Co jest przedmiotem krytyki muzycznej? Pytania wokół pewnego pojedynku na argumenty w Chińskim fortepianie Étienne’a Bariliera

Autor

DOI:

https://doi.org/10.18778/1505-9057.52.22

Słowa kluczowe:

Étienne Barilier, krytyka muzyczna, krytyk muzyczny, estetyka muzyczna, praktyka muzyczna, muzyka klasyczna

Abstrakt

Artykuł podejmuje temat przedmiotu krytyki muzycznej, a szczególnie praktyki wykonawczej, zadając podstawowe pytanie o to, co podlega ocenie i co decyduje o wartościowaniu wykonania danego utworu. Punkt odniesienia stanowi teoretyczne przedstawienie krytyka muzycznego i krytyki muzycznej, m.in. ich definicje, czynniki obiektywne i subiektywne wpływające na kształt opinii itd. Z teorią, niepotrafiącą uchwycić tego, co efemeryczne, okazjonalne, subiektywne, ludzkie, w której obiektywny opis niekiedy graniczy z życzeniowym, zestawiona została sytuacja przedstawiona w literaturze, operującej, jak to sztuka, szerszymi możliwościami. Zasadniczą część artykułu stanowi więc interpretacja błyskotliwej powieści w blogach pt. Chiński fortepian Étienne’a Bariliera, szwajcarskiego pisarza i filozofa. Interpretacja koncentruje się na pojedynku na recenzje, na argumenty skupione wokół występu na letnim festiwalu chińskiej pianistki Mei Jin, co pozwala w szerszym kontekście podjąć temat pracy krytyka i przedmiotu krytyki muzycznej w ogóle. Postawione zostają pytania o osobę wykonawcy (umiejętności, wygląd, kraj pochodzenia, kulturę), kontekst innych wykonawców, czas, miejsce i warunki wykonania (w tym oddziaływanie różnych zmysłów), oraz osobę samego krytyka, w tym nie tylko jego gust i kompetencje, ale wszystko, co kształtuje go jako człowieka. Ostatecznie otrzymujemy kilka odpowiedzi i mnóstwo pytań, które pozwalają nam naświetlić pewne kwestie na nowo.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Biogram autora

Elżbieta Zarych - Uniwersytet Jagielloński, Wydział Polonistyki, Katedra Edytorstwa i Nauk Pomocniczych; ul. Gołębia 16, 31-007 Kraków

Elżbieta Zarych, dr, komparatystka, polonistka, redaktorka, tłumaczka literatury niemieckiej i włoskiej. Pracownik Katedry Edytorstwa i Nauk Pomocniczych na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Interesuje się szeroko pojętymi badaniami indyscyplinarnymi i porównawczymi, skupionymi wokół literatury, wyobraźni, książki, ilustracji oraz przekładu. Autorka licznych prac poświęconych literaturze i kulturze XIX–XXI w., a także pozycji edukacyjnych, leksykonów i słowników. Ostatnio opublikowała książki Romantycy, myśliciele, inspiratorzy (2010) i Karol I Habsburg. Chrześcijański cesarz końca monarchii (2015) oraz rozprawy „Nocna rozmowa” – nokturn w muzyce, literaturze i malarstwie romantyzmu (2015), Geograficzno-literacki szkic piórkiem (Kunzischer Riss) – mapa berlińskiego i fantastycznego świata E.T.A. Hoffmanna (2016), Zielnik wróżek, zielnik wyobraźni – L’herbier des fées (Zielnik wróżek) Benjamina Lacombe’a i Sébastiena Pereza (2017), Wyobraźnia, Kolberg i demonologia słowiańska w „Innych baśniach” Zbigniewa Brzozowskiego (2018).

Bibliografia

Barilier Étienne, Chiński fortepian, przeł. Jacek Giszczak, Noir Sur Blanc, Warszawa 2014.
Google Scholar

Altwegg Jürg, Étienne Barilier – Literatur und Philosophie, w: Leben und Schreiben im Welschland: Porträts, Gespräche und Essays aus der französischen Schweiz, Ammann, Zürich 1983, s. 76–85.
Google Scholar

Barilier Étienne, Piękno zbawi świat, „Znak” 2009, nr 648; także on-line na stronie: http://www.miesiecznik.znak.com.pl/6482008etienne-barilierpiekno-zbawi-swiat-tlum-malgorzata-boutry/ [dostęp: 5.11.2018]
Google Scholar

Bent Ian, Analisis, w: The New Grove Dictionary of Music and Musicians, red. Stanley Sadie, t. 1, MacMillan Press, London 1980, s. 340–388.
Google Scholar

Białas Maciej, Pomiędzy fachową a popularną krytyką muzyczną, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska” 2010, nr VIII (1), s. 133–153.
Google Scholar

Bristiger Michał, Krytyka muzyczna a poetyka muzyki, „Teksty”, 1972, nr 4, s. 56–66.
Google Scholar

Dupuis Sylviane, Étienne Barilier, ASELF, Lausanne1998.
Google Scholar

Golka Marian, Socjologiczny obraz sztuki, Ars Nova, Poznań 1996.
Google Scholar

Jabłoński Maciej, Między ćwiartowaniem a tłumaczeniem snów. Eseje i ułamki z krytyki muzycznej, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2011.
Google Scholar

Jabłoński Maciej, Między ćwiartowaniem a wykładaniem snów. Kilka niepewnych myśli w sprawie krytyki (również muzycznej), w: Krytyka muzyczna. Teoria, historia, współczesność, red. nauk. Michał Bristiger i in., Oficyna Wydawnictwa Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra 2009, s. 253–261.
Google Scholar

Jarociński Stefan, Krytyka muzyczna, w: Encyklopedia muzyki, red. Andrzej Chodkowski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1995, s. 472–473.
Google Scholar

Jeanneret Sylvie, La musique dans l’oeuvre romanesque d’Étienne Barilier: vers une poétique de la modernité, Slatkine Reprints, Genève 1998.
Google Scholar

Krytyka muzyczna. Krytyka czy krytyki?, red. nauk. Michał Bristiger i Rafał Ciesielski, Oficyna Wydawnictwa Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra 2012.
Google Scholar

Sytuacja współczesnej polskiej krytyki muzycznej. Dyskusja panelowa, w: Krytyka muzyczna. Teoria, historia, współczesność, red. nauk. Michał Bristiger i in., Oficyna Wydawnictwa Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra 2009, s. 221–244.
Google Scholar

Wilde Oscar, Portret Doriana Graya, przeł. Maria Feldmanowa, W.A.B., Warszawa 2010.
Google Scholar

http://www.rmfclassic.pl/encyklopedia/krytyka-muzyczna.html [dostęp: 10.10.2016]
Google Scholar

http://www.rolf-musicblog.net/yuja-wang-depicted-in-literature/ [dostęp: 20.11.2016]
Google Scholar

https://twitter.com/yujawang [dostęp: 20.11.2016]
Google Scholar

Nyffeler Max, Musikkritik als Servieceleistung? Zu aktuellen Tendenzen im kritischen Metier, 1986, popr. 2007, na str. autora: http://www.beckmesser.de/musikkritik/kritik1986.html [dostęp: 13.10.2016]
Google Scholar

www.ksiazka.net.pl/index.php?id=49&tx_ttnews%5Btt...21148 [dostęp: 15.10.2016]
Google Scholar

Pobrania

Opublikowane

2019-03-28

Jak cytować

Zarych, E. (2019). Co jest przedmiotem krytyki muzycznej? Pytania wokół pewnego pojedynku na argumenty w Chińskim fortepianie Étienne’a Bariliera. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica, 52(1), 379–397. https://doi.org/10.18778/1505-9057.52.22