Bowaryzm – nuda – melancholia. Uwagi o bohaterach XIX-wiecznej literatury rosyjskiej

Aurelia Kotkiewicz

doi:10.18778/1505-9057.49.09

Autor

Aurelia Kotkiewicz Uniwersytet Pedagogiczny, Instytut Neofilologii, Katedra Literatury Rosyjskiej, ul. Studencka 5, 31-116 Kraków https://orcid.org/0000-0003-4210-4257

DOI:

https://doi.org/10.18778/1505-9057.49.09

Słowa kluczowe:

bovarism, Russian literature, boredom, melancholy

Abstrakt

The article examines the notion of bovarism which can be seen in the work of the most outstanding Russian writers of the second half of the 19th century, for example Leo Tolstoy, Fyodor Dostoyevsky and Anton Chekhov. It seems that the source of bovaristic attitude, which is culturally, socially and psychologically motivated, is the extremity of the Russian character prone to self-sacrifice, offering and suffering, as well as cruelty and sadism. A Russian variant of bovarism is boredom and melancholy.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Biogram autora

Aurelia Kotkiewicz - Uniwersytet Pedagogiczny, Instytut Neofilologii, Katedra Literatury Rosyjskiej, ul. Studencka 5, 31-116 Kraków

Aurelia Kotkiewicz – rusycystka, literaturoznawczyni, profesor w Katedrze Literatury Rosyjskiej w Instytucie Neofilologii Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie. Zajmuje się historią literatury rosyjskiej XX wieku w aspekcie przewartościowań historyczno-kulturowych oraz dyskursu pamięciowego. Wybrane publikacje: Nowy człowiek Michaiła Zoszczenki. Trylogia: „Przywrócona młodość”, „Niebieska księga”, „Przed wschodem słońca”, Kraków 2012; „Wspomnienia” Nadieżdy Mandelsztam jako forma reprezentacji pamięci, [w:] Trauma kulturowa jako palimpsest: (post)komunizm w kontekście porównawczym nowoczesności, totalitaryzmów i (post)kolonializmów, „Miscellanea Posttotalitariana Wratislaviensia” VI, red. D. Kołodziejczyk, M. Świetlicki, Wrocław 2017; Psychoanaliza w służbie komunistycznej utopii. O radzieckim projekcie antropologicznym, [w:] Nowy człowiek: wizje, projekty, języki, red. S. Jasionowicz, Kraków 2017; „Jedno imię, jedno życie, jeden znak”. Przywracanie pamięci o Wielkim Terrorze (1937–1938), „Przegląd Rusycystyczny” nr 3, Katowice 2018.

Bibliografia

Bieńczyk Marek, Melancholia. O tych, co nigdy nie odnajdą straty, Wydawnictwo Świat Książki, Warszawa 2012.
Google Scholar

Bieńczyk Marek, Oczy Dürera. O melancholii romantycznej, Wydawnictwo Sic!, Warszawa 2002.
Google Scholar

Borowicz Sebastian, Hobot-Marcinek Joanna, Przybylska Renata, Anty-beatrycze. Studia nad kulturową historią obrazu pijanej i szalonej staruchy, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2016.
Google Scholar

Czechow Antoni, Mewa, przeł. N. Gałczyńska, w: Antoni Czechow, Wybór dramatów, Ossolineum, Wrocław 1979, s. 341–452.
Google Scholar

Czechow Antoni, Trzy siostry, przeł. N. Gałczyńska, w: Antoni Czechow, Wybór dramatów, Ossolineum, Wrocław 1979, s. 551–686.
Google Scholar

Dostojewski Fiodor, Idiota, przeł. J. Jędrzejewicz, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1977.
Google Scholar

Dostojewski Fiodor, Sen śmiesznego człowieka, w: Fiodor Dostojewski, Opowieści fantastyczne, przeł. M. Leśniewska, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1988, s. 123–149.
Google Scholar

Gonczarow Iwan, Obłomow, przeł. N. Drucka, Ossolineum, Kraków 1990.
Google Scholar

Historia literatury rosyjskiej, t. 2, red. Marian Jakóbiec, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1976.
Google Scholar

Historia literatury rosyjskiej XX wieku, red. Andrzej Drawicz, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1987.
Google Scholar

Idee w Rosji. Leksykon rosyjsko-polsko-angielski, t. 3, red. Andrzej de Lazari, Wydawnictwo Naukowe Ibidem, Łódź 2000.
Google Scholar

Idee w Rosji. Leksykon rosyjsko-polsko-angielski, t. 6, red. Justyna Kurczak, Wydawnictwo Naukowe Ibidem, Łódź 2007.
Google Scholar

Kępiński Antoni, Melancholia, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2001.
Google Scholar

Mazan Bogdan, Bowaryzm w literackich transpozycjach polskich modernistów, w: Literatura Młodej Polski. Między XIX a XX wiekiem, red. E. Paczoska, J. Sztachelska, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok 1998, s. 11–27.
Google Scholar

Nabokov Vladimir, Wykłady o literaturze rosyjskiej, przeł. Z. Batko, Warszawskie Wydawnictwo Literackie Muza, Warszawa 2002.
Google Scholar

Olesza Jurij, Zawiść, przeł. A. Galis, w: Jurij Olesza, Pestka wiśni, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1984, s. 135–259.
Google Scholar

Płatonow Andriej, Wykop, przeł. A. Drawicz, Wydawnictwo „Alfa”, Warszawa 1990.
Google Scholar

Przebinda Grzegorz, Od Czaadajewa do Bierdiajewa. Spór o Boga i człowieka w myśli rosyjskiej (1832–1922), PAU, Kraków 1998.
Google Scholar

Smaga Józef, Wstęp, w: F. Dostojewski, Zbrodnia i kara, przeł. Cz. Jastrzębiec-Kozłowski, Ossolineum, Wrocław 1987, s. III–CXXI.
Google Scholar

Stawarz Barbara, „Nadmiar czasu w stanie czystym”. Pojęcie nudy według G. Flauberta, T. Manna, J. Brodskiego, „Slavia Orientalis”, 2007, nr 3, s. 367–378.
Google Scholar

Stawarz Barbara, Puer aeternus w literaturze rosyjskiej XIX wieku, „Slavia Orientalis” 2001, nr 1, s. 9–18.
Google Scholar

Śliwowski Rene, Wstęp, w: A. Czechow, Opowiadania i opowieści. Wybór, przeł. I. Bajkowska, J. Brzęczykowski, N. Gałczyńska, M. Mongirdowa, J. Wyszomirski, Ossolineum, Wrocław 1989, s. III–XCVIII.
Google Scholar

Tołstoj Lew, Anna Karenina, t. 2, przeł. K. Iłłakowiczówna, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 1996.
Google Scholar

Wodziński Cezary, Św. Idiota. Projekt antropologii apofatycznej, Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2000.
Google Scholar

Бахтин Михаил, О Флобере, http://www.gumer.info/bibliotek_Buks/Literat/bahtin/flober.php [dostęp: 15.11.2017].
Google Scholar

Машевский Алексей, Роман «Госпожа Бовари» Флобера и проблема обыденного сознания человека-потребителя, wykład wygłoszony 24 maja 2014 roku, https://theoryandpractice.ru/videos/694-aleksey-mashevskiy-roman-gospozha-bovari-flobera-i-problema-obydennogo-soznaniya-cheloveka-potrebitelya [dostęp: 15.11.2017].
Google Scholar

Набоков Владимир, Гюстав Флобер (1821–1880). «Госпожа Бовари» (1856), „Иностранная Литература”1997, nr 11.
Google Scholar

http://magazines.russ.ru/inostran/1997/11/master03.html [dostęp: 15.11.2017].
Google Scholar

Реизов Борис, Гюстав Флобер. «Госпожа Бовари», http://19v-euro-lit.niv.ru/19v-euro-lit/articles-fra/reizov-flober-gospozha-bovari.htm [dostęp: 15.11.2017].
Google Scholar

Реизов Борис, Творчество Флобера, Государственное издательство художест-венной литературы, Москва 1955.
Google Scholar

Скиперских Александр, Боль как эксперимент. «Бунтующий человек» в текстах Ф.М. Достоевского, «Вопросы литературы» 2016, nr 5, s. 176–190.
Google Scholar