Od miejsca do nie-miejsca

Małgorzata Dymnicka

doi:10.18778/0208-600X.36.04

Autor

Małgorzata Dymnicka Politechnika Gdańska

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-600X.36.04

Słowa kluczowe:

miejsce, nie-miejsce, społeczne wytwarzanie miejsca

Abstrakt

W artykule przedstawiono zagadnienie miejsca, z jednej strony, jako zbioru przestrzeni wytwarzanych społecznie, pełnych historycznych odniesień, poczucia tożsamości i relacji międzyludzkich, a z drugiej – jako więzi sieciowych nieograniczonego świata, nazywanych nie-miejscami. Współczesne analizy i przykłady miejsc i nie-miejsc pokazują, że w obliczu nowych wyzwań współczesności obie praktyki pozostają w interakcyjnym związku, mieszają się i przenikają wzajemnie. Ludzie nadal żyją w miejscach, chociaż nigdy wcześniej w historii świata nie-miejsca nie zajmowały tak wiele przestrzeni, upodabniając się do miejsc i częściowo je zastępując.

Bibliografia

Alexander C. (1977), A Pattern Language, New York: Oxford University Press.
Google Scholar

Alexander C. i in. (2008), Język wzorców, Gdańsk: GWP.
Google Scholar

Augé M. (2010), Nie-miejsca. Wprowadzenie do antropologii hipernowoczesności, Warszawa: PWN.
Google Scholar

Bachelard G. (1975), Poetyka przestrzeni, Warszawa: PIW.
Google Scholar

Bańka A. (2002), Społeczna psychologia środowiskowa, Warszawa: Scholar.
Google Scholar

Bauman Z. (2004), Utopia bez toposu, [w:] Jacyno M., Jawłowska A., Kempny M. (red.), Kultura w czasach globalizacji, Warszawa: Wyd. IFiS PAN.
Google Scholar

Bauman Z. (2006), Płynna nowoczesność, Kraków: Wyd. Literackie.
Google Scholar

Baranowski A. (2009), Miejsce jako mikrośrodowisko codzienne, „Środowisko Mieszkaniowe/Housing Environment”, nr 6.
Google Scholar

Berger P. L., Luckmann T. (1983), Społeczne tworzenie rzeczywistości, Warszawa: PIW.
Google Scholar

Buczyńska-Garewicz H. (2006), Miejsca, strony, okolice. Przyczynek do fenomenologii przestrzeni, Kraków: Universitas.
Google Scholar

Burszta W. (2010), Samotność w świecie nadmiaru. Przedmowa do wydania polskiego: M. Augé, Nie-miejsca. Wprowadzenie do antropologii hipernowoczesności, Warszawa: PWN.
Google Scholar

Canter D. (1977), The Psychology of Place, London: Architectural Press.
Google Scholar

Castells M. (2007), Społeczeństwo sieci, Warszawa: PWN.
Google Scholar

Certeau M. de (2008), Wynaleźć codzienność, Kraków: Wyd. UJ.
Google Scholar

Cresswell T. (2004), Place: A Short Introduction, Oxford: Blackwell.
Google Scholar

Dant T. (2007), Kultura materialna w rzeczywistości społecznej, Kraków: Wyd. UJ.
Google Scholar

Day Ch. (2003), Spirit and Place, Oxford: Architectural Press.
Google Scholar

Dymnicka M. (2011), W poszukiwaniu gdańskich przestrzeni codzienności, [w:] Michałowski L., (red.), Gdański fenomen. Próba naukowej interpretacji, Warszawa: Scholar.
Google Scholar

Dymnicka M., Opacki Z. (red.), (2003), Tożsamość miejsca i ludzi. Gdańszczanie i ich miasto w perspektywie historyczno-socjologicznej, Warszawa: Oficyna Naukowa.
Google Scholar

Edensor T. (2004), Tożsamość narodowa, kultura popularna i życie codzienne, Kraków: Wyd. UJ.
Google Scholar

Eliade M. (1961), The Sacred and Profane, New York: Harcourt.
Google Scholar

Entrikin J. N. (1991), The Betweenness of Place: Towards a Geography of Modernity, Baltimore: John Hopkins University Press.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.56021/9780801840838

Escobar A. (2001), Culture sits in Places: Reflections on Globalism and Subaltern Strategies of Localization, „Political Geography”, Vol. 20 (2).
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/S0962-6298(00)00064-0

Florida R. (2008), Who’s Your City?, New York: Basic Books.
Google Scholar

Florida R. (2010), Narodziny klasy kreatywnej, Warszawa: Narodowe Centrum Kultury.
Google Scholar

Giddens A. (2001), Nowoczesność i tożsamość. „Ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności, Warszawa: Wyd. Nauk. PWN.
Google Scholar

Giddens A. (2008), Konsekwencje nowoczesności, Kraków: Eidos.
Google Scholar

Ghirardo D. (1999), Architektura po modernizmie, Toruń: Via.
Google Scholar

Gottdiener M. (2001), Life in the Air. Surviving the New Culture of Air Travel, Lanham: Rowman and Littlefield.
Google Scholar

Hannerz U. (2006), Odkrywanie miasta, Kraków: Wyd. UJ.
Google Scholar

Harvey D. (1999), The Condition of Postmodernity: An Enquiry into the Origins of Cultural Change, Oxford: Blackwell.
Google Scholar

Heidegger M. (1997), Budować, mieszkać, myśleć, Warszawa: Czytelnik.
Google Scholar

Hillier B. (1996), Space Is the Machine, Cambridge: Cambridge University Press.
Google Scholar

Hudson R. (2001), Producing Places, New York: Guilford Press.
Google Scholar

Jacobs A. B. (1993), Great Streets, Cambridge: MIT Press.
Google Scholar

Jacobs J. (1993), The Death and Life of Great American Cities, New York: Modern Library.
Google Scholar

Jałowiecki B. (2010), Społeczne wytwarzanie przestrzeni, Warszawa: Scholar.
Google Scholar

Jarvis B. (1994), Transitory Topographies: Places, Events, Promotions and Propaganda, [w:] Gold J. R., Ward S. V. (eds.), Place Promotion, New York, Toronto: Willey.
Google Scholar

Jencks Ch. (1987), Ruch nowoczesny w architekturze, Warszawa: WAiF.
Google Scholar

Krajewski M. (2009), Dzisiaj jak wczoraj, jutro jak dziś. Codzienność, przedmioty i reżimy podtrzymujące, [w:] Bogunia-Borowska M. (red.), Barwy codzienności. Analiza socjologiczna, Warszawa: Scholar.
Google Scholar

Lefebvre H. (1994), The Production of Space, Oxford, Cambridge: Blackwell.
Google Scholar

Lenartowicz J. K. (2008), Miejsce, kontekst, lokalizacja, [w:] Awtuch A., Baranowski A. (red.), Miejsce, Gdańsk: WA PG i KAiU PAN.
Google Scholar

Lynch K. (1960), The Image of the City, Cambridge: MIT Press, Massachusetts Institute of Technology.
Google Scholar

Lynch K. (1984), Good City Form, Cambridge: MIT Press, Massachusetts Institute of Technology.
Google Scholar

Maffesoli M. (2008), Czas plemion. Schyłek indywidualizmu w społeczeństwach ponowoczesnych, Warszawa: PWN.
Google Scholar

Majer A. (2009), Miasto z perspektywy środowiska, [w:] Dymnicka M., Majer A. (red.), Współczesne miasta. Szkice socjologiczne, Łódź: Wyd. UŁ.
Google Scholar

Majer A. (2010), Socjologia i przestrzeń miejska, Warszawa: PWN.
Google Scholar

Massey D. (1995), The Conceptualization of place. A Place in the World? [w]: Massey D., Jess P. (eds.), Place, Culture and Globalization, Oxford: Oxford University Press.
Google Scholar

Massey D. (2010), For Space, London: Sage.
Google Scholar

Nawratek K. (2008), Miasto jako idea polityczna, Kraków: Korporacja ha’art.
Google Scholar

Norberg-Schulz Ch. (1996), The Phenomenon of Place (1976), [w:] Nesbitt K. (eds.), Theorizing a New Agenda for Architecture. An Anthology of Architectural Theory 1965–1995, New York: Princeton Architectural Press.
Google Scholar

Norberg-Schulz Ch. (2000), Bycie, przestrzeń i architektura, Warszawa: Murator.
Google Scholar

Nyka L. (2006), Od architektury cyrkulacji do urbanistycznych krajobrazów, Gdańsk: Wyd. PG.
Google Scholar

Oldenburg R. (2007), The Character of Third Places (1989), [w:] Carmona M., Tiesdell S. (eds.), Urban Design Reader, Amsterdam: Architectural Press; Elsevier.
Google Scholar

Passini R. (1992), Wayfinding in Architecture, New York: Reinhold.
Google Scholar

Piotrowski W. (1992), Trwałość podejścia ekologicznego w badaniach socjologicznych, [w:] Wódz K., Czekaj K. (red.), Szkoła chicagowska w socjologii. Tradycja myśli społecznej i wymogi współczesnej socjologii empirycznej, Katowice, Warszawa: UŚ, IS, PTS.
Google Scholar

Relph E. (1976), Place and Placelessness, London: Pion.
Google Scholar

Relph E. (2007), On the Identity of Places, [w:] Carmona M., Tiesdell S. (eds.), Urban Design Reader, Amsterdam: Architectural Press, Elsevier.
Google Scholar

Rewers E. (2004), Miasto jest wszędzie: ontologia miejskiej dystopii, [w:] Jacyno M., Jawłowska A., Kempny M. (red.), Kultura w czasach globalizacji, Warszawa: Wyd. IFiS PAN.
Google Scholar

Rewers E. (2005), Post-polis. Wstęp do filozofii ponowoczesnego miasta, Kraków: Universitas.
Google Scholar

Rewers E. (2007), Narodowa fasada – bricolage, „Autoportret”, nr 4.
Google Scholar

Rewers E. (2010), Miasto-twórczość. Wykłady krakowskie, Kraków: Wyd. WAW.
Google Scholar

Ritzer G. (2004), Magiczny świat konsumpcji, Warszawa: Muza.
Google Scholar

Rykiel Z. (2008), Koncepcje przestrzeni i teorie regionu a wzorce uprawiania socjologii, [w:] Rykiel Z. (red.), Nowa przestrzeń społeczna w badaniach socjologicznych, Rzeszów: Wyd. URz.
Google Scholar

Sagan I. (2008), Miasto jako przedmiot badań geografii, [w:] Jałowiecki B. (red.), Miasto jako przedmiot badań naukowych w początkach XXI wieku, Warszawa: Scholar.
Google Scholar

Sircus J. (2007), Invented Places, [w:] Carmona M., Tiesdell S. (eds.), Urban Design Reader, Amsterdam: Architectural Press, Elsevier.
Google Scholar

Starosta P. (1995), Zbiorowość lokalna w perspektywie ekologii społecznej, [w:] Starosta P. (red.), Zbiorowości terytorialne i więzi społeczne, Łódź: Wyd. UŁ.
Google Scholar

Szczepański M. S., Kozielska B. (2008), Miasto jako przedmiot badań socjologii, [w:] Jałowiecki B. (red.), Miasto jako przedmiot badań naukowych w początkach XXI wieku, Warszawa: Scholar.
Google Scholar

Sztompka P. (2009), Przestrzeń życia codziennego, [w:] Bogunia-Borowska M. (red.), Barwy codzienności. Analiza socjologiczna, Warszawa: Scholar.
Google Scholar

Tibbalds F. (2007), ‘Places’ Matter Most, [w:] Carmona M., Tiesdell S. (eds.), Urban Design Reader, Amsterdam: Architectural Press, Elsevier.
Google Scholar

Tuan Y.-F. (1987), Przestrzeń i miejsce, Warszawa: PIW.
Google Scholar

Turowski J. (1979), Środowisko mieszkalne w świadomości ludności miejskiej, Wrocław: Ossolineum.
Google Scholar

Urry J. (2007), Spojrzenie turysty, Warszawa: PWN.
Google Scholar

Urry J. (2009), Socjologia mobilności, Warszawa: PWN.
Google Scholar

Wallis A. (1979), Informacja i gwar, Warszawa: PIW.
Google Scholar

Wieczorkiewicz A. (2008), Apetyt turysty. O doświadczaniu świata w podróży, Kraków: Universitas.
Google Scholar

Znaniecki F. (1938), Socjologiczne podstawy ekologii ludzkiej, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny”, z. 1.
Google Scholar

Zumthor P. (2010), Myślenie architekturą, Kraków: Karakter.
Google Scholar