Relacja między wybranymi wymiarami kontekstu instytucjonalnego a kształtem pola problemowego współczesnej polskiej socjologii akademickiej. (Re)konstrukcja w oparciu o prace doktorskie z lat 1993-2011

Agnieszka Kretek-Kamińska

doi:10.18778/0208-600X.42.09

Autor

Agnieszka Kretek-Kamińska Uniwersytet Łódzki, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny, Instytut Socjologii, Katedra Metod i Technik Badań Społecznych

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-600X.42.09

Słowa kluczowe:

socjologia akademicka, społeczne warunki poznania, instytucjonalizacja

Abstrakt

Truizmem wydaje się stwierdzenie, iż ukonstytuowanie się dyscypliny naukowej (abstrahując w tym miejscu od rozważań dotyczących kryteriów naukowości) nie odbywa się na podstawie jednorazowego aktu jej powołania. Określenie granic (choćby przybliżonych) właściwego jej przedmiotu poznania oraz specyficznych metod oglądu i analizy tegoż przedmiotu stanowi długotrwały (ciągły) proces, obejmujący wielorakie działania jej twórców (niekoniecznie i nie zawsze świadomych swojej roli w tym zakresie), ich uczniów i kontynuatorów.

Celem podjętych rozważań nie jest jednak analiza logicznie możliwych reguł i strategii działania w polu produkcji naukowej, konstytuujących właściwe poszczególnym dyscyplinom ramy przedmiotowo-problemowe. Niniejszy artykuł stanowi próbę rekonstrukcji wybranego wycinka pola problemowego współczesnej socjologii akademickiej oraz niektórych instytucjonalnych wzorców jego wytwarzania. Empiryczną podstawę analiz stanowią 193 prace doktorskie z zakresu socjologii powstałe w siedmiu Instytutach Socjologii w latach 1993−2011 oraz 47 wywiadów z ich autorami.

Bibliografia

Amsterdamska, O. (1992), Odmiany konstruktywizmu w socjologii nauki, [w:] Niżnik, J. (red.), Pogranicza epistemologii, Warszawa: IFiS PAN
Google Scholar

Bourdieu, P. (1984), Specyfika dziedziny naukowej i społeczne warunki rozwoju wiedzy, [w:] Mokrzycki, E. (red.), Kryzys i schizma. Antyscjentystyczne tendencje w socjologii współczesnej, Warszawa: PIW
Google Scholar

Chałasiński, J. (1946), Zasadnicze stanowiska we współczesnej socjologii polskiej, „Przegląd Socjologiczny”, T. 8, Łódź
Google Scholar

Chałasiński, J. (1948), Trzydzieści lat socjologii polskiej 1918−1947, „Przegląd Socjologiczny”, T. 10, Łódź
Google Scholar

Chałubiński, M., Kwilecki, A. (2005), Socjologia polska do roku 1945, [w:] Encyklopedia Socjologii. Suplement, Warszawa: Oficyna Naukowa
Google Scholar

Giza-Poleszczuk, A. (1990), Teoretyczna krytyka badań empirycznych, [w:] Giza-Poleszczuk, A., Mokrzycki, E. (red.), Teoria i praktyka socjologii empirycznej, Warszawa: Wyd. IFiS PAN
Google Scholar

Kraśko, N. (1996), Instytucjonalizacja socjologii w Polsce 1920−1970, Warszawa: PWN
Google Scholar

Kraśko, N. (1998), Instytucjonalizacja socjologii polskiej, [w:] Encyklopedia Socjologii, T. 1, Warszawa: Oficyna Naukowa
Google Scholar

Kraśko, N. (2010), Instytucjonalizacja socjologii w Polsce 1970−2000, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323531692

Kwaśniewicz, W. (1989), Geneza i formowanie się uniwersyteckiego ośrodka socjologicznego w Krakowie (do 1970 r.), [w:] Kwaśniewicz, W. (red.), Uniwersytecki ośrodek socjologiczny w Krakowie. Tradycja i współczesność, Warszawa−Kraków: PWN
Google Scholar

Lutyński, J. (1990), Niektóre uwarunkowania rozwoju socjologii polskiej i ich konsekwencje, [w:] Nauka i polskie problemy. Komentarz socjologa, Warszawa: PIW
Google Scholar

Markiewicz, W. (1970), Socjologia polska (1919−1969), „Studia Socjologiczne”, T. 1/36
Google Scholar

Mucha, J. (2001), Socjologia polska w latach 1990−2000. Badania społeczeństwa po przełomie, „Przegląd Socjologiczny”, T. L/1
Google Scholar

Mucha, J. (2004), Socjologia polska w latach 1990−2000. Badania społeczeństwa po przełomie, [w:] Mucha, J., Keen, M. F. (red.), Pierwsze lata suwerenności. Socjologia Europy Środkowo-Wschodniej o krajach tego regionu, Warszawa: IFiS PAN
Google Scholar

Mucha, J. (2005), Socjologia polska po 1989 roku, [w:] Encyklopedia Socjologii. Suplement, Warszawa: Oficyna Naukowa
Google Scholar

Niżnik, J. (1989), Socjologia wiedzy. Zarys historii i problematyki, Warszawa: „Książka i Wiedza”
Google Scholar

Platon (2002), Parmenides. Teajtet, Kęty: Wyd. ANTYK
Google Scholar

Sojak, R. (2004), Paradoks antropologiczny. Socjologia wiedzy jako perspektywa ogólnej teorii społeczeństwa, Wrocław: Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego
Google Scholar

Sojak, R., Wincenty, D. (2005), Zagubiona rzeczywistość. O społecznym konstruowaniu niewiedzy, Warszawa: Oficyna Naukowa
Google Scholar

Szacki, J. (1991), Dylematy historiografii idei oraz inne szkice i studia, Warszawa: PWN
Google Scholar

Wincławski, W. (2003), Studia socjologiczne w polskim szkolnictwie wyższym dawniej i dziś, [w:] Szafraniec, K., Wincławski, W. (red.), Socjologia w szkołach wyższych w Polsce, Toruń: Wyd. UMK
Google Scholar

Znaniecki, F. (1988), Wstęp do socjologii, Warszawa: PWN
Google Scholar

Zuber, M. (2010), Stare i nowe w nieklasycznej socjologii poznania naukowego, [w:] Bytniewski, P., Chałubiński, M. (red.), Teoretyczne podstawy socjologii wiedzy, T. 2, Lublin: Wyd. UMCS
Google Scholar