Kontrowersyjna turystyka z wykorzystaniem zwierząt w perspektywie kulturowej

Authors

  • Ewa Malchrowicz-Mośko Akademia Wychowania Fizycznego w Katowicach, Wydział Zarządzania Sportem i Turystyką https://orcid.org/0000-0002-7676-1477
  • Wil Munsters Uniwersytet Nauk Stosowanych, Zuyd Centrum Badań nad Turystyką Kulturową
  • Paulina Korzeniewska-Nowakowska Uniwersytet Zielonogórski, Instytut Neofilologii https://orcid.org/0000-0001-7878-7956
  • François Gravelle Uniwersytet w Ottawie, Szkoła Aktywności Fizycznej i Zdrowia Człowieka

DOI:

https://doi.org/10.18778/0867-5856.30.1.03

Keywords:

kontrowersyjna turystyka z wykorzystaniem zwierząt, atrakcje i wydarzenia z udziałem zwierząt, turystyka sportowa, omniworyzm kulturowy, etnocentryzm, odpowiedzialna turystyka, zrównoważona turystyka

Abstract

Nieomówionym dotychczas aspektem kontrowersyjnej turystyki z wykorzystaniem zwierząt jest jej związek z turysty­ką kulturową. Artykuł ma na celu przedstawienie kategoryzacji atrakcji oraz wydarzeń kulturowych i turystycznych, które są związane ze złym traktowaniem zwierząt. W tekście opisano, w jaki sposób turyści, kierowani kulturowym omniworyzmem i chęcią wyróżnienia się z tłumu, korzystają z kontrowersyjnych form tego rodzaju turystyki podczas międzykontynentalnych podróży. By uniknąć pułapki zachodniego etnocentryzmu, który prowadzi do oskarżeń o barbarzyństwo, autorzy przedstawili problem z różnych, międzykulturowych punktów widzenia, co pozwala na zrozumienie nastawienia lokalnych społeczności do zwierząt i ich dobrostanu. Co więcej, historia pokazuje, że troska o los zwierząt nie jest głęboko zakorzeniona w tradycji Zachodu. Zrównoważone rozwiązania w sektorze turystyki związanej ze zwierzętami muszą stać się elementem świadomości turystów, do której należy dążyć poprzez należytą edukację.

Downloads

References

Animals in tourism (2017). Retrieved from: https://www.tourismconcern.org.uk/wp-content/uploads/2018/03/Animals-in-Tourism-lWeb-FINAL-1.pdf (20.08.2019).
Google Scholar

Arystoteles (1964). Polityka. Translated by L. Piotrowicz. Warsaw: PWN.
Google Scholar

Atkinson, M., Young, K. (2005). Reservoir dogs: Greyhound racing, mimesis and sports-related violence. International Review for the Sociology of Sport, 40 (3), 335-356. DOI: https://doi.org/10.1177/1012690205059953
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/1012690205059953

Baliszewski, T. (2014). Tradycyjna rzeź delfinów także w Europie. Morze staje się czerwone od krwi… Retrieved from: https://natemat.pl/89979,tradycyjna-rzez-delfinow-takze-w-europie-morze-staje-sie-czerwone-od-krwi (5.11.2019).
Google Scholar

Bauman, Z. (2011). Kultura w płynnej nowoczesności. Warsaw: Agora.
Google Scholar

Buczkowska, K., Malchrowicz, E. (2010). Fiesty hiszpańskie – jeszcze święta lokalne, czy już tylko atrakcje dla turystów? Turystyka Kulturowa, 4, 17-47.
Google Scholar

Buczkowska, K., Malchrowicz-Mośko, E. (2012). Cultural tourism ethical dilemmas. Cultural Tourism, 12, 78-91.
Google Scholar

Buller, H., Blokhuis, H., Jensen, P., Keeling, L. (2018). Towards farm animal welfare and sustainability. Animals, 8 (6). DOI: https://doi.org/10.3390/ani8060081
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.3390/ani8060081

Carder, G., Plese, T., Machado, F., Paterson, S., Matthews, N., McAnea, L., D’Cruze, N. (2018). The impact of selfie tourism on the behaviour and welfare of brown-throated three-toed sloths. Sustainability, 8 (11), 216. DOI: https://doi.org/10.3390/ani8110216
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.3390/ani8110216

Compassion in world farming (2019). Retrieved from: www.ciwf. pl (7.10.2019).
Google Scholar

Elephant dies from exhaustion after decades carrying tourists to Cambodia's Angkor Wat (2016). Retrieved from: https://www.independent.co.uk/news/world/asia/cambodia-elephant--dies-exhaustion-decades-carrying-tourists-to-angkor--wat-a6999851.html (2.09.2019).
Google Scholar

Elephant Nature Park (2019). Retrieved from: www.elephant-naturepark.org (15.09.2019).
Google Scholar

Feifer, M. (1985). Going places. London: Macmillan.
Google Scholar

Fennell, D. (2013). Tourism and animal welfare. Tourism Recreation Research, 38 (3), 325-340. DOI: https://doi.org/10.1080/02508281.2013.11081757
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1080/02508281.2013.11081757

Geertz, C. (2005). Głęboka gra — walki kogutów na Bali. In: L. Kolankiewicz (ed.), Antropologia widowisk. Warsaw: Uniwersytet Warszawski.
Google Scholar

Hajer, M.A. (1995). The politics of environmental discourse: Ecological modernization and the policy process. Oxford: Oxford University Press.
Google Scholar

Holbrook, M.B., Weiss, M.J., Habich, J. (2002). Disentangling effacement, omnivore and distinction effects on the consumption of cultural activities: An illustration. Marketing Letters, 13, 345-357.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1023/A:1020322600709

Jastrzębska, A., Gugołek, A., Strychalski, J. (2017). Zwierzęta w sporcie, rekreacji i rozrywce. Wiadomości Zootechniczne, LV, 87-93.
Google Scholar

Kant, I. (1984). Uzasadnienie metafizyki moralności. Translated by M. Wartenberg. Warsaw: PWN.
Google Scholar

Karademir-Hazir, I. (2015). Cultural Omnivorousness. Sociology. DOI: https://dx.doi.org/10.1093/obo/9780199756384-0134
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1093/obo/9780199756384-0134

Konopczyński, F. (2016). Smaki Polaków. Możliwości, gusta, pragnienia. Retrieved from: www.malakulturawspolczesna.org/2016/12/10/filip-konopczynski-smaki-polakow-mozliwosci-gusta-pragnienia/ (5.10.2019).
Google Scholar

Lipoński, W. (2001). Encyklopedia sportów świata. Poznań: Atena.
Google Scholar

Mastrangelo, M.A., Aguiar, S. (2019). Are ecological modernization narratives useful for understanding and steering social-ecological change in the Argentine Chaco? Sustainability, 11 (13). DOI: https://doi.org/10.3390/su11133593
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.3390/su11133593

Moorhouse, T.P., Dahlsjö, C., Baker, S., D’Cruze, N., Macdonald, D. (2015). The customer isn’t always right: Conservation and animal welfare implications of the increasing demand for wildlife tourism. PLoS ONE, 10 (10). DOI: https://doi.org/10.1371/journal.pone.0138939
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1371/journal.pone.0138939

Nikt nie spodziewał się takiej tragedii. Horror w Świątyni Tygrysów (2016). Retrieved from: https://www.national-geographic.pl./aktualnosci/nikt-nie-spodziewal-sie-takiej-tragedii-horror-w-swiatyni-tygrysow-uwaga-drastyczne (15.09.2019).
Google Scholar

Peterson, R. (1992). Understanding audience segmentation: From elite and mass to omnivore and univore. Poetics, 21, 243–258. DOI: https://doi.org/10.1016/0304-422X(92)90008-Q
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/0304-422X(92)90008-Q

Pierko, M. (2014). Historia niehumanitarna — nielegalne walki psów na świecie i w Polsce. Retrieved from: www.naszpies.com/tutorials/article/35-historia-niehumanitarna-–-nielegalne-walki-psow-na-swiecie-i-w-polsce/ (12.11.2019).
Google Scholar

Pine, J., Gilmore, J. (2011). The experience economy. Brighton: Harvard Business Review Press.
Google Scholar

Races in United Arab Emirates 'breaking ban on child camel jockeys’ (2010). Retrieved from: https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/middleeast/unitedarabemirates/7356558/Races-in-United-Arab-Emirates-breaking-ban-on-child-camel-jockeys.html (10.09.2019).
Google Scholar

Reisinger, Y., Turner, L.W. (2003). Cross­cultural behaviour in Tourism. concepts and analysis. Oxford: Butterworth-Heinemann.
Google Scholar

Richards, G. (2002). Postmodernity and cultural tourism. Conference materials from Cultural Tourism–Future Trends, Valladolid.
Google Scholar

Richards, G. (2003). What is cultural tourism? In:A. van Maaren (ed.), Erfgoed voor toerisme. Amsterdam: Nationaal Contact Monumenten.
Google Scholar

Richards, G. (2013). Cultural tourism. In: T. Blackshaw (ed.), The Routledge handbook of leisure studies. Oxon: Routledge.
Google Scholar

Richards, G., Wilson, J. (2006). Developing creativity in tour ist experiences: A solution to the serial reproduction of culture? Tourism Management, 27 (6), 1209-1223. DOI: https://doi.org/10.1016/j.tourman.2005.06.002
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/j.tourman.2005.06.002

Rizzolo, J.B., Bradshaw, G.A. (2018). Human leisure / Elephant breakdown: Impacts of tourism on Asian elephants. In: N. Carr, J. Young (eds), Wild animals and leisure. Oxon: Routledge.
Google Scholar

Rojek, Ch., Urry, J. (1997). Touring cultures. London, New York: Routledge.
Google Scholar

Sawala, K., Krawczyk, W., Bednarski, J. (2005). Wielkie fiesty Europy. Przewodnik etnoturystyczny. Poznań: Atena.
Google Scholar

Schulze, G. (1992). Die Erlebnizgesellschaft. Kultursoziologie der Gegenwart. Frankfurt am Main: Campus-Verlag.
Google Scholar

Stasiak, A. (2015). Turystyka kontrowersyjna jako przejaw gospodarki doświadczeń. In: G. Godlewski (ed.), Turystyka kontrower­ syjna na współczesnym rynku podróży. Biała Podlaska: AWF.
Google Scholar

Thomas Cook (2019). Retrieved from: www.thomascook.com (5.08.2019).
Google Scholar

Toivonen, T. (2019). Omnivorousness in cultural tourism: An inter­ national comparison. Retrieved from: http://www.tram-research.com/atlas/timotoivonen.PDF (11.10.2019).
Google Scholar

Urry, J. (1990). The tourist gaze: Leisure and travel in contemporary societies. London: SAGE Publications.
Google Scholar

Vardy, P., Grosch, J. (1996). Ethics. Warsaw: Zysk i S-ka.
Google Scholar

Warde, A., Wright, D., Gayo-Cal, M. (2007). Understanding cultural omnivorousness: Or, the myth of the cultural omnivor. Cultural Sociology, 1 (2), 143-164. DOI: https://doi.org/10.1177/1749975507078185
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/1749975507078185

Wolfe, C. (2013). Animals studies, dyscyplinarność i (post)humanizm. Teksty Drugie, 1­2, 125-153.
Google Scholar

Zemsta, M. (2008). Świat festiwali. Warsaw: National Geographic.
Google Scholar

Published

2020-06-01

How to Cite

Malchrowicz-Mośko, E., Munsters, W., Korzeniewska-Nowakowska, P., & Gravelle, F. (2020). Kontrowersyjna turystyka z wykorzystaniem zwierząt w perspektywie kulturowej. Turyzm/Tourism, 30(1), 21–30. https://doi.org/10.18778/0867-5856.30.1.03

Issue

Section

Articles
Plum Print visual indicator of research metrics
  • Citations
    • Citation Indexes: 5
  • Social Media
    • Shares, Likes & Comments: 592
see details