ptl.2016.35-11
Mustafa, F.S., Khan, R.U., Farea, A.O.A. (2019), Analysis of Competition and Portfolio Structure: A Case Study of Arabian Sea Container Ports, “International Journal of Traffic and Transportation Engineering”, 8 (2), pp. 39–47.
Google Scholar
Nguyen, T.L.H., Park, S.‑H., Kim, Y., Yeo, G.‑T. (2021), An efficiency analysis of container terminals in Southern Vietnam using DEA dynamic efficiency evaluation, “The Asian Journal of Shipping and Logistics”, 37 (4), pp. 329–336, https://doi.org/10.1016/j.ajsl.2021.09.003
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1016/j.ajsl.2021.09.003
Notteboom, T. (2021), Top 15 containers ports in Europe in 2020, https://www.porteconomics.eu/top-15-containers-ports-in-europe-in-2020/ (accessed: 1.04.2022).
Google Scholar
Park, H.‑C. (2021), A study on the Enhancement of Transshipment Competitiveness of Busan Port by Analyzing Factors Affecting Transshipment Competitiveness, “Journal of Navigation and Port Research”, 45 (5), pp. 238–251, http://doi.org/10.5394/KINPR.2021.45.5.238
Google Scholar
Saaty, T.L. (2004), The Analytic Hierarchy Process: Planning, Priority Setting, Resource Allocation, McGraw‑Hill, New York.
Google Scholar
Shannon, C. (1948), A Mathematical Theory of Communication, “Bell System Technical Journal”, 27 (4), pp. 623–656, https://doi.org/10.1002/j.1538-7305.1948.tb00917.x
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1002/j.1538-7305.1948.tb00917.x
UNCTAD (2021), Review of Maritime Transport 2021, https://unctad.org/system/files/official-document/rmt2021summary_en.pdf (accessed: 2.05.2022).
Google Scholar
Urbanyi, I. (2010), Determinanty logistycznej obsługi ładunków i środków transportowych na morskich terminalach kontenerowych, “Logistyka”, 6, pp. 1–10.
Google Scholar
Vaferi, M., Ghaderi, H., Jeevan, J. (2017), The Impact of Low‑Sulphur Fuel Requirements in Shipping on Seaport Competitiveness: A Study on LNG Bunkering in Dubai, UAE and Sohar, Oman, “Ocean Yearbook Online”, 31 (1), pp. 502–524, https://doi.org/10.1163/22116001-03101019
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1163/22116001-03101019
Vaio, A. di, Varriale, L. (2018), Management Innovation for Environmental Sustainability in Seaports: Managerial Accounting Instruments and Training for Competitive Green Ports beyond the Regulations, “Sustainability”, 10 (783), pp. 1–35, https://doi.org/10.3390/su10030783
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.3390/su10030783
Wang, Ch.‑N., Nguyen, N.‑A.‑T., Fu, H.‑P., Hsu, H.‑P., Dang, T.‑T. (2021), Efficiency Assessment of Seaport Terminal Operators Using DEA Malmquist and Epsilon‑Based Measure Models, “Axioms”, 10 (2), pp. 1–19, https://doi.org/10.3390/axioms10020048
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.3390/axioms10020048
Zeliaś, A. (2000), Metody statystyczne, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
Google Scholar
Zhao, L., Yu, H. (2021), A case study of Qingdao port competitiveness based on principal component analysis, Proc. SPIE 12058, Fifth International Conference on Traffic Engineering and Transportation System (ICTETS 2021), 120585D, https://doi.org/10.1117/12.2619631
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1117/12.2619631
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.