Lektura szkolna jako nośnik wartości. Na przykładzie powieści Johna Ronalda Reuela Tolkiena „Hobbit, czyli tam i z powrotem”

Edyta Wójcicka

doi:10.18778/1505-9057.56.15

Autor

Edyta Wójcicka Mgr, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Wydział Humanistyczny, Katedra Edukacji Polonistycznej, Plac Marii Curie-Skłodowskiej 4A, 20-033 Lublin https://orcid.org/0000-0003-1799-143X

DOI:

https://doi.org/10.18778/1505-9057.56.15

Słowa kluczowe:

lektura szkolna, edukacja aksjologiczna, wartości, fantasy, nastolatek, współczesność

Abstrakt

Celem artykułu jest próba ukazania wybranych strategii dydaktycznych związanych z wprowadzaniem uczniów w świata wartości, których nośnikiem są omawiane na lekcjach języka polskiego lektury. Problem ten został omówiony na przykładzie powieści fantasy J.R.R. Tolkiena Hobbit, czyli tam i z powrotem. Badania nad recepcją tej książki w Polsce przez współczesnych nastolatków oraz moje doświadczenie związane z omawianą problematyką stały się motywacją do opisania kilku – jak sądzę ciekawych – strategii postępowania z tą lekturą w edukacji polonistycznej w ujęciu aksjologicznym.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Biogram autora

Edyta Wójcicka - Mgr, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Wydział Humanistyczny, Katedra Edukacji Polonistycznej, Plac Marii Curie-Skłodowskiej 4A, 20-033 Lublin

Edyta Wójcicka, mgr, absolwentka filologii polskiej i etyki. Doktorantka w Katedrze Edukacji Polonistycznej UMCS w Lublinie. Wieloletni doradca metodyczny i nauczycielka języka polskiego we wszystkich typach szkół. Wizytator Wydziału Rozwoju Edukacji w Mazowieckim Kuratorium Oświaty. Zainteresowania naukowe: dydaktyka literatury, aksjologia literacka. Autorka wielu publikacji naukowych i metodycznych, w tym dwóch książek: Rola mediów społecznościowych w kształtowaniu kultury czytelniczej nastolatków, „Folia Bibliologica” 2017, t. VIX, s. 135–151; Wokół Szkiców o dojrzałości, kulturze i szkole. Refleksje, badania, inspiracje, „Acta Humana” 2017, nr 8, s. 265–270; Aneta Pierścińska-Maruszewska, Edyta Wójcicka, Trzymaj styl. Praktyczna nauka poprawnej polszczyzny, Wydawnictwo Pedagogiczne Związku Nauczycielstwa Polskiego, Kielce 2013; Zostań mistrzem ortografii. Zbiór dyktand do praktycznej nauki poprawnej pisowni dla ucznia, rodzica i nauczyciela, Wydawnictwo Pedagogiczne Związku Nauczycielstwa Polskiego, Kielce 2018.

Bibliografia

Bardel Michał, Byłem hobbitem, „Hobbicka Norka”, http://www.tolkien.com.pl/hobbickanorka/artykuly/bylem.html (dostęp 10.10.2017).
Google Scholar

Bartmiński Jerzy, Język w kręgu wartości. Studia semantyczne, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2003.
Google Scholar

Bobiński Witold, Konteksty kulturowe w dydaktyce literatury, w: Polonista w szkole. Podstawy kształcenia nauczyciela polonisty, red. Anna Janus-Sitarz, Universitas, Kraków 2004, s. 217–237.
Google Scholar

Chrząstowska Bożena, Wartości odkrywane, narzucone i postulowane w szkolnej edukacji polonistycznej, w: Polonistyka w przebudowie. Literaturoznawstwo – wiedza o języku – wiedza o kulturze – edukacja, red. Małgorzata Czermińska i in., t. 2, Universitas, Kraków 2005, s. 306–322.
Google Scholar

Fantasy. Ilustrowany przewodnik, red. Andrzej Miszkurka, Arkady, Warszawa 2003.
Google Scholar

Głowiński Michał, Okopień-Sławińska Aleksandra, Sławiński Janusz, Zarys teorii literatury, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1975.
Google Scholar

Gromadzka Beata, Jak nowe media i kultura współuczestnictwa wpływają na kształcenie polonistyczne?, w: Edukacja a nowe media, red. Małgorzata Latoch-Zielińska, Iwona Morawska, Małgorzata Potent-Ambroziewicz, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2015, s. 79–89.
Google Scholar

Handke Ryszard, Lektura jako poznanie i samopoznanie, w: Podmiotowy wymiar szkolnej polonistyk. Materiały z konferencji: Antropocentryczno-kulturowy nurt w kształceniu polonistycznym, red. Zenon Uryga, Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej, Kraków 1998, s. 97–104.
Google Scholar

Interpretacje aksjologiczne, red. Władysław Panas, Andrzej Tyszczyk, Wydawnictwo KUL, Lublin 1997.
Google Scholar

Janus-Sitarz Anna, Przyjemność i odpowiedzialność w lekturze. O praktykach czytania literatury w szkole. Konstatacje. Oceny. Propozycje, Universitas, Kraków 2009.
Google Scholar

Janus-Sitarz Anna, Wartościowanie a edukacja polonistyczna, Universitas, Kraków 2008.
Google Scholar

Jedliński Ryszard, Językowy obraz świata wartości w wypowiedziach uczniów kończących szkołę podstawową, Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej, Kraków 2000.
Google Scholar

Kłakówna Zofia Agnieszka, Kulturowa koncepcja kształcenia polonistycznego, w: Polonistyka w przebudowie. Literaturoznawstwo – wiedza o języku – wiedza o kulturze – edukacja, red. Małgorzata Czermińska i in., t. 2, Universitas, Kraków 2005, s. 74–84.
Google Scholar

Kochanowicz Rafał, Fantastyka – klucz do wyobraźni. Poradnik dla nauczycieli języka polskiego w gimnazjum, Wydawnictwo Arka, Poznań 2001.
Google Scholar

Korulska Ewa, Hobbit, czyli Wielka Przygoda z lekturą, Wydawnictwo Edukacyjne, Kraków 1998.
Google Scholar

Kubala-Kulpińska Aleksandra, Gra w szkołę, czyli jak wykorzystać gamifikację na lekcji, „Polonistyka” 1/2017, nr 16, s. 36–39.
Google Scholar

Kwiatkowska-Ratajczak Maria, Z perspektywy wartości o prozie dla dzieci i młodzieży, Wydawnictwo Nakom, Poznań 1994.
Google Scholar

Leszczyński Grzegorz, Zając Michał, Książka i młody czytelnik: zbliżenia, oddalenia, dialogi. Studia i szkice, Wydawnictwo Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich, Warszawa 2013.
Google Scholar

Miłosz Czesław, Hobbit: bohater XX w., „Tygodnik Powszechny” 2002, nr 8, s. 1–9.
Google Scholar

Morawska Iwona, Wpływ nowych mediów na doświadczenia kulturowe współczesnych nastolatków, w: Człowiek i kultura w komunikacji medialnej, red. Małgorzata Karwatowska, Robert Litwiński, Adam Siwiec, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2015, s. 221–232.
Google Scholar

Myrdzik Barbara, Nauczyciel jako organizator dialogu ucznia z tradycją, w: Nowoczesność i tradycja w kształceniu literackim. Podręcznik do ćwiczeń z metodyki języka polskiego, red. Barbara Myrdzik, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2000, s. 175–187.
Google Scholar

Myrdzik Barbara, O poznawaniu i doświadczaniu wartości w procesie edukacyjnym, w: Barbara Myrdzik, Zrozumieć siebie i świat, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2006, s. 88–132.
Google Scholar

Pedemska-Kałuża Anna, Zaproszenie do lektury z wirtualnego świata, „Polonistyka” 2017, nr 5, s. 25–29.
Google Scholar

Podstawa programowa. Język Polski. Szkoła podstawowa – klasy IV–VIII, Ministerstwo Edukacji Narodowej, Warszawa 2017.
Google Scholar

Podstawa programowa z komentarzami. Język Polski, t. 2, Ministerstwo Edukacji Narodowej, Warszawa 2009.
Google Scholar

Problematyka aksjologiczna w nauce o literaturze. Studia, red. Stefan Sawicki, Andrzej Tyszczyk, Wydawnictwo KUL, Lublin 1992.
Google Scholar

Przygotowanie ucznia do odbioru różnych tekstów kultury, red. Anna Janus-Sitarz, Universitas, Kraków 2004.
Google Scholar

Puzynina Jadwiga, Język wartości, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1992.
Google Scholar

Puzynina Jadwiga, O języku wartości w szkole, „Polonistyka” 1996, nr 4, s. 196–201.
Google Scholar

Puzynina Jadwiga, Słowo – wartość – kultura, Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 1998.
Google Scholar

Sawicki Stefan, Aksjologiczne wymiary literatury, w: Polonistyka w przebudowie. Literaturoznawstwo – wiedza o języku – wiedza o kulturze – edukacja, red. Małgorzata Czermińska i in., t. 2, Universitas, Kraków 2005, s. 298–305.
Google Scholar

Sawicki Stefan, Problematyka aksjologiczna w badaniach literackich, w: Problematyka aksjologiczna w nauce o literaturze. Studia, red. Stefan Sawicki, Andrzej Tyszczyk, Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 1992, s. 95–101.
Google Scholar

Słownik literatury popularnej, red. Tadeusz Żabski, Wydawnictwo Towarzystwo Przyjaciół Polonistyki Wrocławskiej, Wrocław 2006.
Google Scholar

Smuszkiewicz Antonii, Fantastyka i pajdologia. Studia i szkice, Poznańskie Studia Polonistyczne, Poznań 2013.
Google Scholar

Smuszkiewicz Antoni, Fantastyka w gimnazjum, w: Horyzonty polonistyki. W kręgu edukacji, języka i kultury, red. Małgorzata Karwatowska, Małgorzata Latoch-Zielińska, Iwona Morawska, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2010, s. 143–159.
Google Scholar

Stoff Andrzej, Wartości sytuacyjne dzieła literackiego, w: Problematyka aksjologiczna w badaniach literackich, red. Stefan Sawicki, Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 1992, s. 111–135.
Google Scholar

Szurek Agnieszka, Polska dyskusja o fantasy w latach 1990–2002, http://www.tolkien.com.pl/hobbickanorka/artykuly/pols.html, (dostęp 2.05.2017).
Google Scholar

Tolkien John Ronald Reuel, Hobbit, czyli tam i z powrotem, przeł. Maria Skibniewska, Wydawnictwo Iskry, Warszawa 1997.
Google Scholar

Wartość i sens. Aksjologiczne aspekty teorii interpretacji, red. Edward Fiała, Andrzej Tyszczyk, Ryszard Zajączkowski, Wydawnictwo KUL, Lublin 2003.
Google Scholar