Zarządzanie głosem w perspektywie edukacyjnej

Anna Tabisz

doi:10.18778/1505-9057.56.05

Autor

Anna Tabisz Doktor, Uniwersytet Opolski, Wydział Filologiczny, Instytut Językoznawstwa, Katedra Języka Polskiego, pl. Kopernika 11, 45-040 Opole https://orcid.org/0000-0003-1714-7052

DOI:

https://doi.org/10.18778/1505-9057.56.05

Słowa kluczowe:

głos, zarządzanie głosem, kod parawerbalny, edukacja

Abstrakt

Artykuł dotyczy umiejętności zarządzania głosem przez uczniów kończących szkołę średnią i składa się z trzech części. W pierwszej przedstawiam wyniki analiz wypowiedzi przeprowadzonych pod kątem wybranych elementów paralingwalnych mających wpływ na efektywność wypowiedzi (natężenie głosu, ton, tempo mówienia oraz pauzę i frazowanie). W drugiej części przyglądam się treściom kolejnych podstaw programowych (1999, 2002, 2009, 2017) poświęconym zagadnieniom związanych z kształceniem kodu parawerbalnego. W tej części interesuje mnie zwłaszcza przełożenie zapisów programowych na zawartość najnowszych podręczników do nauczania języka polskiego. W ostatniej części artykułu – mającej charakter podsumowania – szukam odpowiedzi na pytanie, dlaczego tak wielu uczniów nie potrafi właściwie zarządzać swoim głosem.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Biogram autora

Anna Tabisz - Doktor, Uniwersytet Opolski, Wydział Filologiczny, Instytut Językoznawstwa, Katedra Języka Polskiego, pl. Kopernika 11, 45-040 Opole

Anna Tabisz, dr, lingwodydaktyczka, językoznawczyni, adiunkt w Katedrze Języka Polskiego w Instytucie Językoznawstwa Uniwersytetu Opolskiego. Zainteresowania badawcze mieszczą się w obrębie: lingwodydaktyki, lingwistyki tekstu, pragmalingwistyki, psycholingwistyki oraz glottodydaktyki. Problemy szczegółowe, które podejmuje w badaniach własnych, to: komunikacja dydaktyczna, kształcenie językowe w szkole, sprawność mówienia ucznia. Autorka Kompetencji tekstotwórczych uczniów na przykładzie rozprawki oraz licznych artykułów naukowych. Redaktorka i współredaktorka tomów z serii „Język a Edukacja”. Członkini państwowej komisji certyfikatowej z języka polskiego jako obcego.

Bibliografia

Aitchison Jean, Ssak, który mówi. Wstęp do psycholingwistyki, przekł. Maria Czarnecka, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1991.
Google Scholar

Apple William, Streeter Lynn A., Krauss Robert M., Effects of Pitch and Speech Rate on Personal Attributions, „Journal of Personality and Social Psychology” 1979, t. 37, nr 5, s. 715–727, http://www.communicationcache.com/up-loads/1/0/8/8/10887248/effects_of_pitch_and_speech_rate_on_personal_attributions.pdf (dostęp 10.07.2017).
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1037/0022-3514.37.5.715

Apps Judy, Głos perswazji. Jak mówić, aby inni nas słuchali, przekł. Leszek Śliwa, Wydawnictwo Laurum, Warszawa 2011.
Google Scholar

Arystoteles, Retoryka. Retoryka dla Aleksandra. Poetyka, przekł. Henryk Podbielski, Wydawnictwo Naukowe PWN , Warszawa 2004.
Google Scholar

Barłowska Maria, Budzyńska-Daca Agnieszka, Załęska Maria i in., Ćwiczenia z retoryki, Wydawnictwo Naukowe PWN , Warszawa 2012.
Google Scholar

Kaczmarek Bożydar, Misterne gry w komunikację, wyd. 2, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2009.
Google Scholar

Klimowicz Anna, Derlukiewicz Marlena, NOWE Słowa na start! Podręcznik do języka polskiego dla klasy czwartej szkoły podstawowej, Nowa Era, Warszawa 2017.
Google Scholar

Komorowska Hanna, Ćwiczenia komunikacyjne w nauce języka obcego, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1988.
Google Scholar

Korolko Mirosław, Sztuka retoryki. Przewodnik encyklopedyczny, wyd. 2, Wiedza Powszechna, Warszawa 1998.
Google Scholar

Kościerzyńska Joanna, Chmiel Małgorzata, Szulc Maciej, Gorzałczyńska-Mróz Agnieszka, NOWE Słowa na start! Podręcznik do języka polskiego dla klasy siódmej szkoły podstawowej, Nowa Era, Warszawa 2017.
Google Scholar

Kram Jerzy, Zarys kultury żywego słowa, wyd. 3 popr., Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1981.
Google Scholar

Kurcz Ida, Psychologia języka i komunikacji, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2000.
Google Scholar

Lubaś Władysław, Urbańczyk Stanisław, Podręczny słownik wymowy polskiej, wyd. 2 rozsz., Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego, Kraków 1994.
Google Scholar

Marcjanik Małgorzata, Grzeczność w komunikacji językowej, Wydawnictwo Naukowe PWN , Warszawa 2007.
Google Scholar

Morreale Sherwyn P., Spitzberg Brian H., Barge J. Kevin, Komunikacja niewerbalna, w: Morreale Sherwyn P., Spitzberg Brian H., Barge J. Kevin, Komunikacja między ludźmi. Motywacja, wiedza i umiejętności, przekł. Paweł Izdebski, Aleksandra Jaworska, Dorota Kobylińska, Wydawnictwo Naukowe PWN , Warszawa 2007.
Google Scholar

Nagajowa Maria, Kształcenie języka ucznia w szkole podstawowej, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1985.
Google Scholar

Podracki Jerzy, Jak oceniać ustną wypowiedź maturalną, czyli o normie językowej w „szkolnym” języku mówionym, „Polonistyka” 2013, nr 10, s. 14–18.
Google Scholar

Podstawa programowa nauczania języka polskiego w liceum ogólnokształcącym, liceum profilowanym i technikum (kształcenie w zakresie podstawowym), https://men.gov.pl (dostęp 10.08.2017)
Google Scholar

Porayski-Pomsta Józef, Kultura języka, w: Nauka o języku dla polonistów, wyd. 2 zm. i rozsz., red. Stanisław Dubisz, Książka i Wiedza, Warszawa 1996.
Google Scholar

Rypel Agnieszka, Wychowanie językowe, czyli jak scalić rozproszoną świadomość językową, w: Język a Edukacja 3: Świadomość językowa, red. Jolanta Nocoń, Anna Tabisz, Wydawnictwo UO, Opole 2014, s. 53–65.
Google Scholar

Sikorski Wiesław, Gesty zamiast słów: psychologia i trening komunikacji niewerbalnej, Impuls, Kraków 2005.
Google Scholar

Śniatkowski Sławomir, Milczenie i pauza w gramatyce nadawcy i odbiorcy. Ujęcie lingwoedukacyjne, Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej, Kraków 2002.
Google Scholar

Tabisz Anna, Czy szkoła uczy mówienia? O ustnych wypowiedziach maturzystów, „Polonistyka. Innowacje” 2015, nr 1, s. 54–69, http://pressto.amu.edu.pl (dostęp 10.08.2017)
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.14746/pi.2015.1.1.5

Tabisz Anna, Czy zmierzch kultury mówienia? – o wybranych cechach ustnych wypowiedzi maturzystów, w: Istnieć w kulturze, istnieć w kulturach: między teorią a praktyką edukacyjną, red. Agnieszka Rypel i Danuta Jastrzębska-Golonka, Wydawnictwo UKW , Bydgoszcz 2018.
Google Scholar

Tabisz Anna, Siedem grzechów głównych przeciwko rozwijaniu sprawności mówienia w szkole, w: W krajobraz literacko kulturowy i językowy wpisane...: Księga jubileuszowa dedykowana profesor Bernadecie Niesporek-Szamburskiej w czterdziestolecie pracy naukowej i dydaktycznej, red. Anna Guzy, Danuta Krzyżyk, Magdalena Ochwat, Małgorzata Wójcik Dudek, Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, nr 3668, Wydawnictwo UŚ, Katowice 2018, s. 285–297.
Google Scholar

Wasilewski Jacek, Skibiński Adam, Prowadzeni słowami. Retoryka motywacji w komunikacji publicznej, Difin, Warszawa 2008.
Google Scholar